Chỉ dưới 2% lao động thường xuyên trong hợp tác xã tham gia BHXH

Theo số liệu của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, đến ngày 31/12/2021, cả nước có 27.342 hợp tác xã, tăng 16.420 đơn vị (gấp 2,5 lần) so với năm 2001; thu hút gần 6 triệu thành viên và tạo việc làm cho gần 1 triệu người lao động.

Tuy nhiên, số hợp tác xã tham gia BHXH bắt buộc là 7.451 đơn vị, chiếm 28,61% số hợp tác xã. Số người tham gia BHXH bắt buộc thuộc hợp tác xã là 41.560 người, thực tế chỉ chiếm dưới 2% số lao động thường xuyên tại hợp tác xã.

Từ năm 2016 đến nay, theo quy định tại Luật BHXH 2014, đã bổ sung đối tượng tham gia BHXH là người lao động, cán bộ quản lý trong hợp tác xã theo hướng toàn diện hơn.

Theo đó, đã sửa đổi hoàn thiện quy định về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với người quản lý, điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương. Từ ngày 1/1/ 2018 trở đi, mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng trở lên trong các hợp tác xã.

Bên cạnh đó, Luật BHXH cũng đã quy định chính sách hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện, trong đó xã viên, người lao động thuộc hợp tác xã không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì thuộc đối tượng tham gia BHXH tự nguyện và được hưởng chính sách hỗ trợ này.

Như vậy, dư địa để phát triển đối tượng tham gia BHXH ở khu vực hợp tác xã là rất lớn. Theo BHXH Việt Nam , số người tham gia BHXH bắt buộc thuộc các hợp tác xã có xu hướng không ổn định, tăng, giảm theo từng năm. Mặc dù trong giai đoạn 2016-2020 vừa qua, Nhà nước đã ban hành, sửa đổi nhiều chính sách BHXH nhằm mở rộng đối tượng tham gia BHXH trong hợp tác xã, song số người thuộc khu vực hợp tác xã tham gia BHXH vẫn còn khiêm tốn so với số thành viên, số lao động làm việc thường xuyên tại các đơn vị này.

Để khắc phục những hạn chế nói trên, theo Bộ LĐ-TB&XH, cần rà soát, nghiên cứu mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với người quản lý, điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương khi sửa đổi Luật BHXH theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ. Nghiên cứu, điều chỉnh chính sách phù hợp, tăng tính hấp dẫn để thu hút sự tham gia của người lao động trong khu vực hợp tác xã gắn với đặc thù của khu vực này là nhiều việc làm không chính thức, thu nhập không ổn định...