Nam vũ công bất chấp các mối đe dọa để tạo nên những buổi biểu diễn "cháy vé"

Buổi biểu diễn "cháy vé" của vũ công người Lebanon này trước đám đông reo hò tại một địa điểm nổi tiếng ở Beirut đã khiến các phong trào cực đoan từ nhóm Chiến binh Thiên Chúa giáo cánh hữu đến những người Hồi giáo Sunni tức giận. Những người theo chủ nghĩa chính thống cho rằng Paulikevitch đang "khuyến khích đồng tính luyến ái" vì ông mặc váy, áo nịt ngực và lắc lư theo nhạc Ả Rập cổ điển theo cách mà phần lớn xã hội coi là chỉ dành riêng cho phụ nữ.

Song, Paulikevitch thì cho rằng mình không phá vỡ các chuẩn mực xã hội mà chỉ giới thiệu lại các hình thức khiêu vũ vốn phổ biến với nam giới vào đầu thế kỷ 20.

Lebanon được coi là một nơi tương đối khoan dung trong khu vực khi nói đến quyền của người LGBTQ+, sau nhiều năm hoạt động tích cực của cộng đồng queer (cộng đồng đa dạng giới và tính dục) và những người ủng hộ. Tuy nhiên, cộng đồng này vẫn phải đối mặt với những hạn chế và thậm chí là bạo lực.

"Tôi không quảng bá gì cả, tôi chỉ đang nhảy múa mà thôi. Nếu muốn xem tôi biểu diễn thì cứ đến", Paulikevitch nói một cách thách thức trong phòng thay đồ khi khán giả đã ngồi vào chỗ trong khán phòng. "Họ nghĩ rằng nếu ai đó trông theo một cách nào đó, tức là họ có ý đồ cải tạo xã hội. Nếu xã hội muốn cải tạo, thì điều đó đã xảy ra từ hàng trăm năm trước rồi".

Vào thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, ở những quốc gia như Ai Cập, các vũ công nam với những động tác hông và thân mình đầy biểu cảm từng được đánh giá cao, nhưng ngày nay lại bị xa lánh. Paulikevitch cho biết ông đang tri ân những vũ công và bài hát yêu thích của mình với hình thức địa phương vượt ra ngoài múa bụng, thứ mà anh cho là "nhận thức hạn hẹp và kỳ lạ của phương Tây về múa Trung Đông".

Alexandre Paulikevitch biểu diễn tại một nhà hát ở Beirut, Lebanon (Ảnh AP)

Tiếng vỗ tay nhiệt tình

Đám đông chăm chú nhìn Paulikevitch khi anh lắc lư và uốn lượn thân hình mảnh khảnh theo điệu nhạc do ban nhạc đệm gồm các nghệ sĩ đang chơi bộ gõ và thổi sáo truyền thống. Son môi, phấn mắt và viền kẻ mắt của anh sáng bừng lên khi anh di chuyển dưới ánh đèn sân khấu. Một số người trong đám đông mỉm cười và hát theo, trong khi những người khác dõi theo như bị thôi miên. Nhiều người quay phim bằng điện thoại di động. Tất cả đều vỗ tay.

Paulikevitch, 43 tuổi, đã xuất hiện trong nhiều năm tại các cuộc biểu tình, cầm loa phóng thanh để vận động cho đủ loại mục đích, bao gồm quyền lao động, chống bạo lực gia đình và các cuộc nổi dậy trên toàn quốc chống lại các ngân hàng và giới lãnh đạo chính trị của Lebanon vào cuối năm 2019. Anh cũng phải đối mặt với các cuộc tấn công và từng bị bỏ tù theo luật pháp mơ hồ của Lebanon.

Hơn 20 năm trước, tổ chức phi chính phủ đầu tiên về quyền của người đồng tính ở Trung Đông đã được thành lập tại Lebanon. Helem, tiếng Ả Rập có nghĩa là "giấc mơ", thậm chí đã được đăng ký chính thức. Chủ sở hữu của một số địa điểm giải trí về đêm ở Beirut phần lớn đều tiếp cận được cộng đồng LGBTQ+ của đất nước, bao gồm cả Metro al-Madina, nơi Paulikevitch đang biểu diễn. Một số thậm chí còn tổ chức các buổi biểu diễn drag (một hình thức nghệ thuật biểu diễn, trong đó người biểu diễn sử dụng trang phục, hóa trang, phong cách và hành vi cường điệu để thể hiện một bản dạng giới hoặc hình ảnh giới khác với giới tính sinh học của họ - người dịch).

Tuy nhiên, các cuộc đàn áp quyền biểu đạt đã gia tăng trong những năm gần đây và cộng đồng người đồng tính ở đất nước này cũng không thoát khỏi tình trạng đó, trong một số trường hợp phải đối mặt với bạo lực từ các nhóm cực đoan.

Lực lượng an ninh đã gọi điện đến địa điểm tổ chức trước buổi diễn, bày tỏ sự lo ngại, nhưng Paulikevitch nói rằng anh từ chối "chạy trốn". Ban quản lý địa điểm đã ủng hộ anh và điều động thêm cảnh sát bảo vệ. Các sĩ quan vũ trang đứng bên ngoài, nhưng không ai xuất hiện ngoại trừ khán giả.

Kinh tế Lebanon đã lao dốc kể từ năm 2019, với các ngân hàng sụp đổ và các thể chế nhà nước tham nhũng suy yếu. Hơn một nửa dân số gần sáu triệu người đã rơi vào cảnh nghèo đói… càng làm trầm trọng thêm những khó khăn của đất nước.

Trong khi Lebanon đang chật vật tự lập, cộng đồng queer thường xuyên bị phe bảo thủ và các nhóm cánh hữu nhắm đến theo những cách tương tự như các cuộc chiến văn hóa đang diễn ra ở Hoa Kỳ và châu Âu. Trong hệ thống chính trị chia sẻ quyền lực giáo phái đầy rạn nứt của Lebanon, cộng đồng này đã trở thành một cầu nối đoàn kết hiếm hoi.

Mùa hè năm 2023 đặc biệt khắc nghiệt. Bộ trưởng Văn hóa Lebanon đã ra lệnh cấm chiếu bộ phim "Barbie", với lý do phim "cổ súy đồng tính luyến ái và người chuyển giới". Các nhóm cánh hữu đã vận động hành lang bất thành để đóng cửa Helem và đã huy động lực lượng phản đối bất cứ thứ gì có hình cầu vồng, từ bánh ngọt trong các cửa hàng bánh đến trò chơi board game dành cho trẻ em ở trường học. Trong một số trường hợp, hành động của họ đã trở nên bạo lực. Các thành viên của nhóm Soldiers of God đã xông vào một quán bar ở Beirut đang tổ chức một buổi biểu diễn drag show, tấn công nhiều người và buộc những khách hàng khác phải trốn trong nhà vệ sinh.

Paulikevitch cho biết anh không muốn áp đặt bất cứ điều gì lên mọi người và lựa chọn cá nhân của họ, mà chỉ muốn có quyền biểu diễn nghệ thuật của mình.

"Tôi có vấn đề với các bạn cũng như các bạn có vấn đề với tôi, nhưng điểm khác biệt giữa chúng ta là tôi tôn trọng các bạn", anh nói, nhắm vào những nhóm người đang tấn công mình. "Ngay cả khi bộ râu hay ngoại hình của các bạn làm tôi khó chịu, tôi vẫn tôn trọng và chấp nhận con người thật của các bạn. Các bạn không thể nhìn thấy tôi vì tôi không đến gần các bạn, (vậy) tại sao các bạn lại có vấn đề với tôi như vậy?".

Vũ công này không chỉ phải đối mặt với những lời đe dọa. Anh cho biết mình đã bị giam giữ 1 năm theo một đạo luật mơ hồ, vốn hình sự hóa hoạt động tình dục "trái với tự nhiên", mà một số người hiểu là bao gồm cả hành vi đồng tính. Năm 2020, trong các cuộc biểu tình rầm rộ trên khắp đất nước lên án tham nhũng, lên án các chính trị gia và chủ ngân hàng, Paulikevitch nằm trong số ít các nhà hoạt động bị cảnh sát chống bạo động của Ngân hàng Trung ương đánh đập và bắt giữ.

Tuy nhiên, anh vẫn lạc quan về tương lai của cộng đồng queer và sự thể hiện nghệ thuật ở Lebanon. Một thành viên trong ban nhạc đã giúp anh đội tóc giả trước buổi tập nhanh. Vẻ ngoài điềm tĩnh của anh nhanh chóng chuyển sang lo lắng, tâm trí anh tập trung vào màn trình diễn chứ không phải bất cứ điều gì đang diễn ra bên ngoài.

"Làm những gì tôi làm là phản kháng, là tạo cơ hội cho người khác được truyền cảm hứng, để họ nói rằng điều đó là khả thi. Tôi đang phải trả giá đắt, nhưng... biết đâu, biết đâu tôi có thể truyền cảm hứng cho ai đó", anh nói.