Nghệ thuật biến trí tuệ cảm xúc thành "di sản mềm" cho con

Giữ lửa yêu thương bằng lắng nghe và thấu hiểu

Người ta vẫn nói: "Nơi đâu có mẹ, nơi đó có bình yên". Trong mỗi gia đình, người mẹ chính là nhịp tim âm thầm nhưng bền bỉ, giữ cho cuộc sống không lệch khỏi quỹ đạo yêu thương. Trí tuệ cảm xúc, sự bao dung và khả năng cân bằng của người phụ nữ chính là nền tảng cho một hạnh phúc bền vững - thứ hạnh phúc không đến từ vật chất, mà từ sự thấu hiểu và sẻ chia mỗi ngày. Bình yên trong mỗi ngôi nhà không phải là sự tĩnh lặng tuyệt đối, mà là cảm giác được yêu thương, được chấp nhận và được trở về. Và người giữ ngọn lửa ấy, không ai khác, chính là người mẹ - "trái tim" âm thầm nhưng mạnh mẽ nhất của tổ ấm.

Trong nhịp sống hối hả của thời đại 4.0, khi công việc, điện thoại, mạng xã hội và những mối lo toan không ngừng cuốn con người vào vòng xoáy tất bật, vẫn có một nhịp đập lặng lẽ vang lên - đó là nhịp tim của người mẹ. Giữa bữa cơm tối muộn, giữa tiếng trẻ cười xen lẫn tiếng thở dài, người mẹ vẫn là người giữ cho ngôi nhà một tiết tấu hài hòa. Không ồn ào, không phô trương, nhưng chỉ cần có mẹ là mỗi thành viên trong nhà cảm thấy lòng dịu lại. Giống như một nhạc trưởng vô hình, mẹ khéo léo điều chỉnh những nốt thăng trầm trong bản nhạc cuộc sống.

Khi chồng trở về sau một ngày dài mệt mỏi, khi con vỡ òa trong cảm xúc buồn vui tuổi mới lớn, khi chính bản thân mẹ cũng có những giây phút yếu lòng - tất cả đều được mẹ dung hòa bằng sự kiên nhẫn, lắng nghe và yêu thương. Nếu người cha là trụ cột vững chắc thì người mẹ chính là trái tim cảm xúc của tổ ấm. Tình yêu, sự bao dung và khả năng thấu hiểu của mẹ là dòng suối nguồn nuôi dưỡng mọi mối quan hệ trong gia đình, từ vợ chồng đến con cái.

Trong một thế giới mà công nghệ dần thay thế nhiều công việc của con người, từ robot lau nhà đến ứng dụng quản lý tài chính vẫn có một thứ duy nhất không thể bị thay thế: trí tuệ cảm xúc của người mẹ. Theo PGS.TS Nguyễn Thị Minh Hòa, giảng viên cao cấp Trường Đại học KHXH&NV Hà Nội: "Người phụ nữ có trí tuệ cảm xúc cao không chỉ giúp duy trì sự hòa thuận trong gia đình mà còn là tấm gương để con cái học cách quản trị cảm xúc. Đó là một dạng 'di sản mềm' mà người mẹ để lại cho thế hệ sau".

Chị Thu Hà (38 tuổi, nhân viên văn phòng tại Hà Nội) là hình ảnh chung của hàng triệu người mẹ Việt Nam hiện đại - những người vừa đảm nhận công việc xã hội, vừa chăm sóc gia đình, vừa cố gắng giữ cho mỗi ngày trọn vẹn niềm vui. Điều này thể hiện rõ trong cách chị Hà ứng xử với con gái 10 tuổi - bé Zin, đang bước vào giai đoạn "ẩm ương" của tuổi mới lớn. "Có hôm con làm đổ sữa lên bàn, tôi đang căng thẳng vì công việc nên định quát. Nhưng rồi tôi hít sâu, nhìn vào ánh mắt con đang lo lắng, tôi đổi cách: 'Không sao đâu con, lần sau mình cẩn thận hơn nhé'. Con nhoẻn cười. Mẹ mất ít sữa, nhưng giữ được một tâm hồn". Một phản ứng nhỏ, nhưng chứa đựng cả sự trưởng thành trong cảm xúc.

Cách người mẹ kiểm soát cảm xúc đúng cách không chỉ giúp giải tỏa xung đột, mà còn lan tỏa năng lượng tích cực cho cả nhà. Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu Gia đình & Giới năm 2024, trẻ em lớn lên trong môi trường có người mẹ biết lắng nghe, ít la mắng và khuyến khích cảm xúc tích cực sẽ có mức độ tự tin và khả năng giao tiếp cao hơn 35-40% so với nhóm khác. Đó chính là "vốn quý" mà mẹ trao cho con - thứ không thể đo đếm bằng tiền bạc.

Chị Hà cho biết thêm: "Mỗi ngày đi làm về, tôi như bước sang một thế giới khác, thế giới của hai đứa trẻ với tiếng cười, tiếng khóc và hàng trăm câu hỏi ngây ngô. Nhiều khi mệt lắm, nhưng chỉ cần con gái chạy đến ôm 'Mẹ ơi, con nhớ mẹ' là mọi áp lực tan biến", chị Hà chia sẻ.

Yêu thương bản thân để lan tỏa an nhiên cho cả gia đình

Nếu trước đây, hình ảnh "người mẹ đảm đang" được định nghĩa bằng căn bếp gọn gàng và bữa cơm đủ món, thì hôm nay, định nghĩa ấy đã mở rộng. Người mẹ thời 4.0 vừa là người lao động, vừa là người chăm sóc, vừa là người "giữ lửa" cảm xúc. "Có những đêm tôi làm việc đến 1 giờ sáng vì ban ngày phải lo cơm nước, đón con. Mệt thì có, tủi thân cũng có, nhưng tôi hiểu rằng, nếu mình không giữ bình tĩnh thì cả nhà sẽ rối", chị Hà cười hiền chia sẻ. Đó chính là "sức mạnh mềm" của phụ nữ - sức mạnh của sự bền bỉ, của khả năng chịu đựng và điều tiết cảm xúc. Không cần cao giọng hay thể hiện quyền lực, chỉ bằng một ánh nhìn, một lời nói nhẹ nhàng, người mẹ có thể khiến cả gia đình "dịu lại" sau một ngày căng thẳng.

Nhưng điều đáng trân trọng hơn cả là khi người mẹ biết yêu thương chính mình, biết cho phép bản thân nghỉ ngơi, biết nói "không" với sự hoàn hảo. Một tách trà nóng sau khi con đã ngủ, một buổi tập yoga ngắn, hay 10 phút tĩnh lặng nghe nhạc… cũng là cách mẹ "nạp lại năng lượng cảm xúc" cho chính mình. PGS.TS Nguyễn Thị Minh Hòa cho rằng: "Người phụ nữ càng biết chăm sóc cảm xúc của bản thân, càng dễ nuôi dưỡng hạnh phúc cho gia đình. Bởi bình yên thật sự không đến từ sự hy sinh, mà từ sự tự chủ và an nhiên".

Trong hành trình xây dựng hạnh phúc, người mẹ không phải siêu nhân, nhưng họ luôn cố gắng mỗi ngày để giữ ngọn lửa yêu thương trong mái nhà. Giữa bộn bề áp lực, họ vẫn chọn dịu dàng; giữa giông gió cuộc đời, họ vẫn chọn yêu thương. Bởi mẹ hiểu rằng, hạnh phúc của gia đình không nằm ở bữa cơm thịnh soạn, mà ở ánh mắt an yên của con, ở cái siết tay của chồng, ở cảm giác được yêu thương trong mọi hoàn cảnh. Mỗi người mẹ là một bản giao hưởng riêng: có nốt cao, nốt trầm, có đoạn ngập ngừng và cả khoảnh khắc vỡ òa. Nhưng dù nhịp điệu có đổi thay ra sao, "trái tim" ấy vẫn đập đều, giữ cho tổ ấm không bao giờ nguội lạnh. Cũng như lời nhắn gửi của chị Hà: "Chúng ta không thể làm mọi thứ hoàn hảo, nhưng có thể yêu thương bằng cả tấm lòng. Chỉ cần giữ được sự bình yên trong tim, ta vẫn là người mẹ tốt nhất của gia đình mình".

Thế giới có thể thay đổi từng ngày, những giá trị vật chất có thể đến rồi đi nhưng có một điều không bao giờ cũ là tình yêu và sự dịu dàng của người mẹ. Trong mọi biến động của cuộc sống hiện đại, có lẽ món quà quý giá nhất mỗi gia đình cần trân trọng, chính là trái tim của mẹ - nơi khởi nguồn của sự an yên, yêu thương và gắn kết.