Muốn khởi nghiệp thành công phải có quan hệ tốt

Theo bà Trương Lý Hoàng Phi, cho đến nay, BSSC đã hỗ trợ cho hơn 4.000 mô hình khởi nghiệp. Trong đó số mô hình do nữ giới sáng lập chiếm khoảng 30%, tập trung vào các ngành về dịch vụ, giáo dục. Một điều dễ nhận thấy nhất khi phụ nữ khởi nghiệp là họ rất mạnh mẽ, dù khó khăn cỡ nào thì họ cũng sẽ cố gắng để vượt qua.

Thực ra, ngay từ lúc khởi đầu, người phụ nữ không nghĩ nhiều đếu việc họ có khởi nghiệp hay không mà họ chỉ làm công việc mà mình yêu thích. Phụ nữ không nghĩ đến việc tiền bạc trước mà thường bắt đầu với công việc mà mình thích nhất, đam mê nhất. Có lẽ cũng chính vì thế mà trong một số ngành thường thấy xuất hiện hình bóng của người phụ nữ như ngành làm đẹp, thời trang… Nhưng nói như vậy không có nghĩa là phụ nữ không tham gia vào các ngành nghề khác. Họ có thể tham gia bất kể ngành nghề gì, miễn sao có đủ năng lực, kiến thức.

Bà Trương Lý Hoàng Phi

 Bà nhận thấy sự khác biệt thế nào khi khởi nghiệp giữa nam và nữ?

Bây giờ thì người phụ nữ đã được khuyến khích nhiều hơn nhưng như thế vẫn chưa đủ. Sự khác biệt ở động lực ban đầu là rào cản tương đối với người phụ nữ khi khởi nghiệp. Nó cũng chính là một trong những nguyên nhân khiến cho số lượng dự án khởi nghiệp của nữ luôn ít hơn nam.

Tuy nhiên, phải thừa nhận một điều rằng động lực khởi nghiệp của người phụ nữ trẻ hiện nay cũng hiện đại, khác biệt hơn. Bởi người phụ nữ đã được giáo dục, đào tạo, tiến bộ hơn nên đã có tầm nhìn, động lực cho riêng mình trong cuộc sống.

Một khi đã chọn con đường khởi nghiệp thì người phụ nữ không khác gì so với nam giới cả. Bởi họ có nền tảng kiến thức tốt và luôn muốn mô hình khởi nghiệp của mình thành công. Thậm chí, người phụ nữ còn có động lực mạnh hơn nam giới, bởi họ muốn chứng minh một điều rằng phụ nữ không phải là “phái yếu” và họ có thể hoàn toàn làm được những điều lớn lao.

Tôi nghĩ rằng, rào cản trong bản thân mỗi người phụ nữ là rào cản lớn nhất. Nếu mình khởi nghiệp mà xung quanh không có ai ủng hộ (cha mẹ, chồng con, bạn bè…) thì việc chấp nhận và vượt qua được điều này thật sự rất quan trọng.

Trong một môi trường mà có nhiều nam giới thì người phụ nữ sẽ làm “mềm hóa” môi trường đó. Và đôi khi tiếng nói của người phụ nữ cũng có những lợi thế nhất định. Người phụ nữ luôn rất cẩn thận và kiên trì, đã quyết làm điều gì thì sẽ quyết theo đuổi đến cùng. Mọi người thường nghĩ sự thận trọng của người phụ nữ là rào cản trong kinh doanh nhưng tôi nghĩ  điều này cũng mang đến cơ hội thành công cao hơn cho họ.

 Theo bà, phụ nữ muốn khởi nghiệp thành công cần những gì?

Không chỉ phụ nữ mà với bất kỳ ai khi khởi nghiệp cũng cần phải có kiến thức trong ngành nghề mình khởi nghiệp. Phải có kinh nghiệm chuyên sâu về lĩnh vực đó. Phải có kiến thức, kinh nghiệm và mối quan hệ. Mối quan hệ ở đây là mối quan hệ trong chuyên môn, nó có thể giúp đỡ được cho mình. Chẳng hạn, tôi có một doanh nghiệp về giáo dục - đào tạo thì phải có quan hệ với các giảng viên, học viên, các doanh nghiệp cùng lĩnh vực, các cơ quan chức năng trong lĩnh vực này… để có đầy đủ nguồn thông tin từ họ. Đó là những thông tin có tính dự báo, nhận định về xu hướng của thị trường để triển khai mô hình kinh doanh của mình cho phù hợp.

Riêng với phụ nữ thì thêm một điểm nữa cũng không kém phần quan trọng: Đó là được sự ủng hộ của những người thân trong gia đình. Sẽ thật tuyệt vời nếu như những thành viên trong gia đình luôn ủng hộ tinh thần, san sẻ những lo lắng trong quá trình khởi nghiệp của người phụ nữ. Những người phụ nữ được sự ủng hộ đó thường sẽ đi được quãng đường rất dài trong khởi nghiệp.

 Bà đánh giá như thế nào về sự thay đổi của môi trường khởi nghiệp trong những năm qua?

Phải nhìn nhận một điều rằng khởi nghiệp là một chặng đường dài. Việc khởi nghiệp được nói đến nhiều hơn đã giúp cho các bạn trẻ mạnh dạn hơn để khởi nghiệp, dám bứt phá ra khỏi những rào cản để đi con đường riêng của mình.

Bên cạnh đó, việc khởi nghiệp được nhắc đến nhiều cũng giúp cho mọi người đánh giá được năng lực của bản thân. Khởi nghiệp giống như một cái phễu vậy, ở tầng trên thì có rất nhiều người tham gia nhưng càng xuống cuối chiếc phễu thì số lượng sẽ ngày càng giảm đi. Điều quan trọng là phải làm sao thúc đẩy, hỗ trợ cho những người khởi nghiệp; để tầng dưới nhiều hơn, chất lượng hơn.

Ảnh minh họa

Tôi nghĩ rằng những cơ chế, chính sách về khởi nghiệp phải được triển khai với tốc độ nhanh hơn. Bởi bản thân khởi nghiệp là luôn phải sáng tạo, thực thi nhanh. Nếu chính sách không theo kịp thì sẽ khiến cho các dự án khởi nghiệp gặp rất nhiều khó khăn, khó thành công. Chính sách ở đây là những hỗ trợ thực tế nhất cho các doanh nghiệp khởi nghiệp theo đúng tính chất đặc thù của họ.  

Bên cạnh đó, để khuyến khích người phụ nữ khởi nghiệp thì cần tạo môi trường để họ ngồi lại với nhau, để cùng tâm sự, chia sẻ. Điều này không chỉ giúp họ giải tỏa được những áp lực trong môi trường kinh doanh mà còn học hỏi được lẫn nhau rất nhiều.

Cái nào cũng cần cho khởi nghiệp. Còn yếu tố nào là quan trọng thì phải phụ thuộc là ở lĩnh vực nào và ở giai đoạn nào của khởi nghiệp. Khởi nghiệp rất khó nên ai cũng phải có quyết tâm, ai cũng phải là chuyên gia trong chính lĩnh vực của mình thì may ra mới tồn tại được. Theo tôi, điều quan trọng nhất, quyết định cho sự thành bại của khởi nghiệp vẫn là yếu tố con người.

Mỗi người phụ nữ, nhất là với người trẻ thì cần tìm được khát vọng trong cuộc sống. Khởi nghiệp không chỉ là chuyện làm kinh tế thông thường mà đó là con đường để người phụ nữ đạt được những thứ to lớn hơn như bình đẳng giới.

Khi khởi nghiệp, người phụ nữ cần phải chia sẻ nhiều hơn để nhận được sự ủng hộ, hỗ trợ của những người xung quanh. Đặc biệt, phải sắp xếp thời gian gian và tuân thủ điều đó. Trong khởi nghiệp có những giai đoạn hết sức căng thẳng nên phải có học kỹ năng để kiểm soát nó.

Với những người phụ nữ đã gia đình, có con thì càng phải biết cách sắp xếp để dành thời gian cho gia đình, công việc và bản thân. Đặc biệt, phải phân tích những rủi ro, dám đưa ra quyết định và học cách chấp nhận thất bại.  

Trong số các dự án khởi nghiệp mà BSSC đã hỗ trợ năm 2016 thì có khoảng 50% dự án ở lĩnh vực công nghệ hoặc có ứng dụng công nghệ, 20% dự án khởi nghiệp ở lĩnh vực thương mại hay dịch vụ, lĩnh vực nông nghiệp chiếm khoảng 16%, còn lại là các lĩnh vực như giáo dục, dược, chăm sóc sức khỏe và những lĩnh vực khác. Làn sóng khởi nghiệp công nghệ vẫn đang tiếp tục chiếm ưu thế, nổi bật nhất là xu hướng IOT (Internet of Things - Kết nối vạn vật qua internet), ứng dụng công nghệ vào kinh doanh truyền thống, ngành bán lẻ hay dịch vụ và nông nghiệp sạch… Tuy nhiên, cũng có thể thấy một xu hướng mới đang nổi lên đó chính là FinTech (Công nghệ tài chính).