Làm đầu lân mùa Trung thu: Quần quật 18 - 20 tiếng mỗi ngày

Chúng tôi gặp hai người con gái của nghệ nhân thủ công Nguyễn Hưng (SN 1973, phường Hội An Tây, TP Đà Nẵng) vào một ngày gần Trung thu. Căn nhà giăng giăng đầu lân lớn nhỏ khắp lối, khách ra vào nườm nượp đủ lứa tuổi.

Người cha cặm cụi dựng khung, người mẹ khéo léo may đuôi, hai cô con gái tỉ mỉ vẽ đầu, họa màu… Mỗi người một công đoạn, nhưng tất cả hòa chung một nhịp, vừa khẩn trương kịp hàng, vừa nâng niu từng "đứa con tinh thần" của gia đình.

Làm 18 - 20 tiếng/ngày

Mới 10 tuổi, Huyền Trang đã tập tành làm đầu lân, đến 14 tuổi chính thức vào nghề, nay chị đã hơn 20 năm gắn bó. Bỏ qua cơ hội trở thành cô giáo mầm non, chị chọn nối nghiệp cha. "Tôi yêu nghề này từ nhỏ, mê tiếng trống lân, say ánh mắt rực rỡ của những chiếc đầu lân. Nên tôi không do dự chọn nghề cha truyền" - chị tâm sự.

Trang nhớ những ngày đầu, để hoàn thành một chiếc đầu lân, chị phải sửa đi sửa lại nhiều lần. Ban đầu có chút nản bởi cha là người thầy kỹ tính, thường nghiêm khắc uốn nắn, nhưng chính sự chỉn chu ấy đã dạy Trang tính tỉ mỉ, sự kiên nhẫn. Nhờ vậy, từng khung tre, từng nét họa tiết chị làm đều chuẩn xác, cân đối và giàu hồn.

Là con gái, khâu dựng khung, lên sườn với những chiếc đầu lân lớn quả thật gian nan. Có mùa, đôi tay chị rộp đỏ, tê cứng, sưng phồng vì làm liên tục từ sáng sớm đến tận khuya. Vào cao điểm Trung thu hay lễ hội, chị phải làm việc 18-20 tiếng mỗi ngày, nhưng vẫn giữ chất lượng chuẩn xác cho khách dự thi, biểu diễn.

Hiện nay, sản phẩm của cô gái phố Hội khá đa dạng: đầu lân to từ 1-4m có giá từ 5 triệu đồng trở lên; đầu mini 250.000-350.000 đồng; mô hình linh vật, đầu thiên cẩu từ 1,5 triệu đồng. Và điểm đặc biệt là tất cả đều làm thủ công 100%, dán giấy thay vì dùng cốt nhựa công nghiệp. Cũng vì vậy, sản phẩm của chị luôn được khách ưa chuộng, đặt hàng quanh năm, nhiều lúc không kịp nghỉ tay.

Không chỉ gói gọn trong sản xuất, Trang còn mở workshop dạy làm đầu lân cho du khách, học sinh, cho các khách sạn, homestay… và điều hành một cơ sở nhỏ đặt tại Bảo tàng Văn hóa Dân gian Hội An.

Thổi hồn cho những chiếc đầu lân phố Hội

Nếu chị Trang khéo léo với các sản phẩm mini, mô hình độc đáo thì cô em gái Huyền My lại nổi bật với khả năng vẽ và trang trí đầu lân lớn. Tập nghề từ lớp 5, đến lớp 8 My đã có thể làm hoàn chỉnh. Tuy ít tham gia giảng dạy như chị, My lại là "tay vẽ chủ lực" trong gia đình, đặc biệt vào những mùa cao điểm.

"Ban đầu khó nhất với tôi là công đoạn vẽ họa tiết. Nhưng khi mình tập luyện miệt mài, dần thành thạo, biến khó khăn thành thế mạnh. Bây giờ tôi chuyên vẽ, nhìn thấy chiếc đầu lân nào do mình trang trí xong, hạnh phúc lắm!" - My chia sẻ.

Có mùa Trung thu, em phải thức trắng 2-3 đêm liên tiếp để kịp tiến độ giao hàng. Những lúc ấy, đôi mắt quầng thâm nhưng đôi tay vẫn thoăn thoắt đưa cọ, dán giấy. "Nó ăn vào máu rồi, càng làm càng thích, càng mệt lại càng hăng. Tôi muốn gắn bó với nghề này mãi" - My cười nói.

Không chỉ phụ giúp cha mẹ, My còn sở hữu một góc trưng bày nhỏ dành cho học sinh, sinh viên. Nơi ấy, những chiếc đầu lân nhỏ xinh được bày bán, vừa là nguồn thu nhập, vừa là cách để giới trẻ đến gần hơn với nghề truyền thống.

Hai chị em Huyền Trang - Huyền My vừa làm, vừa trò chuyện với khách nhưng đôi mắt vẫn dán chặt vào những chiếc đầu lân cuối cùng chuẩn bị cho mùa Trung thu, đôi tay thoăn thoắt nhưng không kém phần tỉ mỉ, còn miệng thì say sưa kể về nghề truyền thống cha truyền con nối.

Trong câu chuyện của hai cô gái ấy, hình ảnh những người phụ nữ trẻ phố Hội vừa dịu dàng, khéo léo, vừa mạnh mẽ, kiên trì hiện lên như những người thợ thực thụ. Và cứ thế, mỗi mùa trăng rằm về, tiếng trống múa lân lại vang vọng khắp nơi, những chiếc đầu lân rực rỡ sắc màu từ bàn tay Huyền Trang - Huyền My không chỉ làm trẻ thơ say mê, mà còn góp phần lưu giữ hồn phố cổ.