Diễn đàn Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ: Khẳng định bản sắc văn hóa Việt Nam trước dòng chảy hội nhập
Các nhà khoa học, chuyên gia, nghệ nhân tại diễn đàn
Ngày 12/9, tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, Diễn đàn thường niên về Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt lần thứ nhất chính thức khai mạc với chủ đề "Giá trị văn hóa và thách thức hiện đại". Sự kiện do Viện Nghiên cứu các vấn đề về Tôn giáo và Tín ngưỡng tổ chức, mở đầu cho chuỗi đối thoại thường niên về một trong những tín ngưỡng dân gian tiêu biểu của người Việt.
Tham dự diễn đản có sự tham dự của nhiều nhà khoa học, chuyên gia, nghệ nhân cùng đại diện cộng đồng tín ngưỡng từ nhiều vùng miền. Tại diễn đàn, các đại biểu cùng nhìn nhận Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ là di sản văn hóa độc đáo của dân tộc, nơi người Việt gửi gắm niềm tin, khát vọng và kết nối với thiên nhiên, tổ tiên, cộng đồng; đồng thời trao đổi về những thách thức bảo tồn tín ngưỡng này trong bối cảnh hiện đại.
Diễn đàn diễn ra với 3 phiên thảo luận, tập trung vào: Giá trị văn hóa của Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ; Thách thức và biến tưởng trong Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt hiện nay; Giải pháp bảo tồn và lan tỏa giá trị Tín ngưỡng thờ Mẫu.
Trước thực trạng biến tướng trong thực hành nghỉ lễ, các chuyên gia, nhà khoa học và nghệ nhân nhất trí rằng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan ban ngành, chức năng để xây dựng một bộ quy chuẩn và tiêu chí phù hợp, không chỉ giúp các địa phương vận dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc, mà còn đảm bảo thể hiện được bản sắc riêng của từng địa phương.
Triển lãm "Nét đẹp thanh đồng" bên lề Diễn đàn
Việc lan tỏa tín ngưỡng tới thế hệ trẻ được xem là yếu tố then chốt trong công cuộc bảo tồn lâu dài. Trong bối cảnh truyền thông và công nghệ số phát triển mạnh mẽ, nhiều đại biểu cho rằng đây chính là công cụ quảng bá hữu hiệu kết nối giới trẻ với di sản văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, việc ứng dụng cần được thực hiện một cách thận trọng, nhằm tránh những tác động tiêu cực có thể làm sai lệch giá trị nguyên bản của Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ.
PGS.TS Trần Ngọc Linh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu các vấn đề về Tôn giáo và Tín ngưỡng, nhấn mạnh, diễn đàn là "dấu mốc khởi động hành trình đồng hành cùng cộng đồng trong gìn giữ và phát huy di sản, khẳng định bản sắc văn hóa Việt Nam trước dòng chảy hội nhập".
Kết thúc chương trình, Ban tổ chức công bố chủ đề diễn đàn năm 2026: "Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ - Bản sắc Việt trong dòng chảy văn hóa toàn cầu", hướng đến nghiên cứu sâu hơn sự hiện diện của tín ngưỡng này trong đời sống đô thị, nông thôn cũng như cộng đồng người Việt ở nước ngoài.
Trong khuôn khổ sự kiện, triển lãm ảnh nghệ thuật "Nét đẹp thanh đồng" lần thứ nhất cũng được giới thiệu, mang đến những lát cắt sống động về nghi lễ hầu đồng, đồng thời tri ân các nghệ nhân, thanh đồng có đóng góp trong gìn giữ và lan tỏa Đạo Mẫu.
