Nguy cơ méo miệng, liệt mặt khi thời tiết chuyển lạnh đột ngột
Trung tâm Y tế khu vực Cẩm Khê (Phú Thọ) ghi nhận 6 người nhập viện liệt mặt ngoại biên do lạnh
Thời tiết vừa chuyển lạnh, Trung tâm Y tế khu vực Cẩm Khê (Phú Thọ) đã liên tiếp tiếp nhận 6 trường hợp nhập viện với biểu hiện méo miệng, mắt nhắm không kín.
Theo bác sĩ, các bệnh nhân được chẩn đoán bị liệt mặt ngoại biên (liệt dây thần kinh số VII) do lạnh – một bệnh lý thường gặp khi thời tiết thay đổi đột ngột.
Liệt nửa mặt do lạnh khiến người bệnh giảm hoặc mất khả năng vận động cơ mặt một bên, làm khuôn mặt trở nên mất cân đối. Dây thần kinh mặt (dây VII) điều khiển các cử động như nhăn trán, nhắm mắt, cười, chu môi, phồng má…
Khi bị tổn thương, người bệnh thường xuất hiện: Méo miệng, xệ góc môi, chảy nước bọt một bên. Mắt nhắm không kín, lông mày sụp xuống. Mất nếp nhăn trán, rãnh mũi - má mờ. Khó nói, khó ăn uống, thức ăn dễ rơi khỏi miệng. Không thể làm các động tác như chu môi, huýt sáo, nhăn trán.
Nhiều người bệnh khi gặp tình trạng liệt nửa mặt thường chủ quan cho rằng bệnh sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, theo các bác sĩ, khả năng hồi phục phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương.
Với những trường hợp liệt nguyên phát do lạnh hoặc co mạch máu nuôi, bệnh có thể hồi phục sau vài tuần đến vài tháng nếu được phát hiện và điều trị sớm. Ngược lại, nếu để kéo dài, dây thần kinh bị tổn thương nặng, các cơ mặt mất chi phối thần kinh sẽ trở nên trơ, nhão hoặc co cứng, rất khó phục hồi.
Để phòng ngừa liệt nửa mặt do lạnh, các bác sĩ khuyến cáo:
Tránh gió lạnh đột ngột; không nằm điều hòa thẳng mặt.
Mùa lạnh nên mở cửa từ từ, tránh gió lùa mạnh.
Ra đường cần đeo khẩu trang, quàng khăn, đội mũ giữ ấm vùng mặt và cổ.
Không tắm khuya, không để cơ thể lạnh sau khi uống rượu bia.
Không cho trẻ ngồi trước xe máy khi trời lạnh.
Nguyên tắc điều trị là phát hiện sớm - điều trị sớm - kết hợp phục hồi chức năng đúng cách.
Bệnh nhân có thể được điều trị bằng: Thuốc chống viêm, tăng dẫn truyền thần kinh, kết hợp chăm sóc mắt bên liệt (nhỏ nước muối sinh lý, đeo kính râm để tránh khô và viêm giác mạc).
Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng, bao gồm: Sóng ngắn, điện xung, siêu âm, laser công suất thấp chiếu vùng mặt liệt; Xoa bóp, massage và tập vận động cơ mặt trước gương (nhắm mắt, chu môi, mỉm cười, nhăn trán, phát âm các âm I – A – B – P – U); Kết hợp y học cổ truyền (châm cứu, bấm huyệt) giúp lưu thông khí huyết và phục hồi thần kinh.
Liệt nửa mặt không nguy hiểm đến tính mạng và có thể hồi phục 70–100% nếu được điều trị sớm, đúng phác đồ. Trường hợp nhẹ có thể khỏi sau vài tuần, trong khi các ca nặng cần vài tháng điều trị và phục hồi.
Ngược lại, nếu bỏ qua giai đoạn vàng, bệnh có thể để lại di chứng co giật nửa mặt, méo miệng vĩnh viễn hoặc viêm loét giác mạc do mắt không nhắm kín, ảnh hưởng nặng nề đến thẩm mỹ và chất lượng sống.
Các chuyên gia khuyến cáo, khi thấy xuất hiện biểu hiện méo miệng, mắt nhắm không kín, nên đến cơ sở y tế sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh để lại hậu quả lâu dài.
