Mù lòa vĩnh viễn vì tự ý dùng thuốc nhỏ mắt suốt 2 năm

Tự ý mua và sử dụng thuốc nhỏ mắt không theo chỉ định của bác sĩ có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho mắt
Việc tự ý mua và sử dụng thuốc nhỏ mắt không theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là các loại thuốc có chứa corticoid, có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho mắt, trong đó có bệnh glôcôm (tăng nhãn áp) là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù loà không hồi phục.
Theo BSCKI Nguyễn Thị Thanh, Phó trưởng Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Mắt Hà Nội, thời điểm giao mùa, khi thời tiết thay đổi thất thường về nhiệt độ, độ ẩm và môi trường, là lúc các bệnh lý về mắt có xu hướng gia tăng rõ rệt. Đây là giai đoạn mắt dễ bị viêm kết mạc dị ứng do phấn hoa, bụi, nấm mốc và các dị nguyên trong không khí. Người bệnh thường cảm thấy ngứa, đỏ, rát, cộm và chảy nước mắt nhiều, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày.
Bên cạnh đó, việc sử dụng điều hòa, quạt, máy sưởi thường xuyên làm không khí khô, khiến nước mắt bốc hơi nhanh, dẫn đến khô mắt – tình trạng phổ biến gây mỏi, cộm, nhức và giảm thị lực tạm thời.
Theo bác sĩ Thanh, viêm kết mạc dị ứng không phải là bệnh do vi khuẩn hay virus, song có tính chất mạn tính, dễ tái phát, khiến bệnh nhân thường tìm đến các loại thuốc nhỏ mắt mua ngoài hiệu thuốc để giảm triệu chứng.
Hiện nay, nhiều nhà thuốc bán tràn lan các sản phẩm chứa corticoid và thường tư vấn người bệnh sử dụng mà không có chỉ định của bác sĩ.
"Mắt là cửa sổ tâm hồn, nhưng cũng là cơ quan rất nhạy cảm. Chỉ một thói quen nhỏ sai lầm – như tự ý dùng thuốc nhỏ mắt – cũng có thể đánh đổi bằng cả ánh sáng cuộc đời."
Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh
"Thuốc chứa corticoid giúp giảm nhanh ngứa và đỏ mắt chỉ sau một lần nhỏ, khiến người bệnh lầm tưởng là thuốc 'thần kỳ'. Tuy nhiên, corticoid chỉ được phép sử dụng trong thời gian ngắn (dưới 1 tuần) và phải theo chỉ định chuyên khoa. Việc lạm dụng kéo dài có thể dẫn đến những hậu quả nặng nề như glôcôm (tăng nhãn áp), đục thủy tinh thể, thậm chí mù lòa vĩnh viễn", bác sĩ Thanh nhấn mạnh.
Trong quá trình công tác, bác sĩ Thanh từng gặp nhiều trường hợp bị glôcôm chỉ sau 1 tháng tự nhỏ thuốc corticoid. Bệnh glôcôm do corticoid đặc biệt nguy hiểm vì diễn tiến âm thầm, không đau nhức, khiến bệnh nhân không nhận ra cho đến khi thị lực đã tổn thương nghiêm trọng.
"Khác với glôcôm cấp có biểu hiện đau nhức dữ dội buộc người bệnh đi khám ngay, glôcôm do corticoid gây ra gần như không có triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh nhân đến viện thì dây thần kinh thị giác đã bị tổn thương, không thể hồi phục" – bác sĩ Thanh chia sẻ.

BSCKI Nguyễn Thị Thanh, Phó Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Mắt Hà Nội
Một trường hợp khiến bác sĩ nhớ mãi là hai bệnh nhân trẻ, một nam 15 tuổi và một nữ 17 tuổi, đến khám trong tình trạng nhìn có vẻ bình thường, nhưng khi di chuyển lại quờ quạng tay chân tìm đường đi. Ban đầu, bác sĩ nghi các em "giả vờ" để gây chú ý với cha mẹ, nhưng kết quả khám cho thấy dây thần kinh thị giác ở cả hai mắt đã bị teo hoàn toàn.
Khai thác bệnh sử, cả hai cho biết trước đó được chẩn đoán viêm kết mạc dị ứng và được kê thuốc Tobradex nhỏ trong 1 tuần. Tuy nhiên, mỗi lần tái phát ngứa, hai em lại tự mua thuốc về nhỏ liên tục trong suốt 2 năm.
Khi gia đình phát hiện con hay va chạm đồ vật, nhìn mờ dần mới đưa đi khám thì đã quá muộn. "Lúc này, bác sĩ chỉ có thể giúp hạ nhãn áp để giảm đau, còn thị lực đã mất vĩnh viễn"- bác sĩ Thanh nói.
Các chuyên gia nhãn khoa cảnh báo, corticoid là nhóm thuốc mạnh, có thể cứu thị lực nếu dùng đúng, nhưng cũng có thể lấy đi ánh sáng nếu dùng sai. Vì vậy, người dân cần ghi nhớ:
- Không tự ý mua và sử dụng thuốc nhỏ mắt, đặc biệt là các loại thuốc có chứa corticoid (thường có chữ "-dex", "-cort", "-pred" trong tên thuốc).
- Khi có biểu hiện đỏ, ngứa, rát, cộm hoặc nhìn mờ, cần đi khám bác sĩ chuyên khoa Mắt để được chẩn đoán nguyên nhân chính xác và kê đơn phù hợp.
- Không dùng lại đơn thuốc cũ, không dùng thuốc của người khác dù có triệu chứng tương tự.
- Giữ vệ sinh mắt sạch sẽ, hạn chế dụi mắt, đeo kính khi ra ngoài, tránh khói bụi và ô nhiễm.