Loại hạt "quý như ngọc" giúp bồi bổ sức khỏe trong mùa hè, xoa dịu thần kinh và thanh nhiệt cơ thể

Theo Đông y, hạt sen có vị ngọt chát, tính bình; vào kinh tâm, tỳ, thận. Tác dụng dưỡng tâm, ích thận, bổ tỳ, sáp tràng, an thai, lợi thủy. Dùng làm thuốc bổ, chữa tỳ hư sinh cửu tả, thận hư, di mộng tinh, băng lậu, đới hạ, mất ngủ, thần kinh suy nhược.

Theo Y học hiện đại, hạt sen chứa một số hợp chất có hoạt tính sinh học như alkaloid, glycoside, triterpenoid, flavonoid, polyphenol tốt cho sức khỏe. Cùng hàm lượng các chất protein, magie, kali và phốt pho cao, trong khi hàm lượng chất béo bão hòa, natri và cholesterol lại rất thấp.

Cụ thể, trong 100 gam hạt sen tươi có khoảng 350 calo; 63 - 68 gam carbohydrates; 17 - 18 gam protein nhưng lại chỉ chứa 1.9 - 2.5 gam chất béo. Hạt sen cũng chứa các khoáng chất tốt cho sức khỏe khác như canxi, kali, đồng, magie, sắt, selen và mangan.

1. Tác dụng của hạt sen đối với sức khỏe

Dưới đây là một số tác dụng của hạt sen đối với sức khỏe mà bạn có thể tham khảo. Lưu ý, với những người đang điều trị bệnh, muốn sử dụng hạt sen làm thuốc cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

- Giàu dinh dưỡng

Hạt sen được biết là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và là một nguồn bổ sung tuyệt vời cho chế đọ ăn uống lành mạnh và đủ chất. Nhờ chứa một lượng carbs lớn trong mỗi khẩu phần cũng như các vi chất dinh dưỡng bao gồm canxi, magie, sắt và phốt pho.

Đặc biệt, canxi đã được chứng minh là có tác dụng hỗ trợ sức khỏe của xương, giúp giảm huyết áp và giảm nồng độ cholesterol tổng thể.

Trong khi đó, magie cần thiết cho một loạt các phản ứng trao đổi chất trong cơ thể, tham gia vào quá trình tổng hợp protein, chức năng thần kinh, co duỗi cơ..

Bài thuốc từ hạt sen giúp phục hồi sức khỏe cho người bệnh lâu ngày, người cao tuổi, phụ nữ sau sinh cơ thể suy nhược:

Chuẩn bị hạt sen 30 gam rửa sạch, đường 30 gam, rượu 30 ml, trứng gà 1 quả. Đem hạt sen đi nấu tới khi chín nhừ rồi sau đó cho đường, rượu và lòng đỏ trứng và nồi, khuấy tan, đun sôi lại. Ăn trước khi đi ngủ.

- Tăng cường sức khỏe tim mạch

Từ lâu lượng magie thấp trong cơ thể đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ đau tim. Hạt sen có hàm lượng magie và folate cao, giúp cải thiện lưu lượng máu và oxy cung cấp chất dinh dưỡng tới các cơ quan trong cơ thể. Từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành và các bệnh lý liên quan tới tim khác.

Hạt sen cũng rất giàu kali, giúp duy trì chức năng tim và mở rộng các mạch máu ngoại biên, từ đó hạ huyết áp, phòng ngừa biến cố tim mạch do tăng huyết áp gây ra.

- Đặc tính chống lão hóa

Hạt sen có chứa một loại enzyme gọi là L-isoaspartyl methyltransferase giúp sửa chữa và tăng cường sản xuất collagen trong cơ thể. Thành phần này cũng được thêm vào mỹ phẩm để "đảo ngược" và giảm các dấu hiệu lão hóa do tuổi tác gây ra.

- Tốt cho giấc ngủ

Các alkaloid isoquinoline, chất kiềm, glucocide thơm có trong hạt sen và tâm sen giúp loại hạt này có thể giúp làm dịu, giảm co thắt thần kinh do căng thẳng từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Bài thuốc từ hạt sen giúp dưỡng tâm, an thần:

Chuẩn bị toan táo nhân 12 gam, liên nhục 12 gam, viễn chí 12 gam, phục thần 12 gam, hoàng kỳ 12 gam, đảng sâm 12 gam, cam thảo 4 gam, trần bì 6 gam. Đem tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị sắc uống. Trị chứng hư lao tâm phiền không ngủ được, tim đập hồi hộp, đầu váng, mắt hoa...

- Hỗ trợ quản lý lượng đường trong máu

Hạt sen là một thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp nên khi ăn có thể hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu hiệu quả. Người mắc bệnh tiểu đường có thể chọn ăn hạt sen sấy khô nguyên chất như một món ăn vặt nhẹ nhàng, tốt cho sức khỏe.

- Cải thiện sức khỏe tình dục

Là một thực phẩm chứa nhiều các hợp chất có hoạt tính sinh học cao nên hạt sen từ lâu đã được thêm vào làm thành phần của các bài thuốc giúp cải thiện ham muốn tình dục. Các chất chống oxy hóa giúp tăng cường và thúc đẩy lưu lượng máu tới cơ quan sinh sản, cung cấp dinh dưỡng và năng lượng cần thiết, từ đó cải thiện sức khỏe tình dục cũng như khả năng sinh sản.

Bài thuốc bổ thận, cố tinh từ hạt sen:

Chuẩn bị liên nhục, ba kích, bổ cốt chỉ, sơn thù, long cốt, phụ tử, phục bồn tử với liều lượng bằng nhau. Đem tất cả nghiền chung thành bột mịn, dùng hồ nếp làm viên hoàn. Mỗi lần uống 12 gam, nên uống vào lúc đói, chiêu với nước muối nhạt. Trị chứng thận hư, di tinh, băng lậu, đới hạ...

- Hỗ trợ giảm cân

Theo Healthline, ăn hạt sen vừa ít calo lại có thể hỗ trợ giảm cân nhờ protein trong hạt sen giúp giảm cảm giác thèm ăn và chất xơ trong hạt sen cũng di chuyển chậm qua đường tiêu hóa, nhờ đó mà bạn cũng cảm thấy no lâu hơn.

Một vài nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tiêu thụ nhiều các thực phẩm giàu chất xơ có thể giúp thúc đẩy quá trình giảm mỡ bụng cũng như hỗ trợ giảm cân hiệu quả hơn và chống béo phì.

- Giàu chất xơ tốt cho tiêu hóa

Hạt sen là thực phẩm giàu cahast xơ tốt cho tiêu hóa, thúc đẩy nhu động ruột và ngăn ngừa táo bón. Bổ sung hạt sen vào chế độ ăn hàng ngày sẽ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của đường ruột.

Ngoài ra, hợp chất thực vật alkaloid trong hạt sen có tác dụng giảm co thắt ruột, giảm các triệu chứng khi bị tiêu chảy hiệu quả.

Bài thuốc kiện tỳ, cầm tiêu chảy từ hạt sen:

Chuẩn bị liên nhục 16 gam, hoàng liên 6 gam, đảng sâm 12 gam. Đem các nguyên liệu chuẩn bị đi sắc uống. Bài thuốc có tác dụng trị chứng tỳ hư tiết tả, lỵ lâu ngày không khỏi gây cấm khẩu, ăn uống không trôi.

- Tốt cho phụ nữ mang thai và thai nhi

Trong 100 gam hạt sen khô có chứa tới 104 microgam folate (tương đương với 26% giá trị folate khuyến nghị hàng ngày). Đây là một thành phần thiết yếu chống lại dị tật ống thần kinh của thai nhi trong giai đoạn đầu thai kì.

- Thanh nhiệt, giảm nóng trong

Hạt sen kết hợp với tâm sen có chứa nhiều loại alkaloid khác nhau như liensinine và isoliensinine. Sử dụng có thể giúp làm dịu cơn nóng trong, thanh nhiệt hiệu quả.

2. Lưu ý khi ăn hạt sen

Nếu từng có tiền sử dị ứng với các loại hạt, tốt nhất bạn không nên ăn hạt sen hoặc ăn thử một lượng nhỏ để kiểm tra phản ứng dị ứng của cơ thể. Nếu cơ thể phát ban, nổi mề đay, sưng phù môi, miệng, rát lưỡi, rát họng thì nên dừng lại để tránh các phản ứng dị ứng nguy hiểm hơn.

Do giàu chất xơ mà người bị táo bón, đầy hơi, chướng bụng không nên ăn hạt sen.

Với trẻ nhỏ, nhiều người cho rằng cho trẻ ăn hạt sen sẽ "đại bổ" đối với sức khỏe của trẻ, tuy nhiên quan niệm này là không đúng. Hạt sen giàu dinh dưỡng nên có thể khiến hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ nhỏ khó hấp thụ và thậm chí có thể dẫn tới dị ứng, biếng ăn, khó tiêu, đầy bụng.

Có một số thông tin về hợp chất alkaloid trong tâm sen có thể khiến người đang mắc các bệnh tim mạch như rối loạn nhịp tim, tim đập nhanh khi tiêu thụ gây ra các triệu chứng bệnh nghiêm trọng hơn. Do vậy người mắc bệnh tim mạch nếu muốn thêm hạt sen vào chế độ ăn nên bỏ tâm sen và tham khảo ý kiến bác sĩ trước để nhận được lời khuyên phù hợp.

3. Cách bảo quản hạt sen tươi

Có nhiều cách bảo quản hạt sen tươi, bạn có thể đem hạt sen tươi đã lột bỏ phần vỏ xanh bên ngoài (không rửa lại với nước), bỏ tâm sen và bảo quản trong túi zip hoặc hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh trong ngăn đông. Với cách bảo quản hạt sen tươi trong ngăn đông này, hạt sen có thể có thời hạn sử dụng tối đa 14 ngày. Khi chế biến, chỉ cần bỏ ra ngoài mà không cần rã đông.

Ngoài cách bảo quản trong tủ đông thì hạt sen tươi cũng có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Cách bảo quản này giúp hạt sen giữ được mùi vị nguyên bản, tươi ngon và giòn hơn. Tuy nhiên bảo quản ở ngăn mát thì thời hạn sử dụng của hạt sen tươi sẽ ngắn hơn, khoảng 1 tuần. Đảm bảo nhiệt độ bảo quản ở ngăn mát luôn không cao quá 15 độ C để hạt sen không bị hỏng.

Hạt sen có thể được sử dụng để chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như nước hạt sen, cháo hạt sen, các loại canh súp hầm thịt với hạt sen, hạt sen sấy, mứt hạt sen... Hạt sen là một thực phẩm giàu dinh dưỡng tốt cho sức khỏe nhưng không thể thay thế thuốc điều trị bệnh theo đơn của bác sĩ.