Chủ quan với triệu chứng "điếc đột ngột", nguy cơ mất thính lực vĩnh viễn

Đột ngột mất nửa thế giới âm thanh

Chị Nguyễn Thị Thu Linh vốn là kế toán tại một bệnh viện ở Tuyên Quang. Năng động, chỉn chu, chị luôn giữ thói quen sống lành mạnh: tập thể dục đều đặn, ăn uống khoa học, hầu như không có bệnh nền. Chính vì vậy, căn bệnh ập đến khiến chị bất ngờ đến nghẹn ngào.

"Sáng hôm đó, sau khi tắm, tôi thấy tai phải ù ù, cứ nghĩ do nước vào tai nên chủ quan. Đến sáng hôm sau thì không còn nghe gì nữa. Đi khám, bác sĩ kết luận tôi bị điếc đột ngột một bên tai, nguyên nhân không rõ ràng", chị Linh nhớ lại.

Ban đầu, chị được điều trị tại bệnh viện tỉnh. Một tuần tiêm và truyền thuốc nhưng thính lực không cải thiện. Quá lo lắng, chị quyết định xuống Hà Nội để tiếp tục điều trị chuyên sâu. Bác sĩ cho biết chị đã nhập viện kịp thời trong "72 giờ vàng", nhưng trên thực tế nhiều trường hợp điếc đột ngột đáp ứng kém thậm chí không đáp ứng với điều trị.

Mỗi ngày, chị phải trải qua những mũi tiêm xuyên màng nhĩ – phương pháp đưa thuốc trực tiếp vào tai trong. Dù vậy, âm thanh vẫn chưa trở lại. Thứ duy nhất chị cảm nhận là tiếng ù ầm ĩ, liên tục như có cơn gió thổi mạnh trong tai. "Tôi mất ngủ triền miên, lúc nào cũng căng thẳng, không tập trung nổi. Chỉ nghe một bên tai, cảm giác rất khó chịu, như mình bị tách khỏi nửa thế giới", chị nói, mắt rưng rưng.

Căn bệnh không chỉ cướp đi sức khỏe mà còn lấy đi sự bình yên trong gia đình. Là mẹ của hai đứa con nhỏ, chị đành gửi các con cho ông bà để xuống Hà Nội nằm viện. Công việc kế toán buộc phải tạm dừng. Nỗi nhớ con xen lẫn lo lắng bệnh tình khiến chị mệt mỏi hơn. "Cái khó nhất không phải chịu đau mà là cảm giác bất lực khi giao tiếp bị hạn chế, mình không sinh hoạt, lao động bình thường như trước được nữa", chị thổ lộ.

Còn ông Kiều Văn Thi (Hà Nội) vốn đã quen với những cơn mệt mỏi thoáng qua do tiểu đường và huyết áp, nay lại thêm vấn đề ở tai. "Tôi thức dậy lúc 4 giờ sáng thì thấy cả hai tai ù đặc, không nghe gì nữa. Chỉ còn tiếng ve kêu rít lên không ngừng trong đầu. Tôi hoảng quá, lập tức vào viện ngay trong ngày. Bác sĩ bảo tôi bị điếc đột ngột", ông kể.

Những ngày đầu nằm viện, ông Thi gần như rơi vào thế giới câm lặng. Muốn trò chuyện, ông phải viết ra giấy hoặc nhờ con trai đi cùng làm "phiên dịch". Sự bất tiện khiến ông bứt rứt, chán nản, nhưng ông vẫn kiên trì tuân thủ phác đồ điều trị. May mắn, chỉ sau vài ngày, ông bắt đầu nghe được những âm thanh mơ hồ, tuy chưa rõ ràng nhưng cũng đủ khiến ông nhen nhóm hy vọng. "Giờ tôi đã nghe lại được chút ít rồi, chưa ổn nhưng đỡ hẳn so với lúc đầu. Tôi chỉ mong sẽ hồi phục thêm", ông chia sẻ.

Các bác sĩ nhận định bệnh của ông có liên quan đến biến động huyết áp và rối loạn tuần hoàn vi mạch máu do tiểu đường. Người có bệnh nền tim mạch, huyết áp cao hay tiểu đường vốn dễ gặp nguy cơ bị điếc đột ngột hơn. "Nhiều người chủ quan, coi ù tai, nghe kém chỉ là triệu chứng nhỏ, nhưng thực chất có thể là dấu hiệu của một bệnh lý cấp cứu", một bác sĩ chuyên khoa nhấn mạnh.

Triệu chứng dễ bỏ qua, nguy cơ mất thính lực vĩnh viễn

TS.BS. Nguyễn Thị Tố Uyên, Khoa Tai, Bệnh viện Tai - Mũi - Họng Trung ương cho biết: "Điếc đột ngột là tình trạng giảm hoặc mất thính lực mà các dấu hiệu xuất hiện đầy đủ trong một thời gian ngắn, thường vài giờ đến 3 ngày. Người bệnh vốn đang khỏe mạnh, nhưng bỗng nhiên cảm thấy ù tai, nghe kém, thậm chí mất hẳn khả năng nghe ở một bên tai. Một số trường hợp kèm rối loạn tiền đình khiến người bệnh mất thăng bằng, chòng chành, chóng mặt, cảm giác người hoặc cảnh vật bị quay".

Điều đáng lo ngại là nhiều bệnh nhân chủ quan. Có người chỉ thấy ù tai thoáng qua hoặc nghe kém nhẹ, tưởng sẽ tự khỏi. Thực tế, có trường hợp bị tổn thương ở dải tần số cao – phần này ít sử dụng trong giao tiếp hàng ngày – nên bệnh nhân không nhận ra, chỉ khi đo thính lực mới phát hiện.

Theo bác sĩ, yếu tố quyết định trong điều trị là "giai đoạn vàng". Nếu bệnh nhân đến ngay trong những giờ đầu hoặc ngày đầu, cơ hội hồi phục thính lực cao. Sang ngày thứ 2 cơ hội đã giảm đi và sau 5–7 ngày, khả năng này giảm đi rõ rệt. "Trên thế giới, sau khoảng một tháng, đa số bệnh viện không còn chỉ định điều trị nội trú nữa do hiệu quả không đáng kể. Vì thế, bệnh nhân không nên chần chừ, dù chỉ một ngày", bác sĩ phân tích.

Lý giải về nguyên nhân, TS.BS Nguyễn Thị Tố Uyên cho biết bệnh điếc đột ngột có nhiều cơ chế, trong đó thường gặp là liên quan đến các vi mạch máu tai trong. Khi mạch máu co thắt đột ngột, lưu lượng máu đến tai giảm, có thể dẫn đến tổn thương thính giác.

"Thời điểm giao mùa, khi trời đang nóng chuyển lạnh hoặc ngược lại, cũng như những đợt nắng gắt hoặc rét đậm, là giai đoạn chúng tôi thường tiếp nhận nhiều bệnh nhân hơn. Ngoài ra, căng thẳng, mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, uống nhiều rượu cũng có thể là yếu tố khởi phát", bác sĩ chia sẻ.

Tuy vậy, điều khó lường là bệnh có thể xảy ra với bất kỳ ai, từ người có bệnh nền như tăng huyết áp, tim mạch cho đến những người hoàn toàn khỏe mạnh. Chính vì vậy, không có cách nào phòng tránh tuyệt đối.

Ngoài việc chủ động đi khám sớm, bác sĩ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của lối sống điều độ: hạn chế thay đổi nhiệt độ đột ngột (như tắm lạnh sau khi ra nắng hoặc từ phòng ấm mà mặc phong phanh khi đi ra trời lạnh), uống rượu bia vừa phải, ngủ nghỉ hợp lý và kiểm soát tốt huyết áp, tim mạch.

"Điếc đột ngột không phải bệnh hiếm, nhưng hậu quả thì rất nặng nề nếu bỏ qua giai đoạn vàng. Cơ hội giữ lại thính lực phụ thuộc vào chính sự cảnh giác và hành động kịp thời của người bệnh", TS.BS Nguyễn Thị Tổ Uyên nhấn mạnh.