Học sinh ôn thi chuyển cấp muộn cần lưu ý những điều gì?

Thời gian gần đây, rất nhiều phụ huynh đang có con học lớp 5 và lớp 9 mới bắt đầu đi tìm lớp học để ôn thi vào lớp 6, lớp 10 các trường chuyên và chất lượng cao. Đa phần các bố mẹ đều chung một cảm giác hoang mang, chưa biết định hướng thế nào cho đúng. 

Theo thầy giáo Trần Nhật Minh (Hà Nội), nhiều người nghĩ rằng chỉ cần dành ra 2-3 tháng "cày" dạng đề của một trường nào đó là vào phòng thi làm vô tư. Đây là quan niệm sai lầm hết sức vì để làm tốt được một đề thi là sự kết hợp của kiến thức, kỹ năng được rèn luyện trong cả một quá trình chứ không phải kiểu chỉ đi học cuốn chiếu, cấp tốc vậy là đủ. 

Có thể là có những chia sẻ kiểu "con tôi không học gì nhiều vẫn thi đỗ", hay "con tôi chỉ đi học mấy tháng cuối vẫn thi đỗ" thì thầy Minh nói luôn là những chia sẻ như vậy hoặc là "chém gió", phi thực tế; hoặc là có nhưng chỉ là số rất ít và không mang tính chất kinh nghiệm đại chúng.

Thầy Minh cho rằng, nếu lỡ ôn thi muộn, phụ huynh và học sinh có thể lưu ý 5 điều sau đây để có định hướng phù hợp nhất.

1. Xây dựng lộ trình học tập rút gọn: Do không có đủ thời gian để đi sâu một cách bài bản vào từng dạng bài thi, nên các bạn đi ôn muộn bắt buộc phải học theo kiểu cuốn chiếu, tức là chỉ học tập trung vào những nội dung cần thiết nhất, có tỉ trọng trong đề thi nhiều nhất, chấp nhận lướt hoặc thậm chí bỏ hẳn một số phần. Các dạng bài, chuyên đề thì rất nhiều, để biết cần học gì, bỏ gì, chọn lọc dạng bài ra sao, cần có một thầy cô đủ chuyên môn và kinh nghiệm hoặc phụ huynh có thể tự nghiên cứu đề thi để hướng dẫn cho con.

2. Vừa học vừa vá lấp lỗ hổng kiến thức: Do đi học muộn nên các con sẽ không có được một hệ thống kiến thức hoàn chỉnh, nhưng giờ nếu học lại toàn bộ những kiến thức trước đó thì rất mất thời gian. Tốt hơn là hãy cứ học tiếp theo chương trình ôn thi hiện tại, trong quá trình học những dạng mới sẽ có những phần kiến thức liên quan đến dạng cũ, lúc này, nếu thấy đang lung lay, chưa chắc phần nào thì bổ sung ngay phần đó để cố gắng nắm được nội dung kiến thức đang học lúc này.

3. Hãy cố gắng thoải mái và giữ tâm lý bình tĩnh, không để tinh thần bị chi phối quá nhiều bởi những nỗi lo: Nhiều bố mẹ thấy con gặp khó, chưa hiểu bài là bắt đầu sôi sùng sục, lo lắng về việc con không theo được bài... Khi đi ôn muộn, tức là phụ huynh phải xác định con đang ở vị trí của người đi sau so với các bạn đã được ôn từ trước. Xuất phát sau chưa hẳn là sẽ về đích sau, nhưng chắc chắn không thể vội vàng hay đốt cháy giai đoạn. Việc nôn nóng học nhồi nhét hay quá lo lắng, sốt ruột sẽ chỉ khiến học sinh càng lúc càng tụt lại.

4. Xác định mục tiêu thật vừa sức, thậm chí chấp nhận "lùi 1 bước": Nói về thi cử vào trường chuyên lớp chọn thì các trường thuộc top đầu, thương hiệu mạnh ai cũng thích. Nhưng nếu chỉ còn lại vài tháng học, thì liệu những mục tiêu ấy có còn là khả thi nữa không? Nhiều bố mẹ thậm chí chấp nhận bỏ ra số tiền lớn, muốn học vài buổi Toán/tuần để mong con có thể thi được, nhưng đó không phải là giải pháp. Hay có phụ huynh bảo "cứ cho thi hết, biết đâu may mắn". Tất nhiên khi kỳ thi chưa diễn ra thì không ai nói trước được, nhưng thi cử không nên cứ trông chờ may mắn. 

Đây là lúc phụ huynh cần phải thực tế, cân nhắc mọi thứ dựa trên năng lực của con và trên định hướng của thầy cô (nếu có) chứ không nên lựa chọn chỉ dựa vào cảm tính. Có thể con rất yêu thích Trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam chẳng hạn, nhưng nếu Ams đang dần trở nên "phiêu lưu", quá sức, tại sao lại ta không nghĩ tới những mục tiêu khác đơn giản hơn, nhẹ nhàng hơn, sẽ mang lại nhiều cơ hội hơn mà nếu thi đỗ, có khi lại rất phù hợp và vừa vặn với con?

5. Hãy có niềm tin và động lực: Người đi sau vẫn có thể vượt lên, vẫn có thể về đích sớm nếu có 1 bản lĩnh, niềm tin vững vàng cùng chiến lược, chiến thuật hợp lý. Điểm yếu nhất của đa số các bạn đi học muộn chính là tinh thần yếu, tư tưởng không nhất quán, thiếu động lực và mau nản chí. 

Thực tế, vẫn có những bạn dù chỉ ôn thi trong một thời gian ngắn mà vẫn đỗ được vào một trường tốt, và điểm chung của tất cả các bạn này chính là không bao giờ thiếu lòng tin và sự quyết tâm. Sẽ không có gì là không thể xảy ra với những người luôn muốn tiến lên, còn nếu ngay từ đầu đã thiếu lòng tin, đồng nghĩa với việc bản thân chúng ta đang tự gạt đi cơ hội của chính mình.