Đề nghị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa có công suất từ 24.000 BTU - 90.000 BTU

Ngày 4/6, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).

Điều chỉnh đánh thuế điều hòa, giữ nguyên với xăng

Về phạm vi các mặt hàng điều hòa thuộc diện chịu thuế, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính thống nhất với đề xuất của cơ quan soạn thảo, quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế. Như vậy, dự thảo không quy định thu thuế với điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU.

Góp ý về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh bày tỏ băn khoăn: "Nếu đã xác định điều hòa là mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, cần phải dùng, vậy tại sao không bỏ hết thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa, thay vào đó có thể đánh thuế môi trường?".

Giải thích về điều này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn - đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo - chia sẻ, điều hòa công suất từ 90.000 BTU trở xuống được sử dụng nhiều, tiêu thụ điện lớn, là một tác nhân khiến trái đất nóng lên do chất làm mát trong điều hòa, ảnh hưởng tiêu cực môi trường.

Thứ trưởng Bộ Tài chính nêu thực tế ở một số nước, để lắp một chiếc điều hòa có khi phải mất mấy năm để xin được cấp phép.

Ông Tuấn cho biết, tiếp thu ý kiến từ kỳ họp trước, cơ quan soạn thảo đã điều chỉnh giới hạn việc thu thuế từ loại có công suất 18.000 - 90.000 BTU thành việc thu thuế các điều hoà có công suất từ 24.000 - 90.000 BTU.

Về số liệu cụ thể, theo Thứ trưởng Cao Anh Tuấn, tổng số thuế theo phương án hiện tại là 2.800 tỉ đồng. Nếu mở rộng miễn thuế thêm cho nhóm từ 18.000 - 24.000 BTU, sẽ giảm thêm 840 tỉ đồng mỗi năm.Tuy nhiên ông Tuấn cho rằng con số này sẽ thay đổi khi thị trường điều chỉnh theo chính sách thuế bởi: "Người tiêu dùng đang có nhu cầu lắp loại 35.000 hay 40.000 BTU có thể sẽ chuyển sang lắp 2 chiếc loại nhỏ hơn để né thuế. Như vậy, tác động ngân sách có thể sẽ còn lớn hơn con số hiện tại.

Về thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng, cơ quan thẩm tra đồng tình rằng về lâu dài, cần nghiên cứu phương án sửa đổi một cách đồng bộ cả thuế tiêu thụ đặc biệt lẫn thuế bảo vệ môi trường. Việc này để có thể đánh thuế mặt hàng này một cách hợp lý, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Còn trong giai đoạn hiện nay, khi chúng ta đang triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện hiệu quả cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26, cùng với quy định thu thuế bảo vệ môi trường, việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng trong giai đoạn hiện nay vẫn là cần thiết. Do đó cơ quan thẩm tra xin giữ như dự thảo.

Giả sử đánh thuế với nước giải khát Coca thường thì với Coca Light thế nào?

Dự thảo luật quy định, sẽ đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có hàm lượng đường từ 5g/100ml, loại trừ các loại đồ uống như sữa, thực phẩm dạng lỏng sử dụng với mục đích dinh dưỡng, nước khoáng thiên nhiên, sản phẩm từ trái cây tự nhiên… Về vấn đề này, nhiều đại biểu vẫn chia sẻ những ý kiến băn khoăn.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác Đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho rằng cơ sở đánh giá nước giải khát có đường gây bệnh béo phì và các bệnh khác là chưa rõ ràng. "Nếu nước giải khát có đường bị đánh thuế và đắt đỏ lên thì người tiêu dùng có thể sẽ chuyển sang dùng các sản phẩm khác mà chưa thể kiểm soát được chất lượng như thực phẩm, đồ uống đường phố…", Chủ nhiệm Ủy ban Công tác Đại biểu bày tỏ lo ngại.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cũng đặt câu hỏi: "Giả sử đánh thuế nước giải khát coca thường (loại có đường), vậy Coca light (loại nước sử dụng chất tạo ngọt nhưng không phát sinh năng lượng) có bị đánh thuế không? cơ sở khoa học nào để giải thích cho việc đánh thuế này?".

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn chia sẻ thêm, về thuế suất, các nước đều đánh thuế 20%-40% nước giải khát có đường. Bộ Y tế, Tổng hội Y học Việt Nam cũng có ý kiến rất quyết liệt đề nghị đánh thuế này, trong đó "Bộ Y tế đề xuất đánh thuế cao tới 40%", ông Tuấn cho hay.

Theo ông Tuấn, bước đầu, Bộ Tài chính thiết kế mức thuế suất 8-10%, lùi thời hạn áp dụng tới năm 2027 (8%) và từ 2028 mới tăng lên 10%. Lộ trình và mức thuế suất so với khu vực thế giới rất hợp lý nhằm tăng nhận thức, dần dần có tác dụng là giảm sử dụng nước giải khát có đường.