Dân số nữ là nhân tố quan trọng trong cơ cấu dân số Việt Nam

Việt Nam đang ở thời kỳ dân số vàng với khoảng 69% tổng dân số trong độ tuổi lao động. Đây là thời kỳ mang lại cơ hội lớn để nâng cao chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực - yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của đất nước.

Bà Trần Thị Hương, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, cho biết, dân số nữ theo tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 là 48,3 triệu người, chiếm 50,2% tổng dân số; trong lực lượng lao động nữ từ 15 tuổi trở lên là hơn 26,5 triệu người, chiếm 47% tổng số lao động từ 15 tuổi trở lên. Có thể thấy, dân số nữ là nhân tố quan trọng trong cơ cấu dân số Việt Nam, họ có mặt trong tất cả các lĩnh vực phát triển kinh tế, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục, bảo vệ môi trường… Đồng thời, phụ nữ có vai trò quan trọng trong việc cùng nam giới xây dựng gia đình hạnh phúc, no ấm, tiến bộ, nuôi dạy và phát triển con cái - thế hệ tương lai của đất nước. Phụ nữ cũng là những người có đóng góp tích cực trong việc lưu giữ, trao truyền các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Dân số nữ và là chủ thể có trách nhiệm thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác dân số, đồng thời cũng là chủ thể thụ hưởng những thành quả tốt đẹp trong thực hiện các chính sách dân số và phát triển như các chính sách lao động, việc làm, chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ thai sản, phổ cập giáo dục…

Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam bước vào thời kỳ già hóa dân số với tốc độ nhanh, nhiều vấn đề đặt ra cần quan tâm đối với dân số nói chung và dân số nữ nói riêng: Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn đang có xu hướng tiếp tục tăng, tính bình quân cả nươc, tỷ số giới tính khi sinh hiện là 114,8 bé trai/100 bé gái sinh ra, dự báo dẫn đến nhiều hệ lụy không tốt. Trong tổng số 26,9 triệu hộ dân cư, có khoảng 4.800 hộ không có nhà ở, trong đó có rất nhiều hộ phụ nữ nghèo, vùng sâu vùng xa, vùng bị ảnh hưởng của thiên tai. Vẫn còn gần 1,1 triệu người trong độ tuổi lao động thất nghiệp, trong đó có nhiều lao động nữ. Tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể thấp còi đã giảm nhanh nhưng vẫn ở mức cao (23,8%) và có sự chênh lệch giữa các vùng. Đặc điểm của già hóa dân số ở Việt Nam là nữ cao tuổi nhiều hơn nam với sự gia tăng tỷ lệ góa và tình trạng người già sống một mình đang đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đối với phụ nữ cao tuổi. Bạo lực gia đình, xâm hại phụ nữ và trẻ em diễn ra nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận; tình hình mang thai vị thành niên, tảo hôn, kết hôn cận huyết thống vẫn tồn tại ảnh hưởng đến sự phát triển của phụ nữ, trẻ em và chất lượng dân số Việt Nam.

 Những vấn đề trên đòi hỏi tiếp tục có sự quyết tâm trong lãnh chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về công tác dân số, sự chung tay vào cuộc của các cấp, các ngành và toàn xã hội.

 Là tổ chức chính trị xã hội đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ, đồng thời đoàn kết, vận động phụ nữ thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, vận động xã hội thực hiện bình đằng giới, những năm qua, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam luôn xác định được trách nhiệm trong việc phối hợp cùng các bộ, ngành thực hiện công tác dân số và vận động, hỗ trợ phụ nữ cả nước phát triển mọi mặt, xây dựng gia đình hạnh phúc, nâng cao chất lượng dân số Việt Nam.

Với phương châm "Lấy phụ nữ là trung tâm để xác định nội dung và phương thức hoạt động", trong những năm qua, các cấp Hội tổ chức nhiều hoạt động truyền thông chính sách, pháp luật về dân số; cung cấp cho phụ nữ kiến thức về sức khỏe sinh sản, nuôi dạy con; đào tạo nghề và giới thiệu việc làm, hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế; chăm sóc và phát huy vai trò của phụ nữ cao tuổi; vận động phụ nữ bảo vệ môi trường; phát động phong trào mỗi phụ nữ lựa chọn một hình thức thể dục thể thao để rèn luyện sức khỏe; tổ chức các hoạt động  văn hóa, văn nghệ nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho phụ nữ và nhân dân; nghiên cứu, đề xuất các chính sách hỗ trợ cho phụ nữ nghèo, phụ nữ khó khăn khi mang thai và sinh con đúng chính sách dân số, các chính sách hỗ trợ nhóm phụ nữ khó khăn, vùng dân tộc thiêu số, phụ nữ khuyết tật, lao động nữ; triển khai sâu rộng Cuộc vận động xây dựng gia dình 5 không, 3 sạch trong đó có tiêu chí "Không vi phạm chính sách dân số". Từ năm 2019, Hội đã có sáng kiến phát động thực hiện chủ đề "An toàn cho phụ nữ và trẻ em" hướng đến an toàn cho trẻ em và tất cả các nhóm phụ nữ: Thanh niên, trung niên, cao tuổi, trên nhiều lĩnh vực như sinh kế, sức khỏe thể chất và tinh thần, an toàn giao thông, an toàn thực phẩm…

Các hoạt động của Hội đã được phụ nữ tích cực hưởng ứng, được xã hội ghi nhận, đóng góp tích cực vào việc thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về công tác dân số - Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam khẳng định.