Cứ 10 phụ nữ thì có tới 4 người từng trải qua rối loạn tình dục

Bức tranh toàn cảnh về rối loạn tình dục nữ

Tình dục nữ giới có sự khác biệt rõ rệt với nam giới. Nếu ở nam giới, hứng thú tình dục thường mang tính trực tiếp, chịu tác động mạnh từ sinh lý, thì ở nữ giới, nó là kết quả của sự hòa quyện giữa thể chất, tâm lý, cảm xúc và hoàn cảnh xã hội. 

Tình dục nữ giới có sự khác biệt rõ rệt với nam giới. Nếu ở nam giới, hứng thú tình dục thường mang tính trực tiếp, chịu tác động mạnh từ sinh lý, thì ở nữ giới, nó là kết quả của sự hòa quyện giữa thể chất, tâm lý, cảm xúc và hoàn cảnh xã hội.

Điều này khiến phụ nữ dễ rơi vào tình trạng rối loạn khi một hoặc nhiều yếu tố bị tác động. Theo nghiên cứu, cứ 10 phụ nữ thì có tới 4 người từng trải qua rối loạn tình dục, nghĩa là trong một nhóm nhỏ, có thể đã có vài người đang âm thầm chịu đựng.

PGS.TS Nguyễn Quang - Chủ tịch Hội Y học Giới tính Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Nam học, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức), cho biết: Rối loạn tình dục nữ là vấn đề y học nghiêm túc, nhưng ở Việt Nam vẫn ít được thảo luận và thường bị xem nhẹ.

AnhCác nghiên cứu ghi nhận tỷ lệ rối loạn dao động 25-69%, cao ở phụ nữ sau sinh, điều trị vô sinh, mắc bệnh mạn tính hay từng trải qua Covid-19. Biểu hiện phổ biến nhất là giảm ham muốn, khô âm đạo, khó đạt cực khoái và đau khi giao hợp. Những triệu chứng này tác động trực tiếp đến hạnh phúc gia đình, sức khỏe tinh thần, thậm chí là sự gắn kết xã hội.

Tuy nhiên, do rào cản văn hóa và tâm lý khiến nhiều phụ nữ ngại tìm kiếm sự trợ giúp, chỉ đi khám khi tình trạng trở nên nghiêm trọng. Thêm vào đó, hệ thống y tế thiếu phòng khám chuyên sâu, bác sĩ ít khi chủ động khai thác tiền sử tình dục, và dịch vụ phục hồi chức năng còn hạn chế.

"Sức khỏe tình dục là chìa khóa của hạnh phúc - đừng để bị bỏ quên", PGS.TS Nguyễn Quang nhấn mạnh. Đồng thời cho rằng, để cải thiện cần một chiến lược toàn diện: chuẩn hóa chẩn đoán, xây dựng phác đồ quốc gia, đào tạo nhân lực đa chuyên khoa, mở rộng phòng khám sức khỏe tình dục, đồng thời đẩy mạnh truyền thông cộng đồng nhằm giảm kỳ thị. Đây không chỉ là câu chuyện của cá nhân mà là vấn đề sức khỏe cộng đồng.

ThS. Nguyễn Quốc Linh (Trung tâm Y học giới tính Hà Nội, Bệnh viện Chuyên khoa Nam học và hiếm muộn Hà Nội) phân tích: "Phụ nữ không chỉ cần sức khỏe thể chất, mà còn cần sự đồng cảm, an toàn và gắn kết tinh thần. Thiếu đi những điều đó, khoái cảm tình dục khó có thể trọn vẹn". Chính vì vậy, rối loạn tình dục nữ có thể bắt nguồn từ các nguyên nhân như stress, trầm cảm, mâu thuẫn gia đình, sang chấn tâm lý hoặc áp lực xã hội về chuẩn mực đạo đức và giới tính.

Một trong những điểm được ThS. Nguyễn Quốc Linh nhấn mạnh đó là "cái bóng văn hóa Á Đông". Trong môi trường xã hội coi tình dục là điều cấm kỵ, phụ nữ thường chịu áp lực phải phục tùng, trong khi nhu cầu và trải nghiệm của họ bị bỏ quên. Điều này tạo ra vòng luẩn quẩn: càng im lặng thì càng khó giải quyết, càng dồn nén thì rối loạn càng nặng nề.

Không chỉ thế, sự thiếu hụt dịch vụ tư vấn tâm lý tình dục chuyên biệt tại Việt Nam cũng là nguyên nhân khiến nhiều phụ nữ loay hoay với vấn đề của mình. "Chúng ta chưa coi tình dục là một phần của sức khỏe toàn diện. Điều này khiến phụ nữ không biết tìm đến đâu khi gặp trục trặc, dẫn đến sự cô lập và chịu đựng kéo dài", ông Nguyễn Quốc Linh nói.

Vai trò của tâm lý học trong điều trị

Trong nhiều trường hợp, rối loạn tình dục nữ không thể giải quyết chỉ bằng thuốc hay can thiệp y khoa. Liệu pháp tâm lý đóng vai trò trung tâm, giúp tháo gỡ những nút thắt tinh thần và cảm xúc.

Theo ThS. Nguyễn Quốc Linh, trị liệu tâm lý có thể bao gồm tư vấn cá nhân, trị liệu cặp đôi, kỹ thuật thư giãn, giảm stress, hoặc tái cấu trúc nhận thức. Quan trọng hơn, quá trình trị liệu cần kết hợp giữa chuyên gia y tế, tâm lý và sự tham gia của bạn đời.

"Không ít trường hợp, nguyên nhân nằm ở mâu thuẫn quan hệ vợ chồng, sự thiếu chia sẻ hoặc bạo lực tinh thần. Nếu chỉ tập trung vào người phụ nữ, chúng ta bỏ lỡ một nửa bức tranh", ThS. Nguyễn Quốc Linh phân tích.

Bên cạnh trị liệu, việc giáo dục sức khỏe tình dục đóng vai trò nền tảng. Nâng cao nhận thức về cơ thể, nhu cầu và quyền tình dục của phụ nữ giúp họ tự tin hơn trong việc bày tỏ mong muốn, từ đó giảm nguy cơ rối loạn.

Từ góc độ xã hội, chuyên gia nhấn mạnh sự cần thiết phải thay đổi nhận thức cộng đồng. Tình dục cần được nhìn nhận như một phần của chất lượng sống, chứ không chỉ là vấn đề sinh sản hay đạo đức. Điều này đòi hỏi các chiến dịch truyền thông, giáo dục cộng đồng và chính sách y tế cởi mở hơn.

Ngoài ra, Việt Nam cần xây dựng hệ thống dịch vụ tư vấn – trị liệu tình dục chính thống, có đội ngũ chuyên gia được đào tạo bài bản. Đây là điều kiện để phụ nữ được tiếp cận hỗ trợ chuyên nghiệp, thay vì dựa vào thông tin sai lệch trên mạng hay lời khuyên thiếu cơ sở.

Cuối cùng, bản thân phụ nữ cũng cần dũng cảm hơn trong việc lên tiếng. "Sự im lặng chỉ khiến vấn đề trầm trọng thêm. Khi phụ nữ biết coi trọng sức khỏe tình dục của mình, xã hội cũng sẽ thay đổi cách nhìn", ThS. Nguyễn Quốc Linh nhấn mạnh.

Rối loạn tình dục nữ là một vấn đề phức tạp, chịu ảnh hưởng đồng thời từ sinh lý, tâm lý và văn hóa. Từ chia sẻ của chuyên gia, có thể thấy vai trò quan trọng của tâm lý học trong việc nhận diện, can thiệp và điều trị.

Trên hết, cần một cách tiếp cận toàn diện, trong đó phụ nữ được trao quyền để nói lên nhu cầu của mình, đồng thời xã hội mở lòng để lắng nghe và hỗ trợ. Khi đó, sức khỏe tình dục sẽ không còn là vùng tối, mà trở thành một phần trọn vẹn trong hành trình hạnh phúc của mỗi người phụ nữ.