Cùng con gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc
Mẹ con chị Thu Hà tham gia giữ gìn văn hóa truyền thống dân tộc giữa dòng chảy hiện đại
Ở xã Trà Liên (TP Đà Nẵng), chị Hoàng Thị Thu Hà (SN 1989) đang miệt mài gieo những “hạt giống” văn hóa truyền thống cho con gái Vũ Hoàng Bảo Ngọc (SN 2016) bằng những vòng xoay theo điệu cồng chiêng thiêng liêng của đồng bào dân tộc Co.
Khi internet về tới bản làng, giới trẻ Co ở Trà Nú (nay là xã Trà Liên) dần xa rời những làn điệu k'đtấu pốtt ố, k'đtấu a duốt, k'đtấu pốttmoi. Và ở thôn 1, thôn 2, nơi từng rộn vang tiếng cồng chiêng, thì giờ đây âm thanh ấy cũng dần thưa thớt… Vậy mà, trong ngôi nhà cộng đồng bên sườn núi, cứ vào cuối tuần, chị Hoàng Thị Thu Hà cùng con gái và các em nhỏ trong làng lại tập luyện nhảy múa say sưa theo điệu nhạc truyền thống. Với người mẹ ấy, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc bắt đầu từ việc gắn bó với âm thanh cồng chiêng.
Từ khi bé Bảo Ngọc lên 8 tuổi, chị Thu Hà đã đưa con đến những buổi sinh hoạt của Câu lạc bộ (CLB) cồng chiêng thế hệ trẻ người Co. Là Chủ nhiệm CLB, cứ nơi nào mẹ Hà có mặt là cô con gái Bảo Ngọc lại theo sau. Hai mẹ con cùng múa, cùng biểu diễn. Dần dà, những điệu múa lóng ngóng của Ngọc trở thành những nhịp xoay uyển chuyển, mềm mại. "Lúc đầu con múa theo các chị, các cô. Sau 3-4 bữa, con thấy múa dễ hơn, nhạc dễ nhớ và con cũng thích lên sân khấu biểu diễn cùng mẹ", Bảo Ngọc hồn nhiên nói.
"Tiếng cồng chiêng là nét văn hóa của đồng bào Co nơi đại ngàn Trường Sơn. Tiếng cồng chiêng vang lên hòa cùng những động tác múa điêu luyện, khoe trọn vẻ đẹp dịu dàng của phụ nữ dân tộc Co, đồng thời thể hiện ước mong mùa màng bội thu, no ấm, hạnh phúc".
Chị Hoàng Thị Thu Hà, nguyên Chủ nhiệm CLB cồng chiêng thế hệ trẻ người Co
Tháng 3/2024, CLB cồng chiêng thế hệ trẻ người Co chính thức được thành lập. Dưới sự quản lý của UBND xã Trà Nú, CLB do Đoàn Thanh niên xã đảm nhiệm, thu hút gần 30 đoàn viên, thanh niên tham gia. Chính tại đây, chị Thu Hà không chỉ truyền dạy cho các bạn trẻ cách đánh cồng chiêng, mà còn gieo mầm tình yêu văn hóa vào những tâm hồn thơ ngây. Theo chị Thu Hà, trong thời hội nhập, trẻ em tiếp xúc rất nhanh với trào lưu mới. Chị không cấm con học những điệu nhảy hiện đại trên mạng xã hội, nhưng luôn kiểm soát nội dung, thời gian để đảm bảo con "hòa nhập nhưng không hòa tan".
Từ khi thành lập, CLB đã gặp khó khăn trong việc tập hợp người trẻ sinh hoạt. Bởi các thành viên chủ chốt cũng là những lao động chính trong gia đình, họ thường xuyên đi làm sớm về khuya, bám rừng rẫy. Thách thức càng lớn khi xã Trà Nú sáp nhập với các xã Trà Đông, Trà Kót thành xã Trà Liên, chị Thu Hà chuyển công tác, không còn giữ vai trò Bí thư Đoàn xã. Địa bàn công tác xa hơn 30km khiến việc duy trì CLB trở nên khó khăn hơn. Nhạc cụ cồng chiêng cũng không còn thuộc quyền quản lý của địa phương cũ, nên việc mượn dùng cho các buổi tập không đơn giản… Nhưng điều đó không khiến chị nản lòng. Chị Thu Hà đã chủ động đề xuất phương án bàn giao hoạt động CLB cho Bí thư Đoàn xã Trà Liên. Đồng thời, chị kiến nghị cách phối hợp giữa các khu vực của xã mới để tiếp tục duy trì âm thanh cồng chiêng.
Trong khi chờ sự hỗ trợ từ chính quyền, chị vẫn tiếp tục vai trò "người mẹ- người thầy" của những nghệ nhân nhí vùng cao. Trong hành trình gìn giữ văn hóa giữa dòng chảy hiện đại, có những bước nối dài, sự trao truyền từ mẹ sang con để âm thanh cồng chiêng của đại ngàn mãi ngân vang.
