"Chữ và người 400 năm": Nhà văn Hoàng Minh Tường kể chuyện lịch sử bằng tình yêu tiếng Việt

Nhà văn Hoàng Minh Tường (đứng) tại buổi ra mắt sách
Không chỉ là tiểu thuyết lịch sử, tác phẩm "Chữ và người 400 năm..." còn là bản anh hùng ca dành cho tiếng Việt, đưa ta trở về Đàng Trong thế kỷ 17...
Sáng 4/10, tại Phố Sách Hà Nội đã diễn ra buổi ra mắt sách của nhà văn Hoàng Minh Tường.
Hành trình kỳ diệu của chữ và người
Cuốn sách kể lại cuộc gặp gỡ định mệnh giữa ngôn ngữ Việt phong phú, giàu âm sắc và hệ thống chữ Latinh đơn giản. Nhân vật chính, giáo sĩ người Bồ Đào Nha Francisco de Pina, đã bị mê hoặc bởi vẻ đẹp của tiếng Việt ngay khi đặt chân đến Đại Chiêm (Hội An). Ông nhận ra vẻ đẹp trong sáng và sức biểu cảm của nó và bắt đầu công cuộc phiên âm tiếng Việt bằng các ký tự Latinh.

Tác giả Hoàng Minh Tường (thứ 3 từ phải sang) và những người bạn
Hành trình này không chỉ là một công việc học thuật đơn thuần mà còn là sự kết nối đầy cảm xúc giữa những con người ở hai nền văn hóa khác nhau. Đó là mối quan hệ giữa Pina và người học trò thông minh Bento Thiện, người thầy về ngôn ngữ Việt của ông; là sự hỗ trợ của nhà thông thái Đào Duy Từ và lòng tin của Vương Thái phi Minh Đức cùng Công nữ Ngọc Vạn. Họ đã cùng nhau thắp lên ngọn lửa của chữ viết, một di sản văn hóa vô giá của dân tộc Việt.
Tác phẩm không chỉ tập trung vào công việc của các giáo sĩ mà còn đan xen những sự kiện và số phận của nhiều nhân vật lịch sử khác nhau, từ đó phác họa một bức tranh toàn cảnh về xã hội Đại Việt lúc bấy giờ. Đó là câu chuyện tình yêu đầy trắc trở giữa Nguyễn Phúc Kỳ và tiểu thư Tống Thị Toại, hay cuộc hôn nhân chính trị đầy hy sinh của công nữ Ngọc Vạn với vua Chân Lạp. Những tuyến nhân vật này không chỉ làm phong phú thêm nội dung mà còn làm nổi bật những biến động lịch sử, những âm mưu tranh quyền đoạt vị và sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ giữa Đông và Tây.

Nhà văn Phạm Xuân Nguyên (trái) và Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng - Tổng Giám đốc Thái Hà Books tại sự kiện
Trong tác phẩm, tiếng Việt hiện lên như một nhân vật chính đầy sức sống. Nhà văn Hoàng Minh Tường đã cho thấy, tiếng Việt không chỉ là một công cụ để giao tiếp mà còn là một kho báu văn hóa, một dòng chảy của lịch sử và tinh thần dân tộc.

Quầy trưng bày sách "Chữ và người, 400 năm..."
Tác phẩm Chữ và người, 400 năm... như một lời nhắc nhở rằng, chữ Quốc ngữ không chỉ là kết quả của một công trình nghiên cứu, mà là kết tinh của lòng trân trọng và tình yêu mãnh liệt dành cho tiếng nói cha ông. Cuốn sách giúp chúng ta nhận ra rằng mỗi nét chữ, mỗi dấu câu đều mang trong mình hơi thở của lịch sử, của sự hy sinh và tận tâm.

Tác giả Hoàng Minh Tường và độc giả người nước ngoài. Qua tác phẩm, nhà văn Hoàng Minh Tường đã cho thấy, tiếng Việt không chỉ là một công cụ để giao tiếp mà còn là một kho báu văn hóa, một dòng chảy của lịch sử và tinh thần dân tộc

Tác giả ký sách cho bạn đọc
Đây là một tác phẩm dành cho những ai muốn khám phá nguồn gốc thiêng liêng của chữ viết dân tộc và cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp của tiếng Việt, để mỗi lần đọc, ta lại thêm yêu và tự hào về ngôn ngữ của mình.
Tác giả Hoàng Minh Tường sinh năm 1948. Quê gốc ở thôn Động Phí, xã Phương Tú, huyện Ứng Hòa, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội). Hoàng Minh Tường vốn xuất thân không liên quan đến văn chương. Ông tốt nghiệp đại học với bằng cử nhân chuyên ngành Địa lý. Ông từng trải qua các nghề dạy học, viết báo và viết văn.
Năm 1970, tốt nghiệp hạng ưu, ông được cử lên công tác tại Sở Giáo dục, khu Tự trị Việt Bắc (gồm 6 tỉnh Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Bắc Cạn, Thái Nguyên).
Năm 1973, ông viết cuốn tiểu thuyết đầu tay Đầu sông (NXB Lao Động, 1981), kể về người thầy giáo từ miền xuôi lên miền núi dạy học, được giải thưởng cuộc thi viết về "Thầy giáo và nhà trường" do Bộ Giáo dục tổ chức. Đây cũng là cơ duyên để sau đó, năm 1976, khi Khu tự trị Việt Bắc giải thể, ông được chuyển về làm báo Người Giáo viên Nhân dân (thuộc Bộ Giáo dục), bắt đầu cuộc đời làm báo kéo dài gần 30 năm.
Năm 1988, nhà văn Nguyên Ngọc khi về làm Tổng Biên tập báo Văn Nghệ đã mời ông (cùng nhà văn Trần Huy Quang ở báo Tổ Quốc) chuyển về Ban văn xuôi tại báo Văn Nghệ, góp phần đưa trang văn xuôi báo Văn Nghệ qua 2 đời Tổng Biên tập Nguyên Ngọc, và sau đó là nhà thơ Hữu Thỉnh thời kỳ đầu, khởi sắc. Tiếp đó, Hoàng Minh Tường là Trưởng ban văn xuôi báo Văn Nghệ, rồi chuyển sang làm quyền Tổng Biên tập báo Du lịch (thuộc Tổng cục Du lịch), quyền Tổng Biên tập tạp chí Thủy sản (thuộc Bộ Thủy sản).
- Các tác phẩm chính: Đồng chiêm, Đầu sông, Những ngả đường, Bình minh đến sớm, Đa thê, Thời của thánh thần...
- Các giải thưởng:
+ Tiểu thuyết Đầu sông đoạt Giải thưởng văn học và nhà trường của Bộ Giáo dục (1978).
+ Tiểu thuyết Những người ở khác cung đường đoạt Giải thưởng chính thức văn học công nhân 1985 - 1990 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam
+ Nhiều giải thưởng về truyện ngắn, bút ký của Bộ Giáo dục, tạp chí Tác phẩm mới, báo Văn Nghệ, Đài Tiếng nói Việt Nam...
Buổi ra mắt sách "Chữ và người 400 năm..." của nhà văn Hoàng Minh Tường