Ngân Sơn phát triển kinh tế nông thôn từ mô hình trồng lê VH6

Trước kia, người dân ở xã Ngân Sơn cũng đã trồng lê, tuy nhiên đó là giống lê địa phương, hiệu quả kinh tế chưa cao. Quả lê còn vị chát, không đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng. Đứng trước những thực tế đó, từ năm 2017, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn (nay là Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thái Nguyên) đã triển khai dự án "Ứng dụng khoa học và công nghệ sản xuất lê tại Bắc Kạn" ở thôn Đèo Gió với diện tích 3 ha, gồm 4 hộ tham gia.

Giống lê được trồng theo dự án là VH6, trồng xen giống lê nâu bản địa được nhân giống từ cây trội, chọn lọc tại địa phương. Tham gia dự án, các hộ dân được hỗ trợ kỹ thuật trồng và chăm sóc lê; hằng năm được cấp phát phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, dây vít cành theo đúng quy trình kỹ thuật; thường xuyên kiểm tra phát hiện phòng trừ sâu bệnh, bón phân 3 - 4 lần kết hợp xới xáo, làm cỏ xung quanh gốc.

Các hộ tham gia dự án cũng được hướng dẫn cắm cọc định cây mọc thẳng đứng, cắt tỉa cành tăm, cành thấp tạo bộ khung tán, tiến hành vít cành tạo tán vào cuối năm khi cây rụng lá.

Trong quá trình đợi cây lê phát triển khép tán, các hộ dân trồng xen cây đậu tương, các loại bí quả, gừng… có tác dụng không tranh ánh sáng, dinh dưỡng với cây lê, giữ ẩm, hạn chế cỏ dại, tránh xói mòn và có nguồn thu nhập. Cây lê 3 năm tuổi bắt đầu ra hoa, bói những quả đầu tiên nhưng phải cắt bỏ quả để dưỡng cây. Bước sang năm thứ 4, cây lê VH6 đều có tỷ lệ ra hoa, đậu quả cao, trung bình 20 - 50 quả/cây.

Lê VH6 có những ưu điểm là có vị ngọt, khả năng thích nghi tốt, thời gian cho thu hoạch ngắn (khoảng 4 năm), năng suất cao và giá trị kinh tế vượt trội. Sau khi nhận thấy hiệu quả, người dân ở xã Ngân Sơn đã chủ động chuyển đổi sang các giống lê mới này.

Hộ gia đình ông Hoàng Văn Sín, ở Tiểu khu Đèo Gió, xã Ngân Sơn, là một trong những hộ gia đình tiên phong chuyển đổi sang mô hình trồng lê VH6 từ năm 2018. Đến nay, mỗi năm vườn lê của gia đình ông đã đạt sản lượng hơn 1,5 tấn, bán tại vườn với giá 30.000 - 40.000 đồng/kg cho thương lái. Từ đó đã tạo ra một nguồn thu nhập khá ổn định cho gia đình. Hiện nay gia đình ông Sín tiếp tục mở rộng diện tích canh tác lê VH6 để nâng cao thu nhập cho gia đình trong thời gian tới.

Nhận thấy mô hình trồng lê VH6 của gia đình ông Sín đạt hiệu quả kinh tế, nhiều hộ gia đình ở địa phương cũng học hỏi và canh tác. Từ đó diện tích lê VH6 càng được nhân rộng ở địa phương, đem lại những hiệu quả tích cực trong ngành nông nghiệp ở xã Ngân Sơn.

Không chỉ dừng lại ở xã Ngân Sơn, giống lê VH6 đã và đang được nhân rộng ra nhiều địa phương khác ở Thái Nguyên như Thượng Minh, Vĩnh Thông… Từ thành công thí điểm 1 ha tại thôn Tân Lập, xã Vĩnh Thông đã tích cực lồng ghép các chương trình, dự án hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo có nhu cầu phát triển kinh tế bằng cây lê. Tính đến nay, toàn xã đã có trên 10 ha lê được trồng mới, bước đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt.

Giống lê VH6 được đánh giá là có tiềm năng phát triển chuyên canh. Cây cho năng suất trung bình từ 50 - 60kg/quả/năm khi bước vào giai đoạn phát triển ổn định. Để duy trì năng suất và chất lượng, các đơn vị triển khai dự án khoa học công nghệ khuyến cáo người dân thường xuyên chăm sóc vườn, tỉa cành, bón phân hợp lý, chủ động phòng trừ sâu bệnh, đặc biệt là các loại nấm và sâu bệnh. Việc đảm bảo quy trình kỹ thuật giúp cây phát triển khỏe mạnh, quả ngọt, đẹp mã và có giá trị cao trên thị trường.

Từ một loại cây trồng mới, cây lê VH6 đang dần trở thành cây trồng có giá trị trong phát triển kinh tế của người dân một số xã vùng cao Thái Nguyên. Khai thác lợi thế về khí hậu, thổ nhưỡng và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào trồng lê không chỉ góp phần giúp người dân từng bước nâng cao thu nhập, giảm nghèo, bảo vệ môi trường sinh thái phát triển bền vững mà còn thay đổi lối canh tác truyền thống để xây dựng thương hiệu sản phẩm. Hiệu quả từ cây lê VH6 cùng với những định hướng trong phát triển kinh tế - xã hội sẽ góp phần giúp người dân các địa phương phía Bắc của tỉnh nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế.