Mái ấm mới của bà con dân tộc Lự ở Bản Thẳm

Bản Thẳm nằm trên sườn núi xã Khun Há. Đây là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc Lự, một trong những dân tộc thiểu số có dân số ít ở Việt Nam. Cuộc sống của người dân nơi đây chủ yếu dựa vào trồng trọt, chăn nuôi là chính, thu nhập bấp bênh nên đời sống của nhiều hộ gia đình vẫn còn khó khăn, thiếu thốn. 

Để dựng được một căn nhà sàn kiên cố, người dân phải tích góp trong nhiều năm, thậm chí là cả đời lao động cực nhọc. Thế nhưng, một số hộ gia đình vẫn phải sống trong những căn nhà tạm, nhà dột nát, không đảm bảo an toàn, đặc biệt vào mùa bão. 

Thực hiện chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, cận nghèo, thời gian qua, Nhà nước và chính quyền địa phương đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực.  Có 4 hộ gia đình thuộc diện khó khăn ở bản Thẳm được hỗ trợ mỗi hộ 60 triệu đồng kinh phí để xây dựng nhà ở mới. Dù số tiền không lớn so với chi phí xây dựng nhưng với người dân vùng cao, đó là món tiền lớn, nguồn động viên, tiếp sức vô cùng ý nghĩa.

Chị Tao Thị Piêm (SN 1988) là một trong những hộ dân được hỗ trợ xây dựng nhà ở. Không giấu được xúc động, chị chia sẻ: "Khi biết tin gia đình được Nhà nước hỗ trợ xây lại nhà mới, tôi mừng lắm. Ngôi nhà cũ của gia đình đã làm từ rất lâu rồi, không có điều kiện sửa chữa nên chỗ thì dột, chỗ thì phải vá tạm bằng gỗ. Mỗi mùa mưa gió, cả nhà ai cũng lo. Nay được hỗ trợ 60 triệu đồng, gia đình tôi rất biết ơn, cố gắng vay mượn, góp thêm 70 triệu đồng nữa để dựng lại một ngôi nhà sàn mới chắc chắn hơn".

Với ông Tao Văn Khẳm (SN 1970), sự hỗ trợ của Nhà nước là động lực lớn để gia đình ông vững tin vào tương lai. Ông vui mừng nói: "Chính quyền hỗ trợ tiền xây nhà rồi, gia đình chỉ cần chuẩn bị gỗ và anh em, bà con trong bản giúp nhau dựng nhà. Ở đây toàn nhà sàn tự đóng cả. Có nhà mới, cuộc sống cũng yên tâm hơn, con cháu có chỗ ăn ngủ ổn định, rồi học hành, xóa mù chữ cũng thuận lợi hơn".

Việc hỗ trợ xây dựng nhà ở cho đồng bào dân tộc Lự ở Bản Thẳm còn gắn với định hướng phát triển lâu dài của địa phương. Hiện nay, tỉnh Lai Châu đang đẩy mạnh phát triển du lịch, trong đó du lịch cộng đồng được xác định là hướng đi phù hợp với các bản làng vùng cao, giàu bản sắc văn hóa. Những ngôi nhà sàn truyền thống, nếu được đầu tư cải tạo đảm bảo điều kiện sinh hoạt và lưu trú, hoàn toàn có thể trở thành homestay, tạo thêm sinh kế cho người dân.

Tại Bản Thẳm, việc xóa nhà tạm, nhà dột nát đang từng bước tạo nền tảng để người dân tham gia phát triển du lịch cộng đồng. Những căn nhà mới khang trang giúp ổn định đời sống của bà con và mở ra cơ hội đón khách du lịch đến trải nghiệm văn hóa Lự, góp phần quảng bá hình ảnh bản làng, tăng thêm thu nhập cho các hộ gia đình.

Ông Khẳm phấn khởi bày tỏ: "Tôi mong xây xong nhà sớm để có thể làm homestay. Nếu có khách du lịch ghé thăm, vừa vui nhà vui cửa, vừa có thêm chút thu nhập để trang trải cuộc sống. Người dân chúng tôi cũng có thêm động lực giữ gìn nhà cửa, bản sắc văn hóa của dân tộc mình".

Dự kiến ngôi nhà sàn của ông Khẳm sẽ được xây dựng theo kết cấu hai tầng, trong đó tầng dưới dành để đón khách lưu trú khi làm homestay, còn tầng trên là không gian sinh hoạt của gia đình. Cả hai tầng đều được thiết kế theo lối nhà sàn truyền thống, không chia tách phòng, giữ nguyên không gian mở nhằm tạo sự thuận tiện cho sinh hoạt chung và mang lại trải nghiệm gần gũi cho du khách khi ở lại cùng gia đình chủ nhà.

Hiện nay, các hộ dân ở Bản Thẳm chủ yếu mới tiếp cận mô hình homestay thông qua hình thức tự học hỏi, làm theo kinh nghiệm của một số điểm du lịch cộng đồng trong tỉnh. Người dân mong muốn được tham gia các lớp tập huấn về kỹ năng đón tiếp khách, vệ sinh an toàn thực phẩm và giới thiệu văn hóa bản địa.

Theo chính quyền địa phương, khi có điều kiện, các chương trình đào tạo, hướng dẫn làm du lịch cộng đồng sẽ được tổ chức, là yếu tố quan trọng giúp người dân khai thác hiệu quả những ngôi nhà sàn mới được xây dựng.

Những mái nhà sàn mới hôm nay là minh chứng sinh động cho sự quan tâm, đồng hành của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao. Từ những ngôi nhà sàn chắc chắn được dựng lên ở Bản Thẳm, niềm tin vào một tương lai ấm no, đủ đầy tạo động lực cho bà con cùng nhau xây dựng bản làng ngày càng khởi sắc, góp phần làm thay đổi diện mạo vùng cao Lai Châu theo hướng bền vững và nhân văn hơn.