Hà Nội: Gia đình tứ đại đồng đường phải xếp hàng chúc Tết, ăn cỗ như ăn buffet

4 thế hệ sống hòa thuận, êm ấm

Trong nhịp sống hối hả hiện nay, hình ảnh những gia đình sum vầy đón Tết ở thành phố lớn dường như cũng dần trở nên hiếm hoi. Ấy vậy mà, ngay giữa lòng phố cổ Hà Nội, bao năm qua vẫn có một gia đình tứ đại đồng đường năm nào cũng quây quần đón Tết, diện áo dài du Xuân.

Hàng chục năm qua, tại một ngôi nhà nhỏ trên phố Hàng Cân (quận Hoàn Kiếm), gần 20 thành viên thuộc 4 thế hệ của gia đình cụ Nguyễn Thị Tề (SN 1934) vẫn sống hòa thuận, vui vẻ dưới một mái nhà. Bước vào ngôi nhà, một khung cảnh thân thuộc, gần gũi và đầm ấm hiện lên, khác hẳn với những ồn ào, tấp nập của phố xá phía bên ngoài cánh cửa.

Cụ Nguyễn Thị Tề cùng gia đình đã chuyển về đây sinh sống từ hơn 60 năm trước, gian nhà nhỏ đã chứng kiến sự ra đời và trưởng thành của nhiều thế hệ. Ngồi bên chiếc bàn gỗ mộc mạc, cụ Tề kể, ở tuổi trăng tròn, cụ nên duyên với một chàng trai lớn hơn 3 tuổi, sống cùng làng Cót. Đám cưới diễn ra hết sức đạm bạc. Một thời gian sau, vợ chồng cụ Tề chuyển về phố Hàng Cân sinh sống và mở hàng thuốc Đông y.

Bao năm chung sống, hai cụ chưa từng xô xát, nặng lời với nhau. Có lẽ, cuộc sống yên bình, hạnh phúc của hai cụ như một tấm gương hoàn mỹ, ảnh hưởng không nhỏ đến hôn nhân của các con sau này. Anh em, vợ chồng, các con, cháu của cụ sống hòa thuận, êm ấm dù 4 thế hệ chung sống dưới một mái nhà.

Chia sẻ bí quyết "giữ lửa" gia đình, cụ Tề bộc bạch, các con dâu rất tự giác, người con dâu cả quán xuyến việc chung, còn 2 nàng dâu út thay phiên nấu nướng. Khi có xung đột xảy ra, cụ không mắng mỏ mà thường gọi các con ra phân tích, chỉ bảo. "Người Hà Nội dùng ngôn từ chuẩn xác, thanh âm nhỏ nhẹ, không dùng từ ngữ thô tục, sỗ sàng. Lúc nào trò chuyện với ai cũng thể hiện sự tôn trọng. Các cụ xưa đã dạy "lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau". Với người ngoài phải lịch thiệp, tại sao chung máu mủ, một gia đình lại không làm vậy? Người lớn là tấm gương mẫu mực cho thế hệ con cháu. Muốn gia đình thuận hòa, yên ấm, bản thân mỗi người phải biết giữ nếp nhà, kính trên, nhường dưới. Vợ chồng tôi cư xử thế nào, các con, các cháu cứ thế mà học...", cụ tâm sự.

Bà Nguyễn Thị Kim Quy (SN 1955), con dâu trưởng của cụ Tề, chia sẻ: "Tôi về làm dâu từ năm 1974, đến nay cũng được 50 năm nhưng chưa bao giờ có cảnh "sống chung với mẹ chồng" như trong phim. Mẹ thương chị em chúng tôi như con gái ruột, luôn chỉ bảo ân cần, có làm sai cũng chỉ nhắc nhở nhẹ nhàng để chúng tôi hiểu".

Không riêng chuyện mẹ chồng - nàng dâu, chuyện các chị em dâu trong nhà cũng đều hòa thuận. Buổi sáng, mấy chị em dâu đi chợ rồi cùng nhau đi uống café để tâm sự, sẻ chia. Đây cũng có thể chính là bí quyết để gắn kết thêm tình cảm chị em dâu trong nhà.

Những người phụ nữ thích mặc áo dài đón Tết, du xuân

Vốn là một thiếu nữ Hà thành, cụ Tề có một niềm say mê vô tận với những tà áo dài. Trong chiếc tủ gỗ đã sờn màu, cụ Tề có đến hơn 20 chiếc áo dài với đủ chất liệu, màu sắc, hoa văn, có cả chiếc áo dài chuyên đi lễ chùa. "Đó là tôi còn gửi tặng rất nhiều cho những giáo viên ở vùng cao rồi", cụ cười nói.

"Mình là phụ nữ Việt Nam mà, mình phải yêu tà áo dài chứ, đó là truyền thống, là nét đẹp của dân tộc!", ánh mắt cụ Tề bỗng long lanh khi nhắc đến niềm tự hào của mình. Tình yêu đối với tà áo dài của cụ Tề có lẽ cũng lan tỏa sang con cháu, những người con dâu của cụ, ai cũng sở hữu hàng chục chiếc áo dài. Có lần, một vị khách ghé chơi, tình cờ được chiêm ngưỡng "gia tài" áo dài trong gia đình cụ, đã phải trầm trồ thốt lên: "Số áo dài trong gia đình cụ có thể mở hẳn một xưởng áo dài hay bảo tàng áo dài được cũng nên".

Mỗi dịp Tết đến, xuân về, những người phụ nữ trong gia đình cụ Tề thường diện áo dài xúng xính đi chúc Tết, du xuân. Cụ Tề không quên kể lại những cái Tết của mấy chục năm trước, khi các con còn nhỏ, cả gia đình cụ mặc đồ tươm tất, lên tàu điện từ Bờ Hồ về khu Cầu Giấy thăm gia đình họ hàng. Cảm giác những năm tháng đó dường như vẫn vẹn nguyên, cả một trời kỷ niệm như ùa về trong ánh mắt người phụ nữ Hà thành.

"Nhà chật, người đông, các thành viên trong gia đình không thể ăn chung một lần, nên ai có công việc, hay các cháu phải đi học... có thể ăn trước, những người về sau ăn cơm sau. Ấy vậy mà vẫn có những buổi xúm xít quây quần, có người phải đứng gắp thức ăn như ăn buffet...", bà Quy hóm hỉnh chia sẻ.

Vào các dịp giỗ, Tết, việc đại sự hoặc trong nhà có chuyện vui, tất cả các thành viên lại quây quần, ăn một bữa cơm chung. Đặc biệt, ngày 30 Tết, dù có bận rộn đến mấy, đại gia đình cũng cố gắng sum vầy, dùng bữa cơm Tất niên, cũng là giây phút lắng đọng, kết nối các thành viên thêm gắn bó. Mâm cỗ Tết năm nào cũng phải "đủ vị" truyền thống, các con dâu cụ Tề tất bật chuẩn bị từ những nguyên liệu tươi ngon nhất.

Họ hàng, con cháu từ khắp nơi tíu tít tụ họp chen chân chật kín trong gian phòng nhỏ, có khi phải "xếp hàng" ra tận cửa để... chúc Tết. "Hiện giờ, trong cả họ chỉ còn mình cụ nhà tôi là "lão niên" nhất, vì thế năm hết, Tết đến, trong nhà không khi nào ngơi khách, đến chúc Tết cụ", bà Quy tiết lộ lý do của những buổi "xếp hàng" tấp nập.

Có lẽ, ngồi giữa những vòng ôm ấm áp của bao thế hệ với "cơn mưa" lời chúc sức khỏe, lời chúc bình an, cụ Tề trở thành người phụ nữ hạnh phúc nhất. Hà Nội những ngày Tết Nguyên đán bỗng trở nên trầm lắng lạ thường, đường phố không quá tấp nập, những khu vui chơi cũng không quá sôi động nhưng sau cánh cửa kia, tiếng cười giòn giã vẫn chưa bao giờ thiếu vắng. Tết năm nào, từng mảng tường, viên gạch đong đầy ký ức vẫn chứng kiến những bữa cơm đoàn viên ngập tràn tiếng cười hạnh phúc của các thế hệ trong gia đình tứ đại đồng đường.