Đánh thuế VAT hàng nhập khẩu qua các sàn thương mại điện tử: Nên hay không?

Điểm mới của dự luật lần này là bổ sung quy định không thu thuế VAT với một số hàng nhập khẩu trong định mức miễn thuế nhập khẩu và miễn thuế VAT với hàng có giá trị nhỏ. Theo đó, hàng nhập khẩu giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh, được miễn thuế nhập khẩu, thuế VAT đầu vào (khâu nhập khẩu). Dự án Luật cũng bổ sung quy định quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển, hàng biên mậu trong định mức miễn thuế nhập khẩu theo pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu thuộc đối tượng không chịu thuế VAT.

Thảo luận tại tổ về nội dung này, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng - Đoàn ĐBQH Cần Thơ - cho hay: "Tôi có 2 đứa con, mỗi ngày chúng mua khoảng độ 7 - 10 gói hàng nhỏ lẻ qua mạng. Trong phạm vi một gia đình đã vậy thì toàn quốc sẽ lớn như thế nào?". Đặt câu hỏi về điều này, đại biểu Hùng cho rằng, mặc dù giá trị từng đơn hàng là nhỏ nhưng số lượng giao dịch lại vô cùng lớn, đặc biệt là những hàng hóa qua biên giới từ Trung Quốc hay một số nước xung quanh như Thái Lan… Đại biểu Hùng đề nghị cân nhắc quy định miễn thuế VAT mà dự thảo đưa ra để có những nguồn thu nhất định từ phần này.

Trao đổi vấn đề này tại tổ, Bộ trưởng Bộ Tài Chính Hồ Đức Phớc cho biết, việc miễn thuế VAT với hàng nhập khẩu có giá trị nhỏ được thực hiện Công ước quốc tế về hài hòa, đơn giản thủ tục hải quan (1973) mà Việt Nam ký kết. Công ước quy định hàng nhập khẩu giá trị nhỏ tối thiểu không thu thuế hải quan và thuế khác.

Theo ông Phớc, hiện một số quốc gia đã bỏ quy định này. Chẳng hạn, Liên minh Châu Âu (EU) bỏ miễn thuế VAT với lô hàng dưới 22 Euro, Anh bỏ quy định miễn thuế VAT nhập khẩu có giá trị từ 135 bảng Anh trở xuống từ 1/1/2021. Còn Thái Lan thu thuế VAT 7% với tất cả hàng nhập khẩu, không phân biệt giá trị.

Thẩm tra nội dung này, ông Lê Quang Mạnh - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội - cho rằng, với sự bùng nổ của thương mại điện tử xuyên biên giới, lượng giao dịch hàng hóa có giá trị nhỏ xuyên biên giới đã tăng gấp nhiều lần trong thời gian qua. Tại Việt Nam, hàng ngày có trung bình 4 - 5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn Shopee, Lazada, Tiki, TikTok… Nhiều nước đã bỏ quy định miễn thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ để bảo vệ nguồn thu, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hàng sản xuất trong nước và nhập khẩu.

Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội nhận thấy, việc miễn thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ thường dựa trên thực tế là số thuế thu được không đáng kể so với chi phí quản lý thu của cơ quan hải quan và chi phí tuân thủ của người nộp thuế. Tuy nhiên, trước đây số lượng hàng hóa có giá trị nhỏ được nhập khẩu không quá nhiều, nên tác động tổng thể tới số thu không đáng kể.

Vì vậy Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tham khảo xu thế chung để cân nhắc bỏ quy định này, tạo điều kiện mở rộng và bao quát các nguồn thu trong bối cảnh hạn chế về ngân sách hiện nay.