Cơn lốc Me Too cuốn phăng nhiều người 'đức cao vọng trọng'

 

 

Lần đầu tiên xuất hiện năm 2006, hashtag # MeToo (Tôi cũng vậy) được nhà hoạt động xã hội Mỹ Tarana Burke tạo ra với mục đích giúp đỡ và kết nối các nạn nhân bị xâm hại hoặc quấy rối tình dục. Phong trào này dần phát triển trên toàn thế giới, đưa nhiều vụ việc ra ánh sáng sau thời gian dài.

 

Phong trào Me Too phát triển mạnh mẽ trên mạng xã hội từ tháng 10/2017, kêu gọi cộng đồng tố cáo các vụ tấn công, quấy rối tình dục, đặc biệt ở công sở. Phong trào này bắt đầu ngay sau khi có những cáo buộc đối với ông trùm điện ảnh Harvey Weinstein. Hashtag #MeToo đã xuất hiện hàng triệu lần trên các mạng xã hội, thường đi cùng những lời chia sẻ cá nhân về chuyện từng bị tấn công hay quấy rối tình dục. Rất nhiều ngôi sao hạng A của Hollywood đã tham gia phong trào này. #Metoo lên tới đỉnh cao ngay cuối năm 2017 khi Tạp chí TIME công bố nhân vật của năm là The Silence Breakers (Những người phá vỡ sự im lặng).

 

Các tổ chức nhân đạo như Oxfam, UNICEF bị phanh phui là những ổ bê bối tình dục. Đó là sự ngã ngựa của ông Justin Forsyth - Phó giám đốc UNICEF. Phó Giám đốc Chương trình HIV/AIDS của Liên hợp quốc (UNAIDS) cũng đã từ chức sau khi bị cáo buộc có hành vi khiếm nhã đối với một nữ đồng nghiệp. 16 vụ khác liên quan đến các cáo buộc liên quan đến nhân viên Oxfam hiếp dâm ở Nam Sudan và xâm hại tình dục ở Liberia, Philippines, Bangladesh và Nepal… Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã công bố chính sách không dung thứ cho những hành vi xâm hại, quấy rối tình dục và cam kết sẽ tăng cường các biện pháp để xử lý những hành vi sai trái của các nhân viên LHQ.

 

Tiếp đến, Nhà Trắng của Mỹ dậy sóng khi hàng loạt nạn nhân lên tiếng tố cáo góc khuất phía sau hình ảnh hào nhoáng và đứng đắn của các quan chức cấp cao. Họ thường phải giữ im lặng bởi quyền lực của kẻ quấy rối, các thủ tục lằng nhằng nếu làm đơn tố cáo hoặc đe dọa tới công việc và an toàn gia đình. Nhiều cuộc biểu tình và sự vào cuộc của truyền thông đã mang lại công lý cho nhiều nạn nhân. #MeToo đã trở thành một từ khóa vô cùng phổ biến.

 

Cách đây không lâu, nhiều phụ nữ ở các lứa tuổi khác nhau đã bất ngờ tố cáo Tổng chưởng lý New York Eric Schneiderman có hành vi bạo lực và xâm phạm trái phép thân thể của họ. Đứng đơn kiện Tổng chưởng lý New York Eric Schneiderman là 4 phụ nữ từng làm việc với ông. Những người này một mặt gửi đơn lên tòa án ở New York, mặt khác còn gửi một thông cáo báo chí với đầy đủ chi tiết về vụ kiện và những hành động sai phạm của ông Eric Schneiderman cho các cơ quan truyền thông lớn ở Mỹ. Tờ The New Yorker cho hay, ngày 7/5, không chỉ người dân New York mà cả nước Mỹ đều bị chấn động bởi thông tin này. Vài giờ sau đó, ông Eric Schneiderman tuyên bố từ chức.

 

Vụ việc của Tổng chưởng lý Eric Schneiderman khiến người ta nhớ tới bê bối tham gia đường dây gái gọi cao cấp của cựu Thống đốc New York Elio Spitzer cách đây tròn 10 năm. Trớ trêu là trong bê bối này, Eric Schneiderman lại là người ủng hộ mạnh mẽ phong trào chống quấy rối tình dục #MeToo ở Mỹ. Vài tuần trước, chính Eric Schneiderman đã ca ngợi hai tờ báo New Yorker và New York Times vì đưa tin về #MeToo, trong đó phụ nữ lên tiếng tố cáo các hành vi lạm dụng tình dục tại nơi làm việc từ lĩnh vực chính trị cho đến truyền thông, giải trí và kinh doanh.

 

Liên hoan phim lớn nhất hành tinh Cannes (Pháp) vừa diễn ra đã có những bước đi cho thấy đứng về phía phong trào #MeToo nhằm chống lại nạn quấy rối tình dục. Ngày 12/5, 82 phụ nữ đã diễu hành trên thảm đỏ Cannes biểu thị sự đoàn kết với các phong trào chống xâm hại tình dục như #metoo và Time’s U, nổi bật là khuôn mặt quen thuộc của Cate Blanchett – Nữ Chủ tịch ban giám khảo Cannes 2018.

 

 

Khi tới châu Á và các nước Hồi giáo, nơi các hủ tục coi thường nữ giới vẫn tràn lan, phong trào Me Too tạo ra một làn sóng mạnh mẽ tới không ngờ. Tại Hàn Quốc, mảng tối của thế giới showbiz bỗng chốc bị vạch trần trước khán giả và những cô cậu thanh niên đang đầy háo hức mong được bước vào. Cái chết của giáo sư, diễn viên gạo cội Jo Min Ki trước sức ép của dư luận là hồi chuông cảnh tỉnh cho những kẻ vẫn nghĩ có thể sử dụng hào quang của mình để làm điều xấu.

 

Phong trào Me Too ở Hàn Quốc tạo cảm hứng cho nhiều người khi ở xã hội với tư tưởng nam giới thống trị, vẫn có một cuộc cách mạng nữ quyền bùng phát. Hàng loạt tên tuổi “đáng kính” đến từ các lĩnh vực chính trị, âm nhạc, văn học, và nghiên cứu của xứ sở Hàn Quốc đã bị vạch trần tội tấn công tình dục. Sau khi nữ công tố viên Seo Ji Hyun lên tiếng tố cáo việc mình bị một lãnh đạo cấp cao của Bộ Tư pháp quấy rối trong một đám tang, chiến dịch lên tiếng tố cáo vấn nạn xâm hại tình dục lan tỏa nhanh chóng và nhấn chìm nhiều tên tuổi tai tiếng như Ko Un, nhà thơ từng được coi là ứng viên giải Nobel Văn học, đạo diễn lừng danh Kim Ki Duk và cựu chủ tịch tỉnh Nam Chungcheong, ứng viên tổng thống Hàn Quốc Ahn Hee Jung.

Chính Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tuyên bố mình là một nhà nữ quyền, khẳng định ông rất tự hào khi phụ nữ Hàn Quốc dám nói lên sự thật. "Tôi ủng hộ phong trào Me Too", ông nói trong một cuộc họp nội các. Ông tuyên bố các cơ quan bảo vệ pháp luật nước này ủng hộ tuyệt đối những nạn nhân bị lạm dụng tình dục tại nơi công sở,  đồng thời cho biết sẽ thực hiện mọi biện pháp hiện có để đưa kẻ vi phạm ra trừng phạt.

 

Phong trào Me Too phát triển ở Hàn Quốc mạnh mẽ hơn hẳn những nơi khác ở châu Á. Tại Trung Quốc, tờ China Daily cho rằng những vấn đề như vậy phần lớn không bị phanh phui vì lo ngại ảnh hưởng đến những giá trị văn hoá. Ở Nhật Bản, nhà văn Shiori Ito viết: "Không phải là nạn nhân đã không lên tiếng, mà do xã hội Nhật Bản muốn họ im lặng". Tuy nhiên, ảnh hưởng của chiến dịch #MeToo tại Hàn Quốc đã khuyến khích phụ nữ Nhật Bản lên tiếng vạch trần những kẻ từng quấy rối, động thái trước đây họ chưa bao giờ nghĩ đến.

 

 

Tại Nhật Bản, phong trào này ban đầu không thu hút được sự chú ý của dư luận nhưng sau bê bối của Bộ Tài chính, hashtag #MeToo đã trở thành thứ vũ khí chính trị lợi hại để đẩy nhiều quan chức cấp cao hoặc chủ tập đoàn ngã ngựa. Tháng 4/2018, Thứ trưởng Tài chính Nhật Bản Junichi Fukuda đã từ chức để “bảo vệ thanh danh” sau khi một nữ phóng viên đài truyền hình Asahi công bố bản ghi âm những lời gạ gẫm khiếm nhã của ông. Việc ông Fukuda từ chức là dấu hiệu cho thấy Nhật Bản đang hòa mình vào phong trào #MeToo nhằm vạch trần và chống lại những kẻ lạm dụng, quấy rối tình dục.

 

Ngay cả Taiin Murakami, sư trụ trì chùa Yakushiji ở thành phố Nara cũng đã quyết định từ chức vì mối quan hệ mà ông gọi là "không đúng đắn" với 1 phụ nữ. Chùa Yakushiji là Di sản Thế giới được UNESCO công nhận. Nhà sư Murakami nhận chức trụ trì chùa từ tháng 8/2016.