Đảm bảo bình đẳng thực chất giữa nam và nữ là nhiệm vụ mang tính dài hạn

Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh 1995 giúp vai trò và địa vị của phụ nữ Việt Nam ngày càng được nâng cao

Phát biểu tại Diễn đàn, Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến cho biết, Diễn đàn liên thế hệ "Phụ nữ và Bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới" càng trở nên ý nghĩa hơn khi được tổ chức trong bối cảnh Khoá họp thứ 69 của Ủy ban Địa vị phụ nữ của Hội đồng kinh tế - xã hội Liên Hợp Quốc vừa được tổ chức với Chủ đề rà soát kết quả 30 năm thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh 1995 về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ.

Theo Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến, Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh thế giới về Phụ nữ lần thứ 4 ở Bắc Kinh năm 1995 là một trong những văn kiện quan trọng trong việc thúc đẩy quyền của phụ nữ trên toàn thế giới. Việc nỗ lực thực hiện những cam kết chính trị quan trọng trong Văn kiện này đã góp phần thúc đẩy hoàn thiện khung pháp lý nhằm trao quyền và cơ hội bình đẳng cho phụ nữ tham gia vào các vị trí ra quyết định; gắn kết chặt chẽ các cơ chế thực hiện ở cấp quốc gia, khu vực và toàn cầu, từng bước đưa thế giới đến gần hơn lý tưởng về một xã hội công bằng, tiến bộ và không còn các rào cản về giới.

Ở Việt Nam, vấn đề bình đẳng giới luôn được Đảng, Nhà nước xác định là một trong các mục tiêu to lớn và luôn quan tâm thực hiện trong suốt quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Điều này đã được thể hiện trong các văn kiện của Đảng và Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước. Phụ nữ và nam giới được tạo điều kiện và cơ hội bình đẳng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, từ chính trị, kinh tế cho đến văn hoá và xã hội.

30 năm qua, Việt Nam đã quyết tâm hiện thực hóa các mục tiêu của Cương lĩnh hành động Bắc Kinh. Toàn bộ 12 lĩnh vực trong Cương lĩnh đều được Việt Nam triển khai nghiêm túc và đã có những kết quả tích cực, trong đó nổi bật là những nội dung "Phụ nữ và đói nghèo", "Phụ nữ và sức khỏe", "Phụ nữ và kinh tế", "Phụ nữ và môi trường", "Trẻ em gái". 

Những nỗ lực đó đã giúp cho vai trò và địa vị của phụ nữ Việt Nam ngày càng được cải thiện, nâng cao: hiện nay, tỷ lệ nữ đại biểu trong Quốc hội luôn cao ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương (30,26%); Phụ nữ Việt Nam chiếm 46,8% lực lượng lao động cả nước; tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của lao động nữ là 62,4%; tỷ lệ phụ nữ làm chủ doanh nghiệp đạt 28,2%; chiếm 14,4% lực lượng Việt Nam tham gia gìn giữ hoà bình cao hơn mức trung bình của Liên hợp quốc là 10,2% và hiện nay cả nước đang triển khai mạnh mẽ phổ cập tri thức số, trong đó có cho phụ nữ và trẻ em gái.

Hội LHPN Việt Nam giữ vai trò tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ

Chủ tịch Nguyễn Thị Tuyến cho biết, với chức năng nhiệm vụ của Hội LHPN Việt Nam, Hội luôn giữ vai trò tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ thông qua triển khai nhiều chương trình, hoạt động tại các cấp Hội, cụ thể: tham gia xây dựng chính sách, pháp luật, đặc biệt là năm 2003, Hội được giao nhiệm vụ chủ trì soạn thảo dự thảo Luật Bình đẳng giới (BĐG) và được Quốc hội khóa XI thông qua tại kỳ họp thứ X; xây dựng và triển khai hiệu quả các chương trình, đề án của Chính phủ về truyền thông, giáo dục pháp luật, phòng chống bạo lực trên cơ giới và hỗ trợ phát triển toàn diện cho phụ nữ; triển khai nhiều mô hình, hoạt động tuyên truyền, vận động thay đổi nếp nghĩ, cách làm góp phần xóa bỏ các định kiến, khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng, hỗ trợ nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ, nhất là phụ nữ ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; thực hiện giám sát, phản biện xã hội đảm bảo tiếng nói và sự tham gia thực chất của phụ nữ trong các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Trên phương diện hội nhập quốc tế, Hội LHPN Việt Nam tham gia và đóng góp tích cực tại các diễn đàn quốc tế như UN Women, Hội nghị Thượng đỉnh Phụ nữ Toàn cầu, Hội nghị Thượng đỉnh Lãnh đạo nữ ASEAN, Diễn đàn phụ nữ và kinh tế APEC, Diễn đàn Phụ nữ Á-Âu… Hiện tại, Hội LHPN Việt Nam có quan hệ, hợp tác với khoảng 300 tổ chức của hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ nhằm trao đổi kinh nghiệm, huy động nguồn lực, tăng cường hợp tác, kết nối nhằm nâng cao quyền năng cho phụ nữ.

Những kết quả tích cực đó không chỉ góp phần cải thiện đời sống của phụ nữ mà còn tạo điều kiện, cơ hội thuận lợi để phụ nữ phát triển toàn diện, thúc đẩy bình đẳng giới, nâng cao vị thế của phụ nữ và mở ra một giai đoạn mới cho sự phát triển toàn diện và tiến bộ xã hội.

Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của công nghệ và xu hướng hội nhập quốc tế mạnh mẽ, Chủ tịch Nguyễn Thị Tuyến nhấn mạnh phụ nữ ngày càng có vai trò quan trọng, đóng góp tích cực vào sự phát triển của nền kinh tế và các lĩnh vực trong đời sống xã hội. Mặc dù có nhiều thời cơ lớn để phát huy tiềm năng, sức sáng tạo, song họ cũng phải đối mặt với những thách thức như: đói nghèo, dịch bệnh, bất bình đẳng và nguy cơ bị tụt hậu trong kỷ nguyên số…

Đặc biệt, bất bình đẳng giới trong lao động, cơ hội tiếp cận việc làm và chất lượng công việc vẫn là một vấn đề quan trọng, tồn tại dai dẳng trên toàn cầu. 3 thập kỷ qua, khoảng cách việc làm theo giới tính trên thế giới đã được thu hẹp, giảm từ 27,1 điểm phần trăm vào năm 1991, xuống còn 23,1 điểm phần trăm vào năm 2024 nhưng vẫn không đồng đều giữa các khu vực và các nhóm thu nhập quốc gia; phụ nữ trẻ vẫn gặp nhiều thách thức với việc làm và khó khăn trong tiếp cận giáo dục hơn nam giới trẻ.

Bên cạnh đó, khoảng cách giới trong tiền lương, sự phân chia thời gian cho công việc trả lương, công việc phi chính thức không được trả lương và công việc gia đình… cũng đã phản ánh sâu sắc thêm những bất bình đẳng còn tồn tại trong thị trường lao động, làm hạn chế các cơ hội trong việc đóng góp xã hội của phụ nữ, nhất là ở các quốc gia có thu nhập thấp. Định kiến giới, khuôn mẫu giới vẫn đang là thách thức lớn nhất tác động tới phụ nữ và trẻ em gái trong việc tạo cơ hội cho họ tham gia vào các lĩnh vực khác nhau trong xã hội như: tình trạng bạo lực trên cơ sở giới, việc hạn chế tiếp cận các quyền và dịch vụ sức khỏe sinh sản, tỷ lệ tham gia trong các lĩnh vực lãnh đạo và STEM, bảo vệ xã hội hạn chế...

Với những vấn đề đặt ra, việc đảm bảo bình đẳng thực chất giữa nam và nữ về cơ hội, sự tham gia, thụ hưởng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội là một nhiệm vụ mang tính dài hạn, liên tục, cần sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, cơ quan, tổ chức và toàn xã hội.