Đội trống “Ngọn lửa đam mê” khát vọng gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống

Tiếng trống kết nối

Chị Nguyễn Ngọc Anh, thành viên đội trống "Ngọn lửa đam mê", ở thôn Lưu Phái (Thanh Trì, Hà Nội), chia sẻ: Đội trống là nơi tập hợp những người phụ nữ trung niên của làng, những người đã chọn giữ tiếng trống cổ truyền như cách gìn giữ văn hóa truyền thống của quê hương.

Thôn Lưu Phái có quần thể đền - đình - chùa nằm kề nhau, tạo thành một không gian tâm linh đậm đà bản sắc. Đội trống được thành lập vào tháng 3/2023 gồm 17 thành viên. Tất cả đều là nữ, độ tuổi trung bình 55 tuổi, người trẻ nhất 44 và cao tuổi nhất 69. Trong đội có 1 đội trưởng, 1 đội phó, 5 trống cái và 10 trống múa. Dù không phải nghệ sĩ chuyên nghiệp, các chị vẫn luyện tập nghiêm túc, bền bỉ, coi việc đánh trống không chỉ là biểu diễn mà là cách thể hiện niềm tự hào và tình yêu với làng quê.

Theo chị Ngọc Anh, với người Lưu Phái, tiếng trống không chỉ là âm thanh mở đầu cho lễ hội, mà còn là nhịp cầu nối quá khứ - hiện tại. Khi trống vang lên, những lo toan đời thường như tan biến, nhường chỗ cho niềm hân hoan, cho lòng tự hào dân tộc. Đội trống đi đầu trong đoàn rước kiệu, thể hiện sức mạnh toàn dân và lời kêu gọi yêu quê hương, gắn bó làng xóm. Về mặt tâm linh, tiếng trống còn mang ý nghĩa cầu mong khởi đầu tốt lành trong năm mới.

Xuất phát là đội tự phát, không có nguồn kinh phí hỗ trợ, "Ngọn lửa đam mê" vẫn duy trì hoạt động đều đặn nhờ tinh thần yêu trống, yêu văn hóa. Các chị tự đóng góp tiền và có thêm sự hỗ trợ của bà con và chính quyền địa phương để mua trống, may trang phục, trang điểm... Toàn đội hiện có 15 bộ trống kèm xe đẩy lưu động, mỗi lần biểu diễn là một lần chung tay của cả cộng đồng.

Chia sẻ những kỷ niệm đáng nhớ, chị Ngọc Anh cho biết: "Khi chưa mua được trống, chị em phải ngồi vỗ nhịp trên đùi, miệng hô theo tiếng trống tưởng tượng. Ai cũng cố gắng, vì yêu và vì muốn giữ nét đẹp này cho thế hệ sau".

Hiện nay, khó khăn lớn nhất của đội là thiếu kinh phí hoạt động, nhưng họ vẫn vượt lên tất cả nhờ sự đam mê. Mỗi khi làng chuẩn bị lễ hội, đội lại tập trung tập luyện từ 10 đến 15 ngày, bất kể trưa nắng hay tối muộn.

"Có những buổi, chị em vừa trông con cháu, vừa tập, có người vừa bán hàng vừa dùng tay vỗ bàn tập luyện. Dù còn nhiều khó khăn nhưng sự nhiệt huyết không ngăn nổi đã khiến các cô bác, chị em luôn cố gắng sắp xếp việc cơ quan, gia đình, con cháu… để có cơ hội được tập luyện", chị Ngọc Anh chia sẻ.

Gõ nhịp yêu thương

Từ sự kiên trì và tinh thần cộng đồng ấy, đội trống Lưu Phái đã trở thành "hạt nhân lan tỏa" trong phong trào văn hóa của địa phương. Từ mô hình này, thêm 2 đội trống khác của các làng lân cận đã được thành lập, và chính các chị của đội "Ngọn lửa đam mê" trở thành người hướng dẫn, huấn luyện cho các đội bạn.

Trong hành trình hoạt động, đội đã để lại nhiều kỷ niệm đáng nhớ. Có người dân lần đầu chứng kiến đội trống rước kiệu đã bật khóc vì xúc động, bởi hình ảnh những người phụ nữ quê mình trong tà áo truyền thống, tay cầm dùi trống, ánh mắt rạng rỡ giữa đoàn rước là điều chưa từng có trong ký ức làng xưa.

Theo chị Ngọc Anh, điều quý nhất mà hoạt động múa trống mang lại là giá trị tinh thần. Mỗi thành viên trong đội không chỉ được rèn luyện sức khỏe, mà còn có thêm cơ hội gần gũi, sẻ chia và hiểu nhau hơn. Chị nói: "Tiếng trống kết nối chúng tôi, những người phụ nữ tưởng như chỉ quen với bếp núc, đồng ruộng thành một tập thể đoàn kết, yêu đời và tràn đầy năng lượng".

Đội trống cũng đang lên kế hoạch phát triển thêm thành viên, bổ sung nhạc cụ, đồng thời tập luyện nhiều bài mới phù hợp với từng nội dung lễ hội. Mục tiêu của đội là vừa phục vụ đời sống văn hóa tâm linh, vừa biểu diễn văn nghệ để lan tỏa tình yêu quê hương và bản sắc dân tộc đến thế hệ trẻ.

Không chỉ biểu diễn tại các lễ hội của địa phương, đội trống "Ngọn lửa đam mê" còn tham gia giao lưu ở nhiều sự kiện lớn như Lễ hội đền Yên Thành và Hội nghị tổng kết Câu lạc bộ tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam năm 2024…

Ở bất cứ đâu, tiếng trống Lưu Phái cũng được đón nhận bằng tình cảm nồng hậu. Khán giả, nhất là những người con xa quê, không chỉ thấy trống mà thấy lại tuổi thơ, thấy lại âm vang của lễ hội làng...

Những người phụ nữ ở Lưu Phái không chỉ gõ nhịp trống, mà còn gõ nhịp yêu thương, nhịp kết nối giữa người với người. Trong âm vang của tiếng trống hội, có niềm tự hào, có tinh thần dân tộc và có cả khát vọng gìn giữ những giá trị văn hóa ngàn đời.