Đại biểu Quốc hội băn khoăn việc quản lý thuốc bán qua mạng

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, sáng 22/10/2024, Quốc hội thảo luận tại hội trường dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược. Đến nay, dự thảo Luật còn 6 vấn đề có ý kiến khác nhau: Về chính sách của Nhà nước về dược và chính sách phát triển công nghiệp dược; Về kinh doanh chuỗi nhà thuốc; Về quyền và trách nhiệm của cơ sở kinh doanh dược, cơ sở kinh doanh dược có vốn đầu tư nước ngoài (Điều 53a bổ sung); Về đăng ký thuốc, nguyên liệu làm thuốc; Về quản lý giá thuốc…

Về kinh doanh thuốc, nguyên liệu làm thuốc theo phương thức thương mại điện tử, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, thuốc là mặt hàng đặc biệt, tác động trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người sử dụng, về quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuốc theo phương thức thương mại điện tử.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh lý theo hướng: bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm tại khoản 17 và 18 Điều 6 (sửa đổi); theo đó, dự thảo Luật bổ sung quy định sau: "Bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử đối với thuốc kê đơn, trừ trường hợp cách ly y tế khi có bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A đã được công bố dịch theo quy định của pháp luật về phòng, chống bệnh truyền nhiễm; thuốc phải kiểm soát đặc biệt; thuốc thuộc Danh mục thuốc hạn chế bán lẻ. Bán buôn theo phương thức thương mại điện tử đối với thuốc, nguyên liệu làm thuốc phải kiểm soát đặc biệt".

Bên cạnh đó, quy định loại thuốc, nguyên liệu làm thuốc, các phương tiện điện tử cụ thể được phép kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử tại khoản 1a Điều 42 (sửa đổi); quy định trách nhiệm của cơ sở kinh doanh dược theo phương thức thương mại điện tử tại khoản 4 Điều 42 (sửa đổi), bao gồm cả trách nhiệm tổ chức tư vấn, hướng dẫn sử dụng thuốc và tổ chức thực hiện giao thuốc theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.

Liên quan nội dung này, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định, khẳng định: Tình trạng bán thuốc tràn lan trên môi trường mạng với một số sản phẩm không phải là thuốc, gây nguy hại cho sức khỏe, bức xúc trong dư luận. Vì vậy, đại biểu tán thành việc quy định chặt chẽ về kinh doanh thuốc qua thương mại điện tử. Đại biểu nêu quan điểm, các thuốc bán online phải là loại thuốc được cấp phép lưu hành tại Việt Nam.

Theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, các thuốc bán qua thương mại điện tử phải bao gồm thuốc không kê đơn và thuốc theo đơn được cơ sở y tế kê trên hệ thống đơn thuốc điện tử, sổ khám bệnh điện tử, bệnh án điện tử. Nhà thuốc được bán online cần đảm bảo tiêu chuẩn mà Bộ Y tế ban hành, thẩm định, cấp phép. Đại biểu cho rằng, sau khi Luật được thông qua, Bộ Y tế có Thông tư hướng dẫn, chắc chắn các bệnh viện sẽ triển khai được, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, hạn chế tình trạng lộn xộn như hiện nay.

Đại biểu đề xuất dự thảo Luật cũng cần có điều, khoản cụ thể quy định rằng Bộ Y tế cần có bộ phận chuyên trách chống thuốc giả mạo trên các mạng xã hội, tiếp nhận thông tin, kiểm tra tính chính xác của thông tin thuốc quảng cáo để đẩy lùi tình trạng quảng cáo thuốc kém chất lượng bừa bãi, tràn lan trên mạng xã hội.

Còn đại biểu Trần Thị Nhị Hà, Đoàn ĐBQH Hà Nội, cho rằng: Dự thảo quy định Thuốc được bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử là thuốc không kê đơn, thuốc được bán buôn theo phương thức thương mại điện tử bao gồm cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn và nguyên liệu làm thuốc. Nếu quy định như Dự thảo hiện nay có thể xảy ra tình trạng doanh nghiệp đưa thuốc kê đơn là thuốc phải quản lý và phải có đơn của thầy thuốc vào kênh bán lẻ thương mại điện tử hoặc Doanh nghiệp sẽ lấy thông tin bệnh nhân cần mua thuốc kê đơn trên sàn thương mại điện tử và sẽ thực hiện giao dịch mua thuốc ở chỗ khác.

Theo đại biểu, Dự thảo cần quy định chỉ bán thuốc không kê đơn theo phương thức thương mại điện tử. Đây cũng là quy định như theo kinh nghiệm của hầu hết các quốc gia trên thế giới.

Băn khoăn về giá bán thuốc và lo ngại người dân vẫn phải mua thuốc giá cao, đại biểu Trần Thị Nhị Hà, cho rằng: Tại Điều 2 của dự thảo nêu khái niệm về Giá bán buôn thuốc dự kiến, điều này được hiểu là quy định giá bán buôn tối đa nhằm ngăn chặn hình thức mua bán lòng vòng để tăng giá thuốc.

Tuy nhiên, Dự thảo hiện nay quy định mức giá bán buôn tối đa lại do cơ sở nhập khẩu thuốc, cơ sở sản xuất thuốc quy định định. Quy định này có thể dẫn đến nguy cơ độc quyền thuốc trên thị trường. Ví dụ, trong trường hợp cơ sở nhập khẩu thuốc xác định mức giá bán buôn dự kiến rất thấp và thành lập chuỗi nhà thuốc để bán lẻ. Sau đó đẩy giá thuốc tăng lên ở hệ thống bán lẻ của mình. Đây chính là kênh bán hàng trực tiếp cho người dân và người dân vẫn phải mua thuốc giá cao.

Theo quy định tại Điều 107 dự thảo quy định chỉ công bố, công bố lại giá bán buôn thuốc dự kiến với thuốc kê đơn, đại biểu Trần Thị Nhị Hà nêu câu hỏi: "Với thuốc không kê đơn của cơ sở nhập khẩu và cơ sở sản xuất thì quản lý giá thế nào? Khi quản lý về giá thì cần phải quản lý giá của tất cả các loại thuốc".