Lãnh đạo công tác tham mưu thực hiện nhiệm vụ vận động, thúc đẩy bình đẳng giới của Hội LHPN Việt Nam

Tham luận tại phiên trù bị Đại hội, đại biểu Lê Thị Tường Vân, Chuyên viên chính Ban Công tác Phụ nữ, bày tỏ sự vui mừng, phấn khởi, tự hào được tham dự Đại hội Đảng bộ Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam nhiệm kỳ 2025-2030, một sự kiện chính trị quan trọng trong bối cảnh vận hành bộ máy tinh gọn, quyết tâm cùng các cấp Hội, các tầng lớp phụ nữ đưa đất nước bước vào "Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc". 

Tham luận với chủ đề "Lãnh đạo công tác tham mưu thực hiện nhiệm vụ vận động, thúc đẩy bình đẳng giới của Hội LHPN Việt Nam", đại biểu Lê Thị Tường Vân cho biết: Bình đẳng giới không chỉ được nhìn nhận như là mục tiêu phát triển quan trọng của quốc gia mà còn là một trong những tiêu chí đo lường sự thành công trong xây dựng xã hội hạnh phúc, công bằng, tiến bộ, văn minh. Đảng và nhà nước ta đã chủ trương gắn liền bình đẳng giới với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm hệ thống chính sách, pháp luật về bình đẳng giới ngày càng được hoàn thiện, tạo khung khổ pháp lý và khẳng định trách nhiệm to lớn của tổ chức Hội trong vận động và thúc đẩy bình đẳng giới.

Chi bộ Ban Chính sách - Luật pháp (nay là Chi bộ Ban Công tác phụ nữ) có chức năng tham mưu cho Ban Chấp hành, Đoàn Chủ tịch về lĩnh vực chính sách, luật pháp liên quan đến phụ nữ, bình đẳng giới; trong đó, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là tham mưu vận động xã hội thực hiện bình đẳng giới. Để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ trên, Chi bộ xác định bình đẳng giới không chỉ là mục tiêu, mà còn là giải pháp cho sự phát triển bền vững, từ đó, lãnh đạo, chỉ đạo Ban tham mưu cho Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội đưa vấn đề bình đẳng giới trở thành nội dung mang tính bao trùm, xuyên suốt các hoạt động của Hội. Công tác lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ vận động, thúc đẩy bình đẳng giới đảm bảo gắn liền với việc ban hành các nghị quyết, kết luận của Chi bộ; phát huy tinh thần tiền phong, gương mẫu của các đảng viên có kinh nghiệm trong tham mưu những nhiệm vụ mới và khó; Chi ủy thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện nghị quyết đối với các cá nhân liên quan. Nhờ đó, nhiệm vụ vận động, thúc đẩy bình đẳng giới của Hội nhiệm kỳ qua có nhiều đổi mới, mang tính đột phá, thể hiện trên một số phương diện sau:

Một là, lãnh đạo tham mưu cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về bình đẳng giới thành các văn bản chỉ đạo mang tính xuyên suốt, thống nhất trong hệ thống Hội, như tham mưu: Chiến lược phát triển Hội LHPN Việt Nam đến năm 2030, trong đó xác định tầm nhìn của Hội là "tổ chức tiên phong hành động vì bình đẳng và phát triển của phụ nữ"; Kế hoạch số 1136/KH-ĐCT của Đoàn Chủ tịch thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 trong hệ thống Hội, yêu cầu gắn với Chiến lược phát triển Hội và các nhiệm vụ công tác trong nhiệm kỳ; cụ thể hóa nội dung của Kế hoạch vào nhiệm vụ công tác Hội hàng năm; "Chương trình nghiên cứu khoa học của Hội LHPN Việt Nam giai đoạn 2023-2027", trong đó định hướng các cấp Hội tập trung nghiên cứu các vấn đề về phụ nữ và bình đẳng giới, nhằm phát hiện các vấn đề giới, cung cấp cơ sở khoa học cho việc đề xuất, xây dựng, giám sát, phản biện xã hội chính sách pháp luật về bình đẳng giới.

Hai là, lãnh đạo tham mưu việc thực hiện các chỉ tiêu giám sát, phản biện xã hội liên quan đến bình đẳng giới trong hệ thống Hội, đặc biệt là tham gia lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong xây dựng pháp luật, qua đó, đạt nhiều kết quả tích cực. Trong nhiệm kỳ, Hội LHPN các cấp đã đề xuất trên 363 chính sách; tham gia góp ý, phản biện xã hội 54.511 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và dự thảo văn bản của Đảng; chủ trì giám sát và tham gia đoàn kiểm tra, giám sát, khảo sát của các cấp uỷ Đảng, Quốc hội, Hội đồng Nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đối với hơn 25.800 lượt chính sách.

Ba là, lãnh đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và nâng cao nhận thức về bình đẳng giới trong hội viên, phụ nữ và nhân dân, tập trung cao độ trong hưởng ứng Ngày Pháp luật và Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới hằng năm. Các hoạt động sáng tạo, phong phú, tạo chiến dịch truyền thông rộng khắp, lan tỏa mạnh mẽ trong hội viên, phụ nữ và nhân dân. Qua đó, vận động và đề cao vai trò, trách nhiệm, tính chủ động của cá nhân, đặc biệt là những nhà lãnh đạo quản lý các cấp, các ngành, cũng như trách nhiệm của gia đình, cộng đồng, cơ quan, tổ chức trong hành động vì bình đẳng giới. Trong nhiệm kỳ, hơn 8.008.000 hội viên, phụ nữ được tập huấn, trang bị kiến thức bình đẳng giới.

Bốn là, lãnh đạo công tác tham mưu quản lý các nhiệm vụ khoa học - công nghệ, tập trung đề xuất các nhiệm vụ nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả công tác Hội trong tổ chức các hoạt động hỗ trợ phụ nữ, cũng như các nhiệm vụ khoa học phục vụ sơ kết, tổng kết các văn bản chủ trương, chính sách về phụ nữ và bình đẳng giới, như: Sơ kết Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 20/1/2018 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh công tác phụ nữ trong tình hình mới; Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030; 15 năm thi hành Luật Bình đẳng giới 2007…

Năm là, lãnh đạo nâng cao chất lượng tư vấn pháp luật, giải quyết đơn thư, kịp thời lên tiếng bảo vệ phụ nữ, trẻ em bị xâm hại, bạo lực thông qua lãnh đạo tham mưu ban hành quy định và văn bản hướng dẫn, nâng cao năng lực nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Hội các cấp trong việc tổ chức tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của Hội LHPN Việt Nam. Kết quả, từ 2020-6/2025, các cấp Hội đã lên tiếng, bảo vệ 1.616 vụ việc; Tiếp công dân, tư vấn pháp luật cho 57.728 người, trong đó ở cấp TW tiếp công dân, tư vấn pháp luật cho 274 người; tiếp nhận và xử lý 1.214 đơn thư.

Sáu là, lãnh đạo tham mưu tăng cường huy động nguồn lực thực hiện bình đẳng giới, thông qua thiết lập cơ chế phối hợp với mạng lưới chuyên gia, với các cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế; đồng thời huy động các nguồn kinh phí đầu tư cho công tác bình đẳng giới, như: ký kết Chương trình phối hợp với các cơ quan có liên quan, xây dựng đội ngũ chuyên gia về bình đẳng giới; hợp tác với một số tổ chức quốc tế trong vận động mở rộng chế độ thai sản và an sinh xã hội cho phụ nữ; tăng cường năng lực của Việt Nam trong hỗ trợ tái hòa nhập bền vững cho phụ nữ di cư hồi hương và gia đình họ… với số tiền huy động lên đến hơn 10,3 triệu USD.

Bên cạnh nhiều kết quả quan trọng đã đạt được, công tác bình đẳng giới nói chung, của Hội LHPN Việt Nam nói riêng hiện đang đứng trước những bối cảnh, thách thức mới, với nhiều vấn đề đặt ra:

Chỉ số khoảng cách giới của Việt Nam sau khi đạt được mức tăng ấn tượng với 15 bậc liên tiếp trong vòng 4 năm, từ vị trí 87 (năm 2020) lên 72 (2023) thì năm 2024 đã có sự đảo chiều, giảm 2 bậc xuống vị trí 74 trong số 148 quốc gia tham gia xếp hạng. Trong đó, điểm thành phần thấp nhất là bình đẳng giới trong lĩnh vực y tế và chính trị, phản ánh sát với thực tế khi vẫn còn 7/20 chỉ tiêu bình đẳng giới chưa đạt yêu cầu đến năm 2025, tập trung chủ yếu trong lĩnh vực chính trị.

Tình trạng bất bình đẳng giới vẫn tồn tại phổ biến trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, như: mất cân bằng giới tính khi sinh, chênh lệch thu nhập giữa nam và nữ; định kiến giới tồn tại dai dẳng; bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái vẫn diễn ra với nhiều vụ việc nghiêm trọng; gánh nặng công việc nội trợ không được trả lương nghiêng nhiều về phụ nữ, vấn đề già hóa dân số….

Cách mạng công nghiệp 4.0 với sự bùng nổ công nghệ, thông tin và trí tuệ nhân tạo ngày càng ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống, việc làm của người lao động... Việt Nam đang tham gia vào nhiều cam kết quốc tế trong thúc đẩy bình đẳng giới và phát triển bền vững, trong đó chỉ còn 5 năm để hoàn thành các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hiệp quốc đến năm 2030.

Các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về cải cách thể chế, tinh gọn tổ chức bộ máy, đẩy mạnh chuyển đổi số; thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân... đặt ra nhiều thách thức đối với khả năng thích ứng của phụ nữ, cũng như đối với công tác bình đẳng giới.

Bộ máy các cơ quan thúc đẩy bình đẳng giới, trong đó có tổ chức Hội của Việt Nam đang có sự biến động lớn với nhiều thay đổi nhân sự, cách thức tổ chức hoạt động ở các cấp, các ngành theo hướng thu gọn, hiệu lực, hiệu quả. Kiến thức chuyên sâu về giới, bình đẳng giới, kỹ năng phân tích giới, phát hiện vấn đề giới, thực hiện lồng ghép giới… của đội ngũ cán bộ Hội nói riêng và các cấp, các ngành nói chung còn nhiều khó khăn, hạn chế.

Từ thực tiễn vừa qua và những yêu cầu mới, Chi bộ Ban Công tác Phụ nữ đề xuất giải pháp nhằm tăng cường công tác lãnh đạo Hội LHPN Việt Nam thực hiện nhiệm vụ vận động, thúc đẩy bình đẳng giới thời gian tới như sau:

Một là, về những nội dung cần tập trung

Lãnh đạo thực hiện tốt Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị thông qua triển khai hiệu quả Kế hoạch số 20-KH/ĐUMTTQ, CĐTTW ngày 14/7/2025 của Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trung ương về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, lưu ý một số điểm sau:

Bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật, phát huy cao độ tính Đảng trong xây dựng và thi hành pháp luật: các cấp ủy đảng cần lãnh đạo toàn diện, trực tiếp việc thể chế hoá chủ trương, đường lối của Đảng thành pháp luật, cũng như việc nghiên cứu, đề xuất với Đảng, Nhà nước những chủ trương mới về Công tác phụ nữ, công tác bình đẳng giới trong Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Lãnh đạo tăng cường rà soát, cụ thể hóa rõ hơn các quy định liên quan đến trách nhiệm của Hội về bình đẳng giới trong chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước vào các văn bản chỉ đạo điều hành; đặc biệt là cụ thể hóa các quy định trong Luật bình đẳng giới; Kế hoạch hành động Chương trình Nghị sự đến năm 2030, cũng như các chỉ tiêu quốc gia về bình đẳng giới vào Văn kiện Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2026 - 2031, làm cơ sở định hướng cho hoạt động toàn khóa, trong đó, xác định các nhiệm vụ cụ thể gắn liền với việc thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới.

Đổi mới tư duy, định hướng xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực phát triển: Lãnh đạo thực hiện hiệu quả công tác xây dựng và giám sát, phản biện xã hội việc thực hiện chính sách, pháp luật về bình đẳng giới thông qua tăng cường nghiên cứu dự báo; tham mưu tổng kết một số văn bản và đánh giá tác động chính sách có liên quan đến phụ nữ, gia đình và bình đẳng giới làm căn cứ tham mưu, đề xuất chính sách, phản biện xã hội; đảm bảo có cơ chế phối hợp hiệu quả với các bên liên quan để nâng cao chất lượng lồng ghép giới trong xây dựng và thực thi pháp luật. Chủ động rà soát, kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật còn bất cập, phân biệt đối xử về giới hoặc chưa bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ, trẻ em gái. Đặc biệt, phát huy vai trò giám sát của Hội trong việc thi hành các chính sách pháp luật liên quan đến phụ nữ, gia đình và bình đẳng giới.

Lãnh đạo tăng cường chất lượng công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động về bình đẳng giới cho hội viên, phụ nữ và nhân dân theo hướng hiện đại, phù hợp với thị hiếu của các nhóm đối tượng, tập trung vào những vùng còn nhiều khó khăn, chú trọng phát huy vai trò và sự tham gia của nam giới và các nhà lãnh đạo, quản lý, hoạch định chính sách. Đổi mới nội dung, hình thức truyền thông; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) và truyền thông trên không gian mạng.

Lãnh đạo nâng cao chất lượng tư vấn pháp luật, giải quyết đơn thư, kịp thời lên tiếng bảo vệ phụ nữ, trẻ em bị xâm hại, bạo lực thông qua nâng cao năng lực nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Hội các cấp; đảm bảo có cơ chế hiệu quả trong lên tiếng bảo vệ phụ nữ, trẻ em.

Phát huy thế mạnh của tổ chức Hội trong đa dạng hóa các hoạt động hỗ trợ phụ nữ thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới trên các lĩnh vực, trọng tâm là: tăng tỷ lệ nữ lãnh đạo, nhất là trong dịp Đại hội Đảng, đại hội Mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp; hỗ trợ phụ nữ nâng cao quyền năng kinh tế, tham gia hiệu quả vào chuyển đổi số; ứng dụng khoa học công nghệ, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế tư nhân, tăng tỷ lệ doanh nghiệp do nữ làm chủ; tích cực phòng ngừa, ứng phó bạo lực trên cơ sở giới...

Tăng cường nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ Hội về công tác bình đẳng giới; chú trọng phối hợp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về giới, lồng ghép giới cho đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành.

Hai là, về phương thức, cách thức thực hiện

Các cấp ủy cần xác định rõ trách nhiệm chính trị to lớn của Hội LHPN Việt Nam và tính bao trùm của công tác bình đẳng giới đối với các hoạt động của tổ chức Hội để xác định mức độ quan tâm và tập trung lãnh đạo tổ chức thực hiện các hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới cụ thể dưới góc độ của đơn vị mình.

Công tác lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ vận động, thúc đẩy bình đẳng giới cần được đảm bảo gắn liền với việc ban hành các nghị quyết, nhất là nghị quyết chuyên đề của Chi bộ, cũng như gắn với việc triển khai phong trào thi đua đảng viên «Hai tốt», chi bộ «Bốn tốt»; phát huy tinh thần sáng tạo của các đảng viên trong đóng góp những sáng kiến thiết thực, hiệu quả.

Tăng cường vai trò của các cấp ủy trong thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện nghị quyết/nghị quyết chuyên đề đối với các tập thể, cá nhân liên quan; đảm bảo công tác lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ vận động, thúc đẩy bình đẳng giới phát huy được hiệu quả cao.

Ba là, một số điều kiện đảm bảo

Với tính bao trùm của công tác bình đẳng giới, cần phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của bộ phận đầu mối tham mưu, quản lý về công tác bình đẳng giới với các đơn vị/bộ phận tham mưu triển khai các mảng nội dung bình đẳng giới trong các lĩnh vực cụ thể, tránh chồng chéo, trùng lặp.

Tăng cường sự phối hợp và có cơ chế theo dõi, cập nhật thông tin đẩy đủ, kịp thời giữa các đơn vị/bộ phận về công tác bình đẳng giới, nhằm nâng cao hiệu quả tham mưu và phát huy vai trò của tổ chức Hội trong công tác bình đẳng giới của quốc gia.

Xây dựng và phát huy cơ chế phối hợp giữa các cấp Hội với các cơ quan, tổ chức trong bộ máy mới của hệ thống chính trị, đảm bảo chung tay giải quyết các vấn đề bình đẳng giới trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc.