Hà Nội dự kiến hỗ trợ 5 triệu đồng đổi xe máy xăng sang xe điện: Vì sao nhiều người vẫn băn khoăn?

Thông tin trên nhận được rất nhiều sự ủng hộ của người dân Thủ đô bởi đây được xem là chính sách "vẹn cả đôi đường", thành phố giảm được nguồn gây ô nhiễm không khí, trong khi người dân giảm được gánh nặng tài chính khi đổi xe. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người cho rằng, chính sách cần có lộ trình phù hợp, hạ tầng tương thích và xem xét đặc thù sinh kế của một bộ phận người lao động.

Hỗ trợ đến 5 triệu đồng/xe - động lực chuyển đổi xanh

Theo dự thảo trình HĐND, mức hỗ trợ 20% giá trị xe máy điện mới, tối đa 5 triệu đồng, sẽ được áp dụng cho mỗi cá nhân có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú tại Hà Nội từ hai năm trở lên. Xe điện mới phải có giá từ 10 triệu đồng trở lên.

Ngoài ra, nhóm hộ nghèo và hộ cận nghèo được hỗ trợ cao hơn, lần lượt 20 triệu và 15 triệu đồng. Chính sách có hiệu lực đến trước ngày 1/1/2031, tạo khoảng thời gian dài để người dân cân nhắc chuyển đổi.

Nhiều người dân cho rằng đây là bước đi đúng đắn của Thành phố nhằm thúc đẩy giao thông xanh và giảm ô nhiễm không khí, vấn đề Hà Nội nhiều năm liền đứng top các thành phố ô nhiễm nhất khu vực.

Anh Nguyễn Đức Minh (40 tuổi, ở phường Hai Bà Trưng), cho biết, gia đình anh đã sẵn sàng đổi cả hai chiếc xe xăng đang dùng để chuyển sang xe điện nếu Nghị quyết được thông qua. Tuy nhiên, anh mong muốn mục tiêu xanh hóa giao thông phải đi kèm kiểm soát đồng bộ các nguồn gây ô nhiễm khác.

"Tôi sẵn sàng đổi xe để cải thiện không khí, nhưng song song, chính quyền cần xử lý nghiêm việc đốt rác thải sinh hoạt, rơm rạ, cũng như kiểm soát khói thải quá mức từ khu công nghiệp và làng nghề quanh Hà Nội. Có như vậy mới giúp thành phố đạt kết quả tốt nhất", anh Minh chia sẻ.

Nhiều người tiêu dùng khác đưa ý kiến, mức hỗ trợ 5 triệu đồng giúp giảm bớt một phần chi phí ban đầu khi đổi sang xe điện vốn vẫn cao đối với một số nhóm thu nhập thấp. Với chị Nguyễn Thị Hoa (35 tuổi, phường Hoàng Mai, Hà Nội), mối quan tâm không chỉ nằm ở chiếc xe mà còn ở vấn đề tài chính của gia đình. 

Bởi với gia đình chị Hoa, đường đi làm của hai vợ chồng phải vào trung tâm (vành đai 1). Cuộc sống cũng chưa dư dả với 2 con nhỏ, đứa lớn học cấp 2 và đứa nhỏ học tiểu học nên nhiều lúc hai vợ chồng cũng "quay như chong chóng" với việc chi tiêu học hành, sinh hoạt hàng ngày  của gia đình.

"Làm sao để định giá phù hợp cho chiếc xe máy cũ? Hoàn cảnh khó khăn mới phải đi xe máy cũ, giờ được hỗ trợ vẫn phải bỏ thêm số tiền lớn nữa mới mua được xe điện. Mức hỗ trợ chỉ là một phần, còn lại người dân vẫn phải tự bỏ thêm tiền, với gia đình tôi là cả vấn đề", chị Hoa băn khoăn.

Hạn chế về hạ tầng, tính tiện dụng và lo ngại an toàn pin

Khác với nhóm sử dụng xe máy chủ yếu để đi lại hàng ngày, một bộ phận người dân dùng xe máy để mưu sinh lại có nhiều e ngại khi chuyển sang xe điện. Đơn cử như số người lao động thời vụ tại chợ cũng phản ánh tình trạng xe điện dễ hụt công suất khi chở nặng, đặc biệt với đường dốc hoặc khi phải di chuyển liên tục nhiều giờ. Việc thay pin hoặc sửa pin cũng đắt đỏ hơn so với sửa xe máy xăng thông thường.

Ông Đỗ Ngọc Tôn (55 tuổi, xã Ứng Hòa, Hà Nội), có gần 20 năm chạy xe ôm và chuyên chở hàng thuê ở chợ, cho biết, ông ủng hộ chủ trương của Thành phố nhưng vẫn băn khoăn và thấy xe điện chưa phù hợp với đặc thù công việc của mình.

"Chính sách hỗ trợ 5 triệu thì hợp lý, hỗ trợ một phần cho người dân. Nhưng xe điện không thông dụng bằng xe xăng. Chở hàng nặng là không ổn, xe dùng chở khách có thể được, chứ chở hàng như tôi hằng ngày thì xe điện không đảm bảo được", ông Tôn nói.

Ông cho biết thêm, nỗi lo lớn nhất hiện nay là hạ tầng sạc chưa đồng bộ, đặc biệt với người làm nghề chạy xe suốt ngày ngoài đường. "Pin hết mà không có cây sạc thì chịu. Về nhà sạc cũng lâu. Nhiều người như tôi cần chiếc xe khỏe, tiện, nhanh, đổ xăng vài phút là đi được ngay", ông Tôn cho biết.

Bà Trần Thị Lan (45 tuổi, nhân viên văn phòng), nhận định: "Xe điện là hướng đi đúng vì Hà Nội ô nhiễm ngày càng nặng. Hỗ trợ 5 triệu là đáng quý. Tuy nhiên, tôi vẫn băn khoăn liệu xe có chạy được đường dài không và pin có an toàn không khi nhiều vụ việc cháy nổ gần đây có liên quan đến pin xe máy điện".

Theo bà Lan, chi phí vận hành xe điện, gồm sạc điện, bảo dưỡng đơn giản rẻ hơn so với xe xăng, nhưng điều quan trọng là độ bền của pin, khả năng chống nước và độ an toàn của pin xe điện khi để xe trong nhà. "Nếu chất lượng thật sự đảm bảo, tôi sẽ cân nhắc đổi, theo tính toán mỗi tháng cũng tiết kiệm được một khoản", bà Lan cho biết.

Còn với ông Nguyễn Văn Bảy (73 tuổi), ở phường Bạch Mai chia sẻ: "Bản thân tôi ủng hộ chuyển đổi xanh của Thành phố Hà Nội nhưng chúng ta cũng phải có lộ trình. Xe điện tốt cho môi trường nhưng phải tiện cho người dùng thì người dân mới yên tâm chuyển đổi".

"Nên tính đến giải pháp xây dựng lộ trình tạo thói quen cho người dân sử dụng phương tiện công cộng, đồng thời thiết kế các tuyến buýt hiệu quả, tiện lợi, đảm bảo trải nghiệm hành khách đồng bộ từ phương tiện, trạm xe, đến lối tiếp cập. Thời gian giãn chuyến tại tất cả các trạm phải từ 15 phút trở xuống... Chuyển từ xe xăng sang xe điện mới là giải pháp giảm ô nhiễm nhưng Hà Nội còn vấn đề nữa là ùn tắc giao thông. Phát triển phương tiện công cộng mới giải quyết được tình trạng này", anh Nguyễn Duẩn (40 tuổi), ở Cầu Giấy nói.

Nhìn chung, chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sang năng lượng sạch đang nhận được sự đồng thuận cao về mặt chủ trương. Người dân hiểu rằng việc giảm xe máy xăng cũ, tăng sử dụng xe điện sẽ giúp cải thiện chất lượng không khí đang ô nhiễm nghiêm trọng của Hà Nội. 

Tuy nhiên, sự đồng thuận này chỉ có thể chuyển hóa thành hành động thực tế khi những băn khoăn chính đáng về hạ tầng sạc, an toàn pin, tính phù hợp với từng nhóm nghề nghiệp và gánh nặng tài chính được giải quyết thỏa đáng.

Với Nghị quyết dự kiến được thông qua, Hà Nội đang mở ra một giai đoạn mới trong chiến lược xanh hóa giao thông. Thành công của chính sách sẽ phụ thuộc nhiều vào khả năng lắng nghe người dân, xây dựng hạ tầng đồng bộ và triển khai chính sách theo hướng hài hòa giữa lợi ích môi trường và thực tiễn đời sống.