Hoa Kỳ dành 3,5 tỷ USD nâng cao năng lực y tế công cộng của các nước ASEAN

Sáng 14/11, trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN 37, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hoa Kỳ lần thứ 8.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, nằm hai bên bờ Thái Bình Dương, các nước ASEAN và Hoa Kỳ hơn 4 thập kỷ qua đã duy trì quan hệ đối tác trên cơ sở tin cậy, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, vì mục tiêu chung thúc đẩy ổn định, phát triển và hợp tác cùng có lợi.

Là Đối tác chiến lược của ASEAN từ 2015, sự tham gia và đóng góp xây dựng, trách nhiệm của Hoa Kỳ cho các nỗ lực tăng cường lòng tin, đối thoại và hợp tác ở khu vực thông qua các khuôn khổ do ASEAN chủ trì luôn được hoan nghênh.

Sự bùng phát của đại dịch Covid-19 trên toàn cầu cùng với các thách thức an ninh cả truyền thống và phi truyền thống trong năm qua càng khiến nhu cầu hợp tác và phối hợp giữa các quốc gia trở nên cấp thiết.

"Chúng tôi đánh giá cao Hoa Kỳ là một trong những Đối tác tích cực thúc đẩy nhiều sáng kiến hợp tác thiết thực nhằm hỗ trợ các nước ASEAN và khu vực Đông Nam Á nâng cao năng lực ứng phó dịch bệnh", Thủ tướng nói.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, phát huy tinh thần "Gắn kết và Chủ động Thích ứng", ASEAN mong muốn đẩy mạnh quan hệ hợp tác hiệu quả và phối hợp chặt chẽ với cộng đồng quốc tế, các Đối tác, trong đó có Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế, nhằm ứng phó kịp thời và hiệu quả với các thách thức nổi lên, trong đó có kiểm soát và từng bước đẩy lùi đại dịch Covid-19, giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh, duy trì môi trường ổn định để các quốc gia tập trung thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững. 

Thay mặt cho Tổng thống Donald Trump, cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O'Brien chia sẻ: "Quan hệ đối tác của chúng ta là giữa những quốc gia tự do, bình đẳng, độc lập, với sự tôn trọng sâu sắc về chủ quyền của nhau.Chúng tôi luôn ủng hộ các bạn, cũng như các bạn ủng hộ chúng tôi".

Ông O'Brien đánh giá cao sự lãnh đạo của Việt Nam trong việc "thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN", giữa "thách thức chưa từng có" từ dịch Covid-19. Ông đánh giá cao nỗ lực của các đối tác ASEAN trong việc duy trì chuỗi cung ứng đồ bảo hộ, thiết bị y tế, góp phần vào chống dịch. Ông nhắc lại các khoản hỗ trợ của Mỹ cho ASEAN như 87 triệu USD hỗ trợ chống dịch và khoảng 950 triệu USD để thúc đẩy sự thượng tôn pháp luật và năng lực quản trị trong ASEAN.

Hoa Kỳ tái khẳng định tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế, thương mại không bị cản trở, ủng hộ các quốc gia ven biển thực thi quyền chủ quyền đối với các nguồn tài nguyên trên biển phù hợp với quy định của Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).

Các Lãnh đạo ASEAN ghi nhận quan hệ đối tác phát triển tốt đẹp. ASEAN khẳng định sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của hơn 4.200 nhà đầu tư và kinh doanh Hoa Kỳ, trong đó có 350 doanh nghiệp hàng đầu Hoa Kỳ tại khu vực. ASEAN khuyến khích doanh nghiệp Hoa Kỳ ưu tiên một số lĩnh vực như phát triển hạ tầng, năng lượng sạch, công nghệ cao, kinh tế số… 

ASEAN hoan nghênh Hoa Kỳ dành 3,5 tỷ USD nâng cao năng lực y tế công cộng của các nước ASEAN trong 20 năm qua; đề nghị Hoa Kỳ triển khai Sáng kiến Tương lai Y tế ASEAN-Hoa Kỳ. Hai bên nhất trí phối hợp chặt chẽ trong kiểm soát và đẩy lùi COVID-19, sớm khắc phục tác động tiêu cực của dịch bệnh, từng bước phục hồi và ổn định đời sống kinh tế-xã hội, duy trì chuỗi sản xuất - cung ứng khu vực. ASEAN mong muốn Hoa Kỳ tích cực ủng hộ Quỹ ASEAN Ứng phó COVID-19 và Kho dự phòng vật tư y tế mà ASEAN công bố thành lập trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37. 

Trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, các Lãnh đạo khẳng định các quốc gia cần chung tay đóng góp để duy trì môi trường hòa bình, ổn định ở khu vực và thế giới. Nhấn mạnh vùng biển Thái Bình Dương rộng lớn gắn chặt với không gian an ninh và phát triển của các quốc gia ASEAN và Hoa Kỳ, các Nhà Lãnh đạo bày tỏ quan ngại rằng tại Biển Đông vẫn tiềm ẩn các nguy cơ đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định và những hành động đi ngược lại luật pháp quốc tế, gây bất ổn, làm phức tạp tình hình và gây quan ngại cho các quốc gia trong khu vực. 

Đồng thời, các nhà Lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại, xây dựng lòng tin, thượng tôn pháp luật, không quân sự hoá, kiềm chế, không có hành động làm phức tạp tình hình, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, coi đây là cơ sở pháp lý cho mọi hoạt động trên biển. ASEAN hoan nghênh Hoa Kỳ đóng góp tích cực cho  duy trì hòa bình, ổn định an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, mong Hoa Kỳ ủng hộ các nỗ lực đề cao luật pháp quốc tế, hình thành và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử,thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.