Nhà ở xã hội tại Hà Nội: Vượt chỉ tiêu nhưng lại lo không bán được

Hà Nội vượt chỉ tiêu xây dựng nhà ở xã hội

Theo đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội tới 2030, Hà Nội và TP HCM có mục tiêu phát triển nhà ở xã hội  cao nhất cả nước, Hà Nội có chỉ tiêu xây dựng khoảng 56.000 căn còn TP HCM là khoảng gần 70.000 căn nhà ở xã hội. Đây là 2 địa phương đông dân số nhất cả nước và có nhu cầu về nhà ở mọi phân khúc, loại hình cũng cao nhất cả nước. 

Năm 2024, theo tổng kết của Bộ Xây dựng, tiến độ thực hiện đề án nhà ở xã hội đã không đảm bảo được trên cả nước, Hà Nội và TP HCM CHỈ hoàn thành khoảng 20% chỉ tiêu đề ra. Đầu năm nay, Chính phủ, Bộ Xây dựng tiếp tục đẩy mạnh đề án này. Hà Nội đã xúc tiến triển khai, khởi công và tiến hành xây dựng được nhiều dự án nhà ở xã hội. 

Thông tin được Bộ Xây dựng nêu trong kết quả đôn đốc triển khai nhà ở xã hội trên địa bàn Hà Nội năm 2025, Hà Nội có thể vượt chỉ tiêu với hơn 4.700 căn nhà ở xã hội được hoàn thành từ 6 dự án. Các dự án này nằm tại các quận, huyện là Bắc Từ Liêm, Long Biên, Đông Anh và Mê Linh.

Cụ thể 6 dự án này như sau: 

1 - Khu nhà ở xã hội cho cán bộ chiến sỹ Bộ Công an (Phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm, số lượng căn hộ: 1.340)

2- Khu nhà xã hội tại 4 ô đất CT1-CT4, Khu nhà ở đô thị Kim Hoa (huyện Mê Linh, số lượng căn hộ: 720 căn)

3-  Khu nhà ở xã hội Thượng Thanh ( phường Thượng Thanh, quận Long Biên, số lượng căn hộ toàn dự án: 1980, dự kiến hoàn thành 2025: 600 căn)

4 -  Dự án nhà ở Uy Nỗ (huyện Đông Anh, số căn nhà ở xã hội: 952, dự kiến hoàn thành 2025: 466 căn)

5 -  Khu nhà xã hội tại các ô CT05, CT06, CT07, Khu đô thị mới Thanh Lâm, Đại Thịnh 2 (huyện Mê Linh, dự kiến hoàn thành 2025: 500 căn)

6 - Khu nhà xã hội tại ô CT3, CT4, Khu đô thị mới Kim Chung (huyện Đông Anh, dự kiến hoàn thành 2025: 1100 căn hộ). 

Lo ngại khi các dự án được hoàn thành chủ yếu nằm ở khu vực vùng ven

Việc tiến độ xây dựng nhà ở xã hội được đẩy nhanh hơn, hàng nghìn căn hộ nhà ở xã hội được hoàn thành là điều đáng mừng, tuy nhiên Bộ Xây dựng cũng đã chỉ là những bất cập. Theo đó, các dự án có khả năng hoàn thành chủ yếu tập trung ở những địa bàn vùng ven như Bắc Từ Liêm, Long Biên, Đông Anh và Mê Linh. Về mặt thuận lợi từ phía các chủ đầu tư, đây là những khu vực có quỹ đất lớn, thuận lợi triển khai các dự án với quy mô lớn. 

Tuy nhiên, dự án nhà ở xã hội nằm gần trung tâm hơn, nhu cầu người mua rất cao thì lại có thể chậm tiến độ. Dự án được nhắc tên là dự án nhà ở xã hội tại ô đất NO1, khu đô thị mới Hạ Đình (xã Tân Triều, huyện Thanh Trì) được khởi công năm 2024 nhưng hiện vẫn đang trong giai đoạn thi công phần móng, sẽ khó có thể hoàn thành trong năm 2025 và chậm so với tiến độ đề ra. 

Nằm gần trung tâm hơn so với các dự án khác, có giá bán cao hơn, tiến độ đang bị chậm, dự án tại Hạ Đình lại đang thu hút sự quan tâm lớn, với số lượng người quan tâm và tìm hiểu thủ tục đăng ký mua cao. Dự án này có mức giá dự kiến là 25 triệu đồng/m2, trong khi các dự án nằm tại Đông Anh và Mê Linh có các mức giá chỉ từ 17 đến cao nhất là 21 triệu đồng/m2. 

Bộ Xây dựng đã đề nghị Hà Nội xem xét lại việc bố trí quỹ đất, ưu tiên các vị trí quy hoạch nhà ở xã hội gần khu đô thị, khu công nghiệp và hạ tầng giao thông. Việc đặt nhà ở xã hội tại các khu vực xa trung tâm, thiếu dịch vụ có thể khiến nhà ở xã hội khó nhận được sự quan tâm. Trước đó, Chính phủ đã đưa ra khuyến nghị nhà ở xã hội cần được quy hoạch đồng bộ với hệ thống hạ tầng, giao thông, y tế, giáo dục, có tiện ích xã hội tương đương nhà thương mại thì mới hấp dẫn người mua, mới có thể bán được. 

Trên thực tế, nhu cầu về nhà ở nói chung và nhu cầu về nhà ở xã hội của người thu nhập thấp tại Hà Nội là rất lớn, nhà ở xã hội khó, chậm triển khai, nhưng 1 nghịch lý là khi xây được rồi lại...ế là điều đã xảy ra. 

Dự án nhà ở xã hội THT City nằm tại huyện Hoài Đức, ngay mặt đường 32, gần đường sắt trên cao, vị trí khá đẹp, với khoảng 1000 căn hộ. Dự án này đã lập kỉ lục khi Sở Xây dựng Hà Nội đã phải ra thông báo sẽ tiếp tục nhận hồ sơ đăng ký mua đến lần thứ 27, thiết lập kỷ lục về số lần thông báo mở bán nhà ở xã hội. 26 lần mở bán trước đó, dự án này vẫn chưa thể bán hết. 

Luật sư, chuyên gia pháp lý bất động sản Nguyễn Đỉnh nêu ý kiến: "Đề án xây dựng nhà ở xã hội là đề án rất nhân văn, đáp ứng nhu cầu nhà ở, đáp ứng ước mơ có nhà ở của hàng triệu người dân thu nhập thấp. Tuy nhiên, chúng ta cần tính toán làm sao để sản phẩm chuyên biệt này phải đến đúng được với người cần, có giá bán, giá thuê mà người thu nhập thấp có thể mua được, thuê được". 

Ông Nguyễn Thắng - Giám đốc Đông Thành Land nêu quan điểm: "Tâm lý nhà ở nằm gần trung tâm vẫn là tâm lý chung của người dân, vì ở đó, con cái họ có thể học tập dễ dàng hơn, thuận lợi về di chuyển, làm việc. Tuy nhiên, khu vực trung tâm ngày càng chật trội, rất khó có quỹ đất để xây. Các dự án nhà ở xã hội quy mô nhỏ, ít căn nằm ở gần trung tâm thì đã xảy ra hiện tượng người dân xếp hàng xuyên đêm, chen chân mua căn hộ, đi ô tô đến đăng ký mua nhà ở xã hội. Trong khi đố, các dự án lớn lại có thể khó bán là điều rất dễ xảy ra. Theo chúng tôi khảo sát, nhiều công nhân, người thu nhập thấp tại các khu vực vùng ven cho biết họ không đủ tiền mua nhà ở xã hội, không dám cố vay để mua bởi sau đó có nhà thì áp lực vừa trả nợ vừa duy trì cuộc sống là quá lớn, vượt quá khả năng của họ". 

Người mua nhà luôn cần tìm hiểu kĩ thông tin

Đi cùng việc nhiều dự án nhà ở xã hội được triển khai xây dựng, Bộ Xây dựng và các Sở địa phương đã liên tục tiến hành tuyên truyền về nhà ở xã hội. Nhà ở xã hội chỉ được bán đúng đối tượng được mua theo quy định. Các thông tin về dự án, thủ tục đăng ký mua, thời gian tiếp nhận hồ sơ đều được công khai cụ thể tại cổng thông tin của Sở Xây dựng địa phương và trang thông tin chính thức, văn phòng của chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội. 

Thời gian qua, hiện tượng một số đối tượng môi giới quảng cáo, chào mời đặt cọc giữ chỗ, "nộp tiền chênh" để mua "xuất ngoại giao", tại các dự án nhà ở xã hội đã xảy ra. 

Một nhóm hơn 20 khách hàng đã gửi đơn đến cơ quan chức năng tố cáo một công ty môi giới bất động sản nằm tại quận Hà Đông lừa đảo chiếm đoạt tài sản dưới hình thức nộp tiền mua suất mua nhà ở xã hội. Môi giới mời chào khách hàng đóng "tiền tư vấn", hứa hẹn việc khách hàng có thể mua được nhà ở xã hội tại các dự án như Ecohome, NHS Trung Văn, NO1 Hạ Đình. Tuy nhiên, đến thời hạn cam kết, khách hàng không được mua nhà ở xã hội, môi giới biến mất, khách hàng không đòi lại được tiền cọc.

Trong thời gian tới, khi các dự án xã hội được đẩy mạnh, dự án có nhiều hơn, người dân, khách hàng càng cần tìm hiểu thông tin kĩ lưỡng và đẩy đủ.