Nâng cao kiến thức về bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Mạ

Ngày 24/10, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Lâm Đồng tổ chức tập huấn hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể dân ca, dân vũ, dân nhạc dân tộc Mạ, với sự tham gia của 70 nghệ nhân, học viên dân tộc Mạ đang sinh sống tại Lâm Đồng.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại buổi tập huấn

Đồng bào dân tộc Mạ ở Lâm Đồng hiện có khoảng 43.000 người, sống tập trung tại các địa bàn phía Nam của tỉnh Lâm Đồng. Dân tộc Mạ đã và đang gìn giữ kho tàng văn hóa dân gian phong phú, trong đó dân ca, dân vũ, là biểu tượng tinh thần, thể hiện bản sắc độc đáo, khát vọng và niềm tự hào của cộng đồng. Tuy nhiên, trước tác động của đời sống hiện đại, di sản quý giá này đang có nguy cơ mai một, cần được gìn giữ và phát huy kịp thời.

Do đó, từ ngày 24 - 26.10, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng tổ chức lớp tập huấn bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa phi vật thể dân ca, dân vũ dân tộc Mạ, nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng; tập huấn nâng cao năng lực cho cộng đồng và tổ chức truyền dạy, trình diễn mô hình bảo tồn; đồng thời quảng bá, tuyên truyền để di sản này được lan tỏa mạnh mẽ hơn trong đời sống cộng đồng.

Tham gia lớp tập huấn có gần 70 học viên là nghệ nhân, người truyền dạy, cán bộ văn hóa cơ sở và đoàn viên thanh niên dân tộc Mạ đến từ các địa phương trong tỉnh

Kết thúc tập huấn, các nghệ nhân và học viên thực hành trình diễn dân ca, dân vũ, dân nhạc Mạ, được ghi hình, lưu trữ và chuyển giao phim tư liệu phục vụ công tác tuyên truyền, bảo tồn lâu dài, góp phần lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc Mạ trong cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên.

Lớp tập huấn là hoạt động nhằm triển khai hiệu quả Dự án 6 về "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch", góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào dân tộc Mạ nói riêng, các dân tộc tỉnh Lâm Đồng nói chung.

Trong cộng đồng người Mạ ở Lâm Đồng hiện tồn tại nhiều lễ hội văn hóa, lễ hội dân gian, dân vũ khá đa dạng và độc đáo. Đó là hệ thống gồm các lễ hội lớn diễn ra trong vòng một năm như: Nhô Rờ he - lễ hội mừng lúa mới, Nhô năng brê - lễ xem rừng xem đất, Nhô tăm snơm - lễ xin thần linh giúp cho hạt lúa lên đều, trổ nhiều bông, Nhô rơmul - lễ xin tuốt lúa, Nhô nđan măt kòn - lễ đặt tên cho đứa trẻ mới sinh, Ngai bơ thi bồc - lễ bỏ mả, nghi lễ lớn nhất trong vòng đời của một con người…

Trước sự giao lưu, tiếp biến văn hóa, dân tộc Mạ ở Lâm Đồng vẫn giữ được các giá trị văn hóa đặc trưng, nét văn hóa riêng và độc đáo của dân tộc mình. Nhạc cụ truyền thống của người Mạ là bộ chiêng đồng 6 chiếc không núm. Khi hòa tấu có trống bịt da trâu đánh giáo đầu, giữ nhịp và đổ hồi trước khi kết thúc. Bên cạnh cồng chiêng thì chỉ còn đàn tre, kèn bầu và đàn môi, đàn đá.

Người Mạ còn lưu giữ truyền thuyết, truyện cổ tích, các bài hát dân ca Mạ, chuyện kể, văn hóa cồng chiêng, đàn đá B’Đạ, sử thi Mạ, dân ca, dân vũ với các làn diệu: K’Dùng -K’Làng, Sềm N’Drao… Hiện không còn nhiều người Mạ biết hát bài hát truyền thống và biết chơi nhạc cụ truyền thống.

Do đó, việc được các chuyên gia hướng dẫn kỹ năng bảo tồn, thực hành, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, sẽ giúp người dân và nghệ nhân dân tộc Mạ, có thêm kiến thức, kỹ năng trong việc gìn giữ, phục hồi và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, đặc biệt là các làn điệu dân ca, điệu múa và nhạc cụ dân tộc của dân tộc mình.