Giúp trẻ em dân tộc thiểu số kể chuyện bằng nét vẽ

Hành trình đưa hội họa đến với học sinh dân tộc thiểu số

Thầy Lê Văn Đạo (SN 1989), người dân tộc Thái, sinh ra trong một gia đình nghèo ở xã Châu Hồng, Nghệ An. Thấu hiểu nỗi vất vả và những thiệt thòi của trẻ em vùng cao, sau khi tốt nghiệp ngành Mỹ thuật tại Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương (Hà Nội), thay vì ở lại thành phố, thầy đã chọn trở về quê nhà giảng dạy, mang theo khát vọng "gieo mầm" nghệ thuật cho trẻ em dân tộc thiểu số. Với tâm huyết ấy, năm 2017, thầy Lê Văn Đạo sáng lập và duy trì tổ Mỹ thuật tại trường Tiểu học Châu Tiến. Đây là một nỗ lực trong bối cảnh điều kiện vật chất còn nhiều thiếu thốn của ngôi trường miền núi.

Bắt đầu từ lớp học đơn sơ, không nhiều học cụ, giấy vẽ, thầy Đạo vẫn kiên trì gieo mầm nghệ thuật cho học sinh. Với thầy, mỹ thuật không chỉ là môn học mà còn là phương tiện để học sinh vùng cao, chủ yếu là người dân tộc thiểu số, bộc lộ cảm xúc, thể hiện suy nghĩ của chính mình. Cuộc sống của các em còn nhiều thiếu thốn nhưng trong hoàn cảnh đó, thầy Đạo chưa từng bỏ cuộc. Nhiều lần, thầy tự bỏ tiền túi mua dụng cụ học tập, tổ chức dạy thêm vào cuối tuần và chú trọng gìn giữ nét hồn nhiên, bản sắc vùng miền trong tranh vẽ của các em.

Bức tranh "Giã gạo cùng bố mẹ" và tiếng nói trẻ thơ

Chính tinh thần đó đã trở thành nền tảng để thầy và trò trường Tiểu học Châu Tiến tham gia cuộc thi "Lắng nghe con nói", một hoạt động thuộc Dự án 8 "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em", thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Năm 2023, dưới sự hướng dẫn tận tâm của thầy Đạo, em Vi Min Chơn, học sinh lớp 3, người dân tộc Thái, đã vẽ bức tranh "Giã gạo cùng bố mẹ" và giành giải Nhì cuộc thi "Lắng nghe con nói". Bức tranh tái hiện hình ảnh lao động quen thuộc trong gia đình em, một gia đình người Thái còn nhiều khó khăn ở xã vùng cao nhưng luôn tràn đầy tình yêu thương, sẻ chia. Vi Min Chơn sống cùng ông bà, gia cảnh khó khăn, ít nói và rụt rè. Chính qua hội họa, em đã tự tin thể hiện tiếng nói của mình. "Em muốn nhắn gửi đến các bạn: Hãy biết trân trọng sức khỏe và gìn giữ bản sắc dân tộc của mình. Em mong gia đình mình luôn mạnh khỏe, yêu thương và gắn bó với nhau", Chơn chia sẻ.

Không áp đặt quan điểm của mình vào tranh của học sinh, thầy Đạo luôn kiên nhẫn hướng dẫn các em cách hình dung, sắp xếp bố cục và lựa chọn màu sắc sao cho vừa đơn giản vừa nổi bật. "Một bức tranh đẹp không cần nhiều nhân vật, mà cần điểm nhấn rõ ràng. Quan trọng nhất là giữ được cảm xúc và nét hồn nhiên của trẻ", thầy Đạo nhấn mạnh.

Theo bà Lương Thị Hà, Chủ tịch Hội Nông dân xã Châu Hồng, nguyên Chủ tịch Hội LHPN xã Châu Tiến (cũ), chia sẻ: "Thầy Đạo đã tạo ra một mô hình truyền thông sáng tạo, khiến hội họa không chỉ là nghệ thuật mà còn là một phương tiện truyền đi thông điệp từ những đứa trẻ".