pnvnonline@phunuvietnam.vn
Cùng là vùng vàng, nhiều nơi ở Hà Tĩnh cách ly người về từ tỉnh khác
Ngậm ngùi đón Tết xa quê
Những ngày qua, câu chuyện về quê ăn Tết phải cách ly đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Chưa bao giờ chủ đề này lại trở nên nóng như vậy, kể cả Tết 2021, khi cả nước đang đối mặt với làn sóng Covid lần thứ 4 – làn sóng mạnh nhất từ trước tới giờ.
Việc nhiều địa phương khuyến cáo người dân không nên về quê ăn Tết hay bắt buộc cách ly tại nhà đối với những người về/đến từ địa phương khác đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều. Việc này cũng khiến nhiều gia đình đành phải bỏ dở dự định trở về quê hương trong những ngày đặc biệt nhất năm.
Một trong những địa phương có quy định chặt chẽ về việc người dân về quê ăn Tết phải cách ly, nhiều địa phương trong tỉnh Hà Tĩnh đã kiên quyết cách ly 7 ngày đối với người về quê hương. Bất chấp việc họ đã tiêm đầy đủ vaccine và có kết quả xét nghiệm âm tính.
Tại huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) người dân khi về quê (bất kỳ từ vùng xanh hay vàng) đều buộc phải cách ly tại nhà 7 ngày. Sau 7 ngày sẽ lấy mẫu xét nghiệm, nếu âm tính thì mới được làm "người bình thường".
Bà T.T.T sau khi ra Hà Nội thăm con và khám bệnh định kỳ, khi trở về địa phương, bà đã chủ động đưa ra kết quả xét nghiệm PCR âm tính với y tế xã. Tuy nhiên, vẫn bị buộc phải cách ly tại nhà riêng 7 ngày, 7 ngày sau sẽ xét nghiệm lại. Vậy là hàng ngày, các con của bà thay nhau mang cơm đến để trước nhà cho mẹ.
Cùng chung hoàn cảnh tương tự, anh T.T.H (xã Phúc Trạch, Hương Khê) đi làm việc từ Thái Nguyên về quê, dù đã tiêm đầy đủ nhưng vẫn bị cách ly tại nhà 7 ngày. Chính quyền địa phương còn dán biển ghi rõ: "Nhà có người cách ly y tế, vui lòng không tiếp xúc".
Việc chính quyền kiên quyết cách ly người dân về từ địa phương khác khiến việc trở về quê ngày Tết của bà con xa quê bị đảo lộn hoàn toàn. Nghỉ Tết 7 ngày, cách ly 7 ngày đã khiến nhiều người đành lựa chọn phương án ngậm ngùi đón Tết xa quê. Trong bối cảnh đó, nhìn sang tỉnh bạn mà bồi hồi xót xa.
Mặc dù là vùng xanh (thấp hơn Hà Tĩnh 1 cấp độ dịch) nhưng lãnh đạo Nghệ An lại đưa ra cho mình một quyết định được đánh giá là hợp với lòng dân. Cụ thể, Ngày 16/1, ông Bùi Đình Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho biết, tỉnh này không cấm công dân của tỉnh đang sống, làm việc ở ngoài tỉnh, kể cả từ các tỉnh có dịch bùng phát mạnh về quê vào dịp Tết Nhâm Dần 2022.
Tỉnh Nghệ An coi việc công dân trở về quê vào dịp Tết là nhu cầu chính đáng, phù hợp với phong tục, tập quán, là tình cảm gia đình thiêng liêng. Tuy nhiên, tỉnh đề nghị công dân phải tuân thủ đúng quy định trong phòng, chống dịch.
Để phòng, chống dịch, Nghệ An chỉ yêu cầu công dân khi về quê đón Tết thì khai báo với trạm y tế xã, phường, không áp dụng việc cách ly.
Còn tại Hà Tĩnh, nhiều địa phương trong tỉnh yêu cầu người dân đến/về địa phương từ địa bàn có dịch (cấp độ 3, 4) hoặc vùng cách ly y tế nếu đã tiêm đủ liều vắc xin thì cách ly tại nhà/nơi lưu trú 7 ngày và thực hiện xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng phương pháp Realtime RT-PCR, hoặc test nhanh kháng nguyên vào ngày thứ nhất.
Còn những người tiêm chưa đủ liều vắc xin thì phải thực hiện cách ly 7 ngày tại nhà/nơi lưu trú kể từ ngày về địa phương. Đồng thời tiếp tục tự theo dõi sức khỏe trong 7 ngày tại nhà hoặc nơi lưu trú. Trong quá trình cách ly sẽ được thực hiện xét nghiệm SARS – CoV - 2 bằng phương pháp RT-PCR hoặc xét nghiệm bằng kháng nguyên nhanh vào ngày thứ nhất và ngày thứ 7.
Riêng những người chưa được tiêm vắc xin thì phải cách ly 14 ngày (cách ly tập trung hoặc tại nhà/nơi lưu trú) kể từ ngày về địa phương và tiếp tục tự theo dõi sức khỏe trong 14 ngày.
Bắt buộc cách ly là trái với quy định?
Nghị quyết 128 của Chính phủ về "Thích ứng an toàn" nêu ra 4 vùng (cấp độ) phòng, chống dịch gồm: "xanh – vàng – cam – đỏ" ở phạm vi cấp xã, phường và khuyến khích đánh giá phạm vi vùng dịch nhỏ hơn cấp xã. Theo cách quy định đó, hiện cả nước hiện nay không vùng nào là "đỏ" cả.
Quyết định 4800/2021 của Bộ Y tế nói cách ly "đối với người đến từ địa bàn có dịch (địa bàn có dịch ở cấp độ 4 hoặc vùng cách ly y tế), người tiếp xúc gần (F1): thực hiện theo hướng dẫn hiện hành của Bộ Y tế. Tuy nhiên, nhiều địa phương như Hà Tĩnh, Thanh Hóa lại ra những quyết định cách ly rất vô lý, trái với tinh thần Nghị quyết 128 của Chính phủ và các văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế.
Theo thống kê, Hà Tĩnh đã có 96% người dân từ 18 tuổi trở lên đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin phòng Covid-19, trong đó có 98% trẻ em từ 12 đến dưới 18 tuổi đã được tiêm mũi 1 và 93% đã tiêm đủ mũi 2.
Điều đó cho thấy, Hà Tĩnh là một trong những địa phương có độ phủ vaccine hàng đầu cả nước. Tiếc rằng, sự cố gắng và thành quả đó chưa tương xứng với những gì mà tỉnh này đang đối xử với người dân về quê đón Tết Nhâm Dần, khi bắt buộc người dân về quê phải cách ly, dù họ về từ vùng xanh hay vùng vàng.
Luật sư Trương Anh Tú (Công ty Luật TAT Lawfrim) đánh giá, việc khóa cửa nhà dân "là sai, thể hiện sự lúng túng, hoảng loạn" trong phòng, chống Covid-19 ở địa phương. "Có dấu hiệu vi phạm các quyền về tự do cư trú và đi lại của người dân", luật sư nêu quan điểm.
Hiến pháp năm 2013 quy định, công dân có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở và tự do đi lại, cư trú trong nước. Quyền của công dân chỉ có thể bị hạn chế theo "quy định của luật" trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, sức khỏe của cộng đồng...
Trên thực tế, cơ quan có thẩm quyền chỉ được phép hạn chế quyền của người dân bằng các chế tài hành chính hoặc hình sự như bắt giữ, cấm đi khỏi nơi cư trú hoặc xuất cảnh; tịch thu phương tiện, tài sản; phạt tiền...