Ngày 8/12, tờ nhật báo Nikkei dẫn nguồn tin từ Chính phủ Nhật Bản cho hay, cùng ngày, Quốc hội Nhật Bản đã thông qua dự luật mở rộng đường cho lao động nước ngoài tới làm việc trong những lĩnh vực đang “khát” nhân lực của nước này.
Quyết định của Quốc hội Nhật Bản đánh dấu một bước chuyển đổi chính sách lớn của nước này vốn lâu chỉ cấp thị thực làm việc cho những lao động tay nghề cao và có trình độ chuyên môn như bác sĩ, luật sư hay giáo viên.
Với việc hàng trăm nghìn lao động nước ngoài dự kiến sẽ đủ điều kiện xin thị thực mới, Chính phủ Nhật Bản cho biết sẽ hoàn tất việc soạn thảo các quy định liên quan đến những biện pháp bảo đảm môi trường làm việc, giúp người lao động có thể sớm thích nghi và hòa nhập với cộng đồng sở tại.
Hệ thống thị thực mới của Nhật Bản dành cho lao động nước ngoài sẽ có hiệu lực từ tháng 4/2019, bao gồm 14 lĩnh vực, trong đó có xây dựng, trồng trọt và điều dưỡng. Đây là những lĩnh vực mà Nhật Bản thiếu hụt lao động do dân số già đi và tỷ lệ sinh tiếp tục giảm sút.
Theo hệ thống thị thực mới, người lao động nước ngoài sẽ được tới Nhật Bản làm việc theo 2 loại hình cư trú.
Loại 1 dành cho những người tham gia lao động trong những lĩnh vực chỉ đòi hỏi mức độ kiến thức và kinh nghiệm nhất định còn loại 2 dành cho nhóm những người làm việc trong những ngành nghề cần kỹ năng cao hơn. Để có nộp đơn xin visa loại 1 có giá trị tối đa 5 năm, người lao động sẽ phải vượt qua các bài kiểm tra tiếng Nhật và kỹ thuật.
Loại thị thực thứ 2 đặt ra những rào cản cao hơn. Người lao động phải vượt qua bài kiểm tra kỹ năng cao. Tuy nhiên, những người lao động được cấp thị thực loại này được phép đưa gia đình đi cùng và số lần gia hạn thị thực cũng không bị hạn chế, mở ra cơ hội để họ có thể định cư tại Nhật Bản.
Thị thực loại 1 sẽ được cấp cho 14 lĩnh vực còn đối với loại số 2, Chính phủ Nhật Bản dự định giới hạn trong hai lĩnh vực gồm xây dựng và đóng tàu.
Chính phủ Nhật Bản ước tính sẽ tiếp nhận 47.750 lao động nước ngoài tới nước này làm việc theo thị thực loại 1 trong năm đầu tiên kể từ khi luật mới được thông qua có hiệu lực. Sau 5 năm, số lao động nước ngoài tới nước này làm việc theo visa loại này ước sẽ lên đến 345.150 người, trong đó có 60.000 lao động trong lĩnh vực điều dưỡng.
Tính tới tháng 10/2017, số người lao động nước ngoài làm việc tại Nhật Bản đạt mức kỷ lục mới 1,28 triệu người. Trong đó, những người lao động nước ngoài có nguồn gốc Nhật Bản và là cư dân vĩnh viễn chiếm đa số (459.000 người), tiếp đến là các sinh viên và những người lao động làm việc bán thời gian (297.000 người) và đứng thứ 3 là các thực tập sinh công nghệ (258.000 người).
Liên quan đến vấn đề này, hồi tháng 11/2018, trả lời PV PNVN, ông Umeda Kunio, Đại sứ toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam cho biết ông đánh giá cao việc Quốc hội Nhật Bản thảo luận và xem xét thông qua dự luật nới lỏng các quy định về tiếp nhận người lao động nước ngoài, bởi đây là vấn đề rất quan trọng đối với kinh tế cũng như xã hội Nhật Bản hiện nay. “Chúng tôi hiện đang thiếu lao động, nên nếu những quy định về nới lỏng tiếp nhận người lao động nước ngoài được thông qua sẽ tạo động lực cho phát triển kinh tế. Đây cũng là cơ hội cho các lao động Việt Nam khi muốn đến Nhật Bản làm việc”, Đại sứ Umeda Kunio nói.
|
Mở ra cơ hội cho lao động Việt Nam sang Nhật Bản làm việc
Liên quan đến việc Quốc hội Nhật Bản thông qua dự luật nới lỏng các quy định về tiếp nhận người lao động nước ngoài, một số ý kiến của chuyên gia cho rằng đây là cơ hội lớn cho lao động Việt Nam khi muốn sang thị trường Nhật Bản để làm việc. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra lúc này là Việt Nam cần tập trung vào đào tạo nhân lực, nâng cao kỹ năng cũng như sự hiểu biết về văn hóa, xã hội Nhật thì mới nắm bắt được cơ hội trên.
Ông Nguyễn Phú Bình, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản: Việc này tạo cơ hội cho lao động Việt Nam sang Nhật những lao động đi theo hình thức tu nghiệp sinh và thực tập sinh nếu đáp ứng được tiêu chuẩn lao động cũng như trình độ tiếng Nhật sẽ được quyền ở lại Nhật Bản làm việc với thời hạn tối đa là 5 năm. Như vậy, Nhật Bản sẽ mở cửa tiếp nhận các lao động phổ thông thay vì chỉ giới hạn trong các chuyên gia tay nghề cao như bác sĩ và giáo viên. Việc sửa đổi luật của phía Nhật có thể mở ra một số cơ hội cho lao động nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại nước này, trong đó có lao động Việt Nam. Người lao động Việt Nam mà có trình độ, có kỹ năng, làm việc chăm chỉ, đạo đức tốt thì sẽ có cơ hội được định cư vĩnh viễn ở Nhật. Đây cũng chính là cái cơ hội, hay đúng hơn là một viễn cảnh vừa mở ra cho lao động Việt Nam.
PGS.TS Ngô Minh Thủy - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội), Phó Chủ tịch Trung ương Hội Hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản: Chỉ tính riêng trong 5 năm (2011 – 2016), số lượng người Việt Nam tại Nhật Bản đã tăng 4,5 lần. Hiện nay, theo ước tính, số lượng lao động Việt Nam tại Nhật Bản khoảng hơn 90.000 người. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy sự thiếu hiểu biết về người Nhật và nước Nhật còn tiếp diễn ngay cả khi người Việt đã đến Nhật sinh sống, học tập và làm việc, mà rào cản lớn nhất là ngôn ngữ. Ngoài ra, tình trạng lao động Việt Nam vi phạm pháp luật tại Nhật Bản cũng tăng lên trong những năm qua. Vấn đề đặt ra lúc này là Việt Nam cần tập trung vào đào tạo nhân lực, nâng cao kỹ năng cũng như sự hiểu biết về văn hóa, xã hội Nhật thì mới nắm bắt được cơ hội trên. Theo tôi, trước mắt, chúng ta cần phải xây dựng các trung tâm đào tạo có chất lượng cho các lao động Việt Nam trước khi sang làm việc ở Nhật Bản. Đào tạo ở đây không chỉ là về kỹ năng lao động mà là về văn hóa, ngôn ngữ, trang bị cho lao động những kiến thức để họ hiểu biết về văn hóa Nhật, lối sống Nhật và xã hội Nhật để từ đó họ dễ dàng hội nhập với công việc và cuộc sống mới khi sang Nhật làm việc. Đây cũng là yếu tố mà hiện nay trong đào tạo nhân lực trước khi đưa sang Nhật làm việc chúng ta vẫn còn đang thiếu.
|