Đa phần nạn nhân bị lừa đảo qua mạng là phụ nữ, cần làm gì để tránh sập bẫy?

Bất ngờ nhận tin… con trai bị bắt

Cũng như nhiều người dân ở xã Ngĩa Phúc, huyện Tân Kỳ (Nghệ An), để giải quyết việc làm và cải thiện cuộc sống, cách đây 2 năm, con trai của bà L.T.H. (SN 1957) đã đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài. Nhờ chí thú làm ăn nên anh đã gửi về cho bà H. được số tiền khá lớn.

Thế nhưng, vào sáng ngày 26/12/2022, bà H. tá hỏa khi nhận được cuộc gọi từ số điện thoại lạ với nội dung thông báo con trai bà đang làm việc ở nước ngoài liên quan đến đường dây buôn bán ma túy và rửa tiền, đã bị bắt. Còn bản thân bà H. cũng đã có lệnh bắt của Cơ quan điều tra Công an thành phố Hà Nội vì liên quan đến tội phạm rửa tiền. Đối tượng đó yêu cầu bà H. phải chuyển toàn bộ số tiền từ 3 sổ tiết kiệm trị giá 571 triệu đồng qua ngân hàng để phục vụ mục đích phong tỏa tài khoản ngân hàng.

Là người dân sống ở thôn quê, chất phác, hiền lành, bao năm nay quần quật với ruộng nương nên khi nghe nói đến "lừa đảo", bà H. vô cùng lo sợ. Lo cho con trai và cả bản thân mình, bà H. vội vàng đến ngân hàng để chuẩn bị chuyển tiền cho các đối tượng.

Tuy nhiên, trên đường đi, bà H. chợt nhớ ra đã được lực lượng Công an xã Nghĩa Phúc tuyên truyền về thủ đoạn của tội phạm sử dụng công nghệ cao. Người phụ nữ thôn quê này bỗng lóe lên trong đầu câu hỏi: Biết đâu đó là đối tượng lừa đảo?

Thay vì ra ngân hàng chuyển tiền, bà H. đã đến trụ sở Công an xã Nghĩa Phúc để trình báo nội dung vụ việc. Tại trụ sở xã, cán bộ Công an đã trực tiếp dùng máy điện thoại của bà H. (khi các đối tượng đang liên lạc) để tiếp tục cuộc trò chuyện.

Bằng các biện pháp nghiệp vụ, cán bộ Công an đã nhanh chóng làm rõ các đối tượng lừa đảo. Lúc này, bà H. mới "hoàn hồn" và vui mừng, cảm ơn lực lượng Công an xã Nghĩa Phúc.

Trong thư cảm ơn gửi tới Công an xã Nghĩa Phúc, bà H. viết: "Tôi xin cảm ơn Công an xã Nghĩa Phúc đã tư vấn và giúp đỡ tôi không bị kẻ gian lừa mất 3 sổ tiết kiệm với tổng số tiền là 571 triệu đồng mà các con đi làm ăn xa gửi về…".

Không may mắn được như bà H., mới đây chị N.H.K. (SN 1985;, ở quận Đống Đa, Hà Nội) đã bị lừa mất hơn 1 tỷ đồng cũng với thủ đoạn tương tự.

Cụ thể, ngày 20/12/2022, Công an phường Khương Thượng tiếp nhận đơn trình báo của chị K. cho biết, chị nhận được điện thoại của một đối tượng tự xưng là cán bộ công an. Đối tượng nói chị K. có liên quan đến đường dây mua bán ma túy và yêu cầu chị phải kê khai tài sản để chứng minh mình không liên quan.

Do lo sợ nên chị K. đã cung cấp cho đối tượng thông tin liên quan đến tài khoản ngân hàng. Sau đó, chị K phát hiện tài khoản bị mất hơn 1 tỷ đồng nên đã đến cơ quan công an trình báo.

Vì sao phụ nữ dễ bị lừa?

Mới đây, trong phiên chất vấn tại Kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh Thanh Hóa khóa XVIII, nhiệm kỳ 2021-2026, Thiếu tướng Trần Phú Hà - Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa - cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa xảy ra 132 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gây thiệt hại hơn 30 tỉ đồng, trong đó lừa đảo trên không gian mạng xảy ra 92 vụ, chiếm tỉ lệ 69,7%

Điển hình của các hành vi lừa đảo trên không gian mạng là các đối tượng hoạt động thông qua các website, sàn giao dịch tiền ảo, ứng dụng mạng xã hội zalo, facebook. Phạm vi hoạt động rất rộng, nơi cư trú ở nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, thậm chí ở nước ngoài nhưng lừa đảo trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

Thiếu tướng Trần Phú Hà cho biết thêm, thực trạng có tới 90% nạn nhân bị lừa đảo chiếm đoạt là phụ nữ: "Do một bộ phận người dân, đặc biệt là phụ nữ, người cao tuổi, còn nhẹ dạ cả tin hoặc thiếu hiểu biết về kiến thức pháp luật, đầu tư, kinh doanh. Bên cạnh đó, khi bị lừa, họ đã không kịp thời trình báo cơ quan chức năng".

Theo con số thống kê tại TP Biên Hòa (Đồng Nai), hơn 90% nạn nhân các vụ lừa đảo trên không gian mạng cũng là phụ nữ. Trong đó, số lượng chiếm phần lớn là những phụ nữ không có việc làm, ở nhà nội trợ, chăm con nhỏ... Thường khi sập bẫy kẻ lừa đảo, những người này tìm cách giấu gia đình, người thân việc mình trở thành nạn nhân.

Cục Cảnh sát hình sự (C02) Bộ Công an cho biết, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản vẫn diễn biến phức tạp, với thủ đoạn tinh vi, xảy ra tại nhiều địa phương, trên nhiều lĩnh vực và đặc biệt là lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng có chiều hướng gia tăng.

Theo thống kê, hàng năm, toàn quốc xảy ra khoảng 2.000 vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 4% trong cơ cấu tội phạm hình sự nhưng loại tội phạm lừa đảo này gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, số tiền bị chiếm đoạt lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Cơ quan công an cho hay, đa số nạn nhân bị lừa qua mạng xã hội là phụ nữ, đang gặp chuyện buồn tình cảm nên dễ tin vào những hứa hẹn tốt đẹp. Bọn tội phạm lừa đảo giả vờ làm quen, rồi tổ chức dàn dựng các vở kịch lừa đảo để chiếm đoạt tiền của chị em. Phổ biến nhất là chúng thường sử dụng các nick name nước ngoài, tự xưng là quân nhân, muốn tặng tiền, quà cho người nhận hoặc đầu tư làm ăn, hoặc gửi từ thiện nhờ nhận giúp. Sau đó có 1 nhóm gọi điện thoại thông báo nhận hàng, yêu cầu nội phí, thông báo hàng quá trọng lượng, nộp phạt…

Một thủ đoạn khác là thông báo cho trúng thưởng khuyến mãi với những phần quà và số tiền mặt có giá trị rất cao, sau đó yêu cầu bị hại chuyển tiền nộp phần chi phí rất nhỏ để nhận thưởng. Sau khi chiếm đoạt số tiền bị hại gởi, chúng tiếp tục yêu cầu bị hại chuyển tiền nhiều lần với  những lý do khác nhau nhằm chiếm đoạt.