Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội: Cần làm rõ hơn khái niệm "kinh tế báo chí"

Làm rõ nội hàm, tiêu chí xác định, cơ chế đặc thù của "cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện"

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 23/10, trình bày Báo cáo tóm tắt thẩm tra dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ: Ủy ban tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Báo chí; cơ bản nhất trí với phạm vi, đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật. Việc sửa đổi Luật nhằm tiếp tục thể chế hoá chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại, khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật hiện hành và trong công tác báo chí thời gian qua.

Liên quan đến các loại hình báo chí, ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết, hiện nay, trong dự thảo Luật tiếp tục xác định có 4 loại hình báo chí, đồng thời, sửa đổi tên gọi thành báo chí in, báo nói, báo hình và báo chí điện tử. 

Ủy ban cho rằng, việc thay đổi cách gọi trên cần xem xét kỹ lưỡng để bảo đảm thống nhất với thuật ngữ chuyên ngành, mang tính phổ quát. Vì vậy, Ủy ban đề nghị nghiên cứu sử dụng các khái niệm báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử để phù hợp với thực tiễn tại Việt Nam và quốc tế; đồng thời nghiên cứu, quy định phù hợp hơn về các loại hình báo chí, đáp ứng yêu cầu phát triển của các loại hình báo chí trong kỷ nguyên số.

Đối với các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, Ủy ban cơ bản thống nhất với việc bổ sung các quy định về "cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện" nhưng cần làm rõ nội hàm, tiêu chí xác định và cơ chế đặc thù tài chính của các cơ quan này.

"Ngoài 6 cơ quan báo chí được xác định theo Quyết định 362/QĐ-TTg ngày 03/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, cần cân nhắc bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương hoặc một số đơn vị đã xây dựng được uy tín, có vị trí nhất định trong hoạt động báo chí", ông Nguyễn Đắc Vinh cho hay.

Làm rõ hơn khái niệm "kinh tế báo chí"

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá và Xã hội, hiện nay, trong một số trường hợp, hoạt động của các cơ quan báo chí trực thuộc tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, viện nghiên cứu còn có những bất cập, gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước.

"Để khắc phục những tồn tại, hạn chế đó, Ủy ban nhất trí với cơ quan chủ trì soạn thảo về việc giao Chính phủ quy định cụ thể các điều kiện đối với tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội khi đề nghị cấp giấy phép hoạt động báo chí", ông Vinh thông tin.

Ủy ban nhất trí với các quy định nhằm tạo điều kiện cho các cơ quan báo chí có thêm nguồn thu, tăng thêm nguồn lực tài chính để bảo đảm và nâng cao chất lượng hoạt động như dự thảo Luật. Tuy nhiên, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, làm rõ hơn khái niệm "kinh tế báo chí" và các quy định liên quan đến đầu tư công, cơ chế tự chủ, những quy định về nguồn thu từ hoạt động kinh doanh của cơ quan báo chí.

Thúc đẩy hoạt động báo chí trên không gian mạng và chuyển đổi số

Liên quan đến không gian mạng và chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí, Ủy ban đề nghị ban soạn thảo: Bổ sung quy định về trách nhiệm pháp lý của các nền tảng mạng xã hội nước ngoài trong trường hợp kênh nội dung trên không gian mạng của cơ quan báo chí bị xâm nhập, sửa đổi thông tin có nội dung vi phạm pháp luật; xử lý đối với trường hợp để nội dung vi phạm xuất hiện trên kênh này. 

Tiếp tục nghiên cứu, có quy định nguyên tắc về cơ chế thực hiện thỏa thuận, trách nhiệm của cơ quan báo chí và cơ quan, tổ chức liên quan trong việc bảo đảm quyền tác giả, quyền liên quan đối với tác phẩm báo chí trên không gian mạng, tác phẩm báo chí có sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Đặc biệt, nhằm thúc đẩy chuyển đổi số báo chí, Ủy ban đề nghị cần tiếp tục hoàn thiện, bổ sung các quy định theo hướng tạo ra hành lang pháp lý để xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển các nền tảng công nghệ số trong nước, phân phối nội dung thông tin báo chí; về quyền, trách nhiệm pháp lý của nhà báo, cơ quan báo chí khi sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động báo chí.