pnvnonline@phunuvietnam.vn
Khoảnh khắc thuần Việt trong tác phẩm đắt giá của danh họa Nguyễn Gia Trí
Trong bức họa của Nguyễn Gia Trí, hai người thiếu phụ trạc tuổi nhau với hai màu áo dài tương phản đều búi tóc, mang khăn vấn đầu và đi guốc mộc. Người phụ nữ áo trắng có dáng ngồi chân co, chân duỗi thoải mái với ánh mắt nhìn xa xăm đầy tâm trạng.
Trong khi đó, người phụ nữ áo đen có dáng ngồi khoan thai, gương mặt điềm tĩnh, hiền hòa, chăm chú như đồng cảm, như có ý khuyên giải người đối diện. Cả hai người phụ nữ đều có dáng người tầm thước, trên gương mặt còn lưu lại những nét xuân sắc.
Nhìn vào phục sức và làn da mịn màng có thể thấy họ là người thành thị, trong những gia đình có điều kiện chăm chút bản thân. Thông qua dáng vẻ của hai thiếu phụ cho thấy, họ có mối quan hệ thân tình, dạng "chị em bạn dì", chuyện gì cũng có thể tâm sự cùng nhau.
Người Việt ta có câu "Chị em gái như trái cau non" và bức họa của danh họa Nguyễn Gia Trí đã nói lên được truyền thống tình cảm tốt đẹp đã có tự ngàn xưa trong ứng xử của dân tộc ta.
Người thứ ba xuất hiện trong bức tranh là một cô bé đang gối đầu lên tà áo của người mẹ. Cô bé mặc áo dài màu vàng chanh và có lẽ cũng đã quá quen thuộc với việc theo chân mẹ, hóng các cuộc chuyện trò không chỉ trong chốc lát.
Khung cảnh và những câu chuyện có lẽ sẽ in sâu trong ký ức cô bé suốt hành trình cuộc đời: Những khoảnh khắc gợi tưởng về sự bình yên, ấm áp trong cử chỉ chuyện trò, kết nối sẽ lưu lại trong đời sống về sau.
Bức họa "Le Trois Femmes" (Ba phụ nữ) của danh họa Nguyễn Gia Trí thuộc nguồn cảm hứng vẽ phụ nữ trong trang phục truyền thống
Với bức "Ba phụ nữ", danh họa Nguyễn Gia Trí cho thấy sự chăm chút trong những đường nét hết sức tinh tế, thể hiện trong từng sắc độ, kể cả những chi tiết rất nhỏ như nét khảm trên đôi guốc dưới chân người phụ nữ áo trắng hay sự mềm mại trong tả thực dáng ngồi, dáng gối đầu, ánh mắt, biểu cảm gương mặt.
Và đặc biệt được thể hiện bằng chất liệu sơn dầu truyền thống. Tất cả toát lên sự gần gũi, mộc mạc, thuần Việt. Ngoài tính nghệ thuật, lịch sử câu chuyện truyền tải vừa mang tính riêng tư vừa đại chúng khiến tác phẩm trở nên có giá trị, ý nghĩa.
Bức tranh sơn dầu "Le Trois Femmes" (Ba phụ nữ) của danh họa Nguyễn Gia Trí đạt mức giá kỷ lục 16 triệu HKD (khoảng 2,07 triệu USD) tại phiên đấu giá Christie's Hồng Kông ngày 29/3/2025. Mức giá này đánh dấu một cột mốc quan trọng đối với nghệ thuật hiện đại Việt Nam. Đây là một trong những bức tranh Việt Nam đắt giá nhất từng được đấu giá công khai.
"Ba phụ nữ" là một trong số ít tác phẩm sơn dầu của Nguyễn Gia Trí, hoàn toàn khác biệt so với phong cách tranh sơn mài đã làm nên tên tuổi của ông. Danh họa hoàn thành bức tranh này vào năm 1934, khi còn là sinh viên Trường Mỹ thuật Đông Dương. Bức tranh đánh dấu bước thử nghiệm táo bạo của họa sĩ trong phong cách sáng tác của mình. Đáng chú ý là sau gần 90 năm, tác phẩm vẫn được bảo quản gần như nguyên vẹn.