Nguyên tắc cốt lõi giúp trẻ dùng thiết bị số tích cực, an toàn

Nếu trước đây trẻ chỉ quanh quẩn bên chiếc tivi duy nhất trong nhà thì nay chúng có thể tiếp xúc với kho nội dung số dường như vô tận trên điện thoại, máy tính, máy tính bảng, máy chơi game,… Từ trường học đến phòng ngủ, thiết bị công nghệ len lỏi vào từng góc nhỏ trong cuộc sống trẻ thơ. Điều này khiến không ít phụ huynh rơi vào thế lúng túng khi vừa muốn con không bị tụt hậu vừa lo con lệ thuộc vào màn hình.

Nhóm chuyên gia từ Đại học Deakin (Úc) vừa có nghiên cứu dựa trên phân tích hơn 83.000 phụ huynh tại 20 quốc gia (gồm Úc, Mỹ, Trung Quốc, Canada, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ...) chỉ ra rằng, trẻ từ 4 đến 6 tuổi sử dụng thiết bị số càng nhiều thì sức khoẻ tâm lý xã hội, kỹ năng tương tác, hành vi và mối quan hệ cha mẹ - con cái càng bị ảnh hưởng tiêu cực.

Đáng chú ý, nghiên cứu cũng cho thấy, không thể chỉ "đổ lỗi" cho thời gian sử dụng màn hình thiết bị điện tử, bởi việc trẻ xem gì, chơi gì và tương tác với ai trong quá trình đó mới thực sự ảnh hưởng tới sự phát triển.

Vì thế, các chuyên gia khuyến nghị cha mẹ không nên áp dụng cứng nhắc quy định "mỗi ngày bao nhiêu phút" mà cần định hướng con theo 3 nguyên tắc cốt lõi để giúp trẻ dùng thiết bị số tích cực, an toàn hơn:

1. Quản lý thời gian linh hoạt

Nghiên cứu không đưa ra con số cụ thể nào cho việc giới hạn thời gian sử dụng thiết bị số, nhưng phụ huynh có thể thực hiện theo phương châm "không cần cấm, chỉ cần cân bằng". Hãy chủ động quan sát thời lượng con sử dụng thiết bị số tại nhà và ở trường để cân đối vừa đủ là tốt.

Quan trọng hơn, hãy đa dạng hoá hoạt động trong ngày của gia đình, có thể cho trẻ tham gia các trò chơi vận động ngoài trời, đọc sách cùng cha mẹ, tương tác với bạn bè hay chơi các trò chơi luyện trí nhớ. Cân bằng giữa thời gian trực tuyến và thời gian ngoại tuyến giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.

2. Chọn lọc nội dung

Không phải nội dung nào trên màn hình thiết bị số cũng gây hại, bởi vậy chìa khoá chính là lựa chọn khôn ngoan. Không nên lựa chọn những video giải trí mang nhịp điệu nhanh, hình ảnh dồn dập mà cha mẹ nên hướng trẻ đến các chương trình giáo dục phù hợp độ tuổi, khơi gợi sự tò mò, giúp trẻ học cách tư duy, khám phá, sáng tạo và cảm thấy hứng thú.

3. Chủ động tham gia cùng con

Việc trẻ ngồi một mình trước màn hình tivi hay một mình sử dụng các thiết bị số dễ khiến các tương tác xã hội tích cực của chúng bị hạn chế. Trong khi đó, nếu cha mẹ chủ động tham gia cùng con có thể giúp con hiểu hơn về nội dung đang xem và tăng sự kết nối giữa cha mẹ và con cái.

Hãy thử cùng con xem một bộ phim rồi trò chuyện về các nhân vật hoặc học những kỹ năng mới trực tuyến cùng chúng. Khi cha mẹ và con cái chia sẻ thời gian sử dụng thiết bị số cùng nhau đúng cách, màn hình không còn là rào cản mà trở thành cầu nối.