Nghị quyết số 72: Quản lý sức khỏe theo vòng đời, giảm gánh nặng chi phí y tế
Nhân viên y tế theo dõi sức khỏe cho trẻ em tại Trạm y tế. (Ảnh: T.G/Vietnam+)
Nghị quyết 72 đã xác định chuyển mạnh từ tư duy tập trung khám bệnh, chữa bệnh sang chủ động phòng bệnh và xác định đúng vị thế, vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở, y học cổ truyền.
Trong suốt thời gian qua, công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước. Các văn kiện, Nghị quyết của Đại hội Đảng qua các thời kỳ, các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, Kết luận, Chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành đều có nội dung thể hiện chủ trương, đường lối và mục tiêu ưu tiên trong chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe Nhân dân.
Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân vừa được ban hành ngày 9/9/2025 được đánh giá đưa ra những nhiệm vụ và giải pháp đột phá nhằm tháo gỡ, khơi thông các điểm nghẽn để đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân.
Động lực để y tế cơ sở bứt phá
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị ban hành chỉ đạo cụ thể một số vấn đề trọng tâm. Thứ nhất, quán triệt sâu sắc phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Thứ hai, đưa dịch vụ y tế đến gần dân nhất, kể cả các dịch vụ kỹ thuật cao. Thứ ba, lập hồ sơ sức khỏe toàn dân, tổ chức khám sức khỏe định kỳ hằng năm. Thứ tư, tiến tới từng bước miễn phí dịch vụ y tế cho toàn dân. Thứ năm là nâng cao chất lượng y tế cơ sở, bảo đảm mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ công bằng, kịp thời.
Nghị quyết đã xác định chuyển mạnh từ tư duy tập trung khám bệnh, chữa bệnh sang chủ động phòng bệnh. Xác định đúng vị thế, vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở, y học cổ truyền; bảo đảm phòng bệnh từ sớm, từ xa, từ cơ sở; nâng cao toàn diện chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, phát triển y tế chuyên sâu và bảo đảm an ninh y tế. Bên cạnh đó là chính sách, cơ chế đột phá trong huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực để nâng cao chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân; đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong y tế; cải cách mạnh mẽ tài chính y tế, bảo đảm hiệu quả, bền vững của chính sách bảo hiểm y tế.
Theo Nghị quyết 72, trong giai đoạn 2025-2030, mỗi năm các địa phương luân phiên, luân chuyển, điều động ít nhất 1.000 bác sỹ về làm việc có thời hạn tại trạm y tế xã, bổ sung bác sỹ cơ hữu tại trạm y tế. 100% trạm y tế cấp xã được đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế, nhân lực theo chức năng, nhiệm vụ. Đến năm 2027, mỗi trạm y tế xã có ít nhất từ 4-5 bác sỹ.
Bà Đỗ Thị Nguyên - Giám đốc Sở Y tế tỉnh Đồng Nai. (Ảnh: T.G/Vietnam+)
Bà Đỗ Thị Nguyên, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Đồng Nai, cho hay Nghị quyết 72 với nhiều chính sách mang tính đột phá, trong đó có nội dung phát triển y tế cơ sở. Đây sẽ là động lực rất lớn để đội ngũ bác sỹ, nhân viên y tế tuyến cơ sở an tâm công tác nhằm thu hẹp khoảng cách về chất lượng khám, chữa bệnh giữa các tuyến y tế. Qua đó, xây dựng hệ thống y tế công bằng, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu ngày càng cao của người dân.
Theo bác sỹ Đỗ Thị Nguyên, để tuyến y tế cơ sở phát huy được vai trò gần dân nhất, chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt nhất cho người dân, lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Đồng Nai đã lên các phương án để các bệnh viện tuyến đầu của tỉnh hỗ trợ đào tạo nhân lực hướng tới y tế cơ sở. Bên cạnh đó, Sở phối hợp với các trường đại học y khoa tổ chức đào tạo nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho nhân viên y tế tuyến cơ sở. Từ đó, giúp nhân lực tuyến y tế cơ sở được nâng cao về mọi mặt.
Quản lý sức khỏe theo vòng đời
Nghị quyết 72 đưa ra những mục tiêu rõ ràng để người dân được tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn diện. Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 01 lần, được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe theo vòng đời, từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế. Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.
Y sỹ Nguyễn Thị Loan, Phó trưởng trạm y tế xã Thuận Lợi, tỉnh Đồng Nai, bày tỏ Nghị quyết 72 với nhiều chính sách tạo điều kiện hơn cho nhân viên y tế tuyến cơ sở. Đó là phụ cấp ưu đãi nghề với các mức khác nhau (mức 100% và 70% so với mức lương), đối tượng khác nhau như nhân viên y tế làm việc tại một số cơ sở y tế công lập, y tế cơ sở, y tế dự phòng tại một số vùng, miền khó khăn và một số lĩnh vực ưu tiên sẽ động viên nhiều hơn tới đội ngũ nhân viên y tế tuyến cơ sở.
Y sỹ Nguyễn Thị Loan - Phó trưởng trạm y tế xã Thuận Lợi, tỉnh Đồng Nai. (Ảnh: T.G/Vietnam+)
“Đặc biệt, việc nhà nước đưa ra chính sách từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần sẽ được rất nhiều người dân hưởng ứng. Bởi ngay địa bàn xã tôi quản lý, có những nơi cách trạm y tế đến hàng chục km, nhiều người dân chưa chú trọng đến việc khám sức khỏe định kỳ. Do đó, nhiều người dù có bệnh nhưng không được phát hiện sớm, đến khi vào các cơ sở y tế bệnh đã nặng, dẫn đến việc điều trị rất khó khăn và chi phí điều trị lớn. Việc được khám sức khỏe định kỳ miễn phí là động lực lớn để người dân quan tâm, chú ý hơn tới sức khỏe của chính mình và người thân, giảm thiểu gánh nặng bệnh tật cũng như chi phí y tế. Tôi mong rằng chính sách này sớm được triển khai”, y sỹ Loan nhấn mạnh.
Tiến sỹ Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho hay để thực hiện mục tiêu trên, Bộ Y tế đã và đang khẩn trương triển khai các giải pháp quản lý sức khỏe theo vòng đời, từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế. Bộ Y tế đang xây dựng đề án trình Chính phủ ban hành kế hoạch hành động, trong đó quy định rõ nội dung, danh mục xét nghiệm và cận lâm sàng cần thiết.
Mục tiêu là thiết kế gói khám hiệu quả, tận dụng tối đa chi phí nhưng không lãng phí, đồng thời tạo điều kiện để mọi người dân đều có cơ hội được kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Chi phí gói khám dự kiến khoảng 300.000 đồng/người/năm.
Trên cơ sở ước tính, Bộ Y tế lấy số liệu năm 2024, Quỹ bảo hiểm y tế thanh toán khoảng 140.000 tỷ đồng, người bệnh tự chi trả khoảng 21.545 tỷ đồng. Nếu tính như vậy, từ năm 2026, tối đa Nhà nước phải chi 21.545 tỷ đồng/năm. Hiện nay kết dư bảo hiểm y tế khoảng 49-50 nghìn tỷ đồng, có thể thanh toán cho 2 năm đầu, sau đó, phải tính lộ trình tăng thu bảo hiểm y tế để cân đối dần.
Về chính sách miễn viện phí, ông Đức cho hay Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng Đề án triển khai. Chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là bảo hiểm y tế, đồng thời thực hiện có lộ trình. Nhà nước và quỹ sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân, nhất là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác. Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí.
Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh nhấn mạnh, chính sách miễn viện phí phải gắn chặt với bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân. Mọi người đều tham gia bảo hiểm y tế để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu, cùng với hỗ trợ của ngân sách nhà nước để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh./.
