Nặng lòng với nghệ thuật thêu tay, vẽ lụa

Bảo tồn nghệ thuật thêu tay, vẽ lụa

Nếu không có sự tâm huyết, lòng yêu mến văn hóa dân tộc và ước mơ hồi sinh nghệ thuật thêu truyền thống, thì có lẽ các thợ thủ công, các nghệ nhân cũng không thể làm được những tác phẩm độc đáo như bây giờ. Và rồi những nỗ lực ấy của thế hệ trước cứ thấm dần vào thế hệ đi sau, để đến nay, nghệ thuật thêu tay không chỉ được đón nhận mà còn trở nên thịnh hành ở đời sống đương đại.

Sinh năm 1985, chị Cao Thị Vân, Chủ tịch Câu lạc bộ (CLB) Di sản áo dài Hải Phòng, đã theo đuổi nghệ thuật thêu tay và vẽ trên lụa được hơn 9 năm. Chị miệt mài bảo tồn và sáng tạo nghệ thuật thêu tay, vẽ lụa với mong muốn khơi lại giá trị nghệ thuật thêu thủ công truyền thống của phụ nữ Việt Nam.

"Tôi vui mừng khi CLB của chúng tôi có nhiều nghệ nhân lớn tuổi tham gia. Họ không chỉ lưu giữ giá trị truyền thống mà còn khơi dậy tinh thần yêu mến gia trị truyền thống cho thế hệ đi sau như chúng tôi", chị Vân bày tỏ.

Chia sẻ về tác phẩm Khăn lụa thêu tay - một sản phẩm đạt OCOP 3 sao năm 2024 của chị Vân đã chiếm được cảm tình của đông đảo khách hàng, chị cho biết sản phẩm phải thêu trên khung chuyên dụng và thêu từng sợi chỉ mỏng lên lụa. Có loại vải lụa tơ tằm, lụa voan mỏng, nhung the... mỗi chất liệu đều khác nhau khiến người thêu phải kĩ lưỡng, tỉ mỉ hơn để tạo ra những sản phẩm phù hợp thị hiếu bây giờ.

Các hình thêu trên khăn cũng là những hình hoa truyền thống, như hoa cúc, hoa đào, hoa mai, mẫu đơn,… Mỗi loại hoa đều có ý nghĩa mang lại may mắn và hạnh phúc cho người mang chiếc khăn và phối đồ hợp với gu thời trang của họ.

Còn về nghệ thuật vẽ thủ công truyền thống, chị Cao Thị Vân thường sẽ vẽ trên vải các hình ảnh quê hương, biển trời, hoa cỏ, mây núi... theo chủ đề của từng chương trình.

"Tôi sẽ vẽ sao cho phù hợp với nội dung mà người đặt yêu cầu. Vải có thể may áo dài, may váy hay khăn choàng, và hiện nay tôi đã vẽ trên túi đay và vải bố. Ứng dụng vẽ trên túi phù hợp với nhiều người sử dụng, từ các bạn học sinh hay các cô các chị. Có thể làm quà tặng cho thầy cô giáo, hoặc làm những túi xách đựng quà.... Túi mang giá trị truyền thống và cũng lan tỏa được những nét đẹp du lịch vùng miền qua từng nét vẽ", chị Vân cho biết.

Cũng theo chị, vẽ và thêu cũng có nhiều liên quan, vì trước khi thêu, họa sĩ phải vẽ phác hoạ rồi mới dùng chỉ thêu, đó cũng là hai nét đẹp văn hoá mà CLB cần gìn giữ và lan tỏa.

Phải thực sự yêu nghề mới có thể theo đuổi lâu dài

Miệt mài với vai trò họa sĩ, nghệ nhân thêu tay, vẽ lụa, chị Cao Thị Vân cho rằng đây là một nghề vất vả. Ai phải thực sự yêu nó mới có thể theo đuổi lâu dài. Chị mong muốn từ những tác phẩm của mình, các thợ thủ công và nghệ nhân CLB di sản có thể khơi lại giá trị nghệ thuật thêu thủ công truyền thống của phụ nữ Việt Nam từ xưa đến nay.

"Ở Hải Phòng xưa cũng có nghề trồng dâu nuôi tằm dệt vải nhưng không còn ai lưu giữ được nghề. Hiện nay khi xã hội phát triển, nhiều người lại ưa chuộng những sản phẩm thủ công hơn. Tôi đã mở lớp dậy thêu miễn phí cho những người phụ nữ khuyết tật và khó khăn, với hy vọng nghề thêu thùa này mang lại thu nhập ổn định cho chị em và giữ lửa được nghề truyền thống một cách ý nghĩa", chị Vân chia sẻ.

Có lẽ bởi vậy, những hình ảnh thêu trên các sản phẩm của chị cũng mang ý nghĩa về văn hoá, con người Việt Nam. Chị cũng muốn phát triển và ứng dụng các sản phẩm thêu tay vào sinh hoạt đời sống hàng ngày. Từ những tà áo dài, chiếc khăn hay ga gối, tranh thêu, rèm cửa chị Vân đều thiết kế những hình thêu phù hợp với nhu cầu của người dùng.

Là Chủ tịch CLB di sản áo dài Hải Phòng, chị Cao Thị Vân mong muốn các hội viên yêu và lan toả áo dài truyền thống. "Mỗi người đều nên mặc áo dài truyền thống trong các dịp lễ hội hay các sự kiện, nhất là khi giao lưu với các đối tác nước ngoài. Chúng ta hãy lan toả trang phục áo dài, khăn lụa Việt Nam để nhiều người biết đến Việt Nam. Để từ đó nghệ thuật thêu tay, vẽ lụa của Việt Nam sẽ ngày càng được ưa chuộng nhiều hơn", chị Vân bày tỏ.