Nhật Bản: Tranh cãi khi nhà trường yêu cầu học sinh nhuộm tóc đen

Một cô gái 21 tuổi, cựu học sinh trường Kaifukan, đã đòi bồi thường khoảng 2,2 triệu yên (21.250 USD) từ chính quyền thành phố Osaka, vì cho rằng cô đã tổn thương về tinh thần khi bị coi là trốn học, sau khi giáo viên yêu cầu cô nhuộm lại tóc đen do quy định của trường cấm học sinh có màu tóc.

Thẩm phán Noriko Yokota, chủ tọa phiên tòa, cho biết: "Các quy định của nhà trường là hợp lý và hướng dẫn về màu tóc dựa trên mục đích chính đáng của đạo luật giáo dục nhà trường". Thẩm phán Yokota cũng đã bác bỏ tuyên bố của nguyên đơn khi cô cho rằng, màu tóc tự nhiên của mình là màu nâu.

Mặc dù vậy, dựa theo đơn kiện vào năm 2017 của cô gái, tòa án đã yêu cầu chính quyền thành phố Osaka phải trả 330.000 yên (3.190 USD) cho cô gái vì không ghi tên cô vào hồ sơ chuyên cần sau khi cô nghỉ học.

Cụ thể, thẩm phán Yokota khẳng định rằng, việc trường không ghi tên cô vào sổ điểm danh khi cô chuẩn bị lên lớp 12, cũng như không chỉ định cho cô một chỗ ngồi trong lớp là không phù hợp và nhà trường đã lạm dụng quyền lực của mình. Đó chính là lý do mà tòa án đã yêu cầu chính quyền thành phố Osaka, thay trường Kaifukan, phải bồi thường 330.000 yên cho cô gái.

Theo phán quyết của tòa, nguyên đơn đã vào học tại trường Trung học phổ thông Kaifukan, Osaka, vào tháng 4/2015. Sau nhiều lần bị yêu cầu nhuộm tóc nâu đen vì vi phạm quy định của trường, dù cô khẳng định màu tóc của mình là tự nhiên, cô đã nghỉ học vào tháng 9/2016 khi đang học lớp 11.

Luật sư bên nguyên đơn khẳng định, phán quyết này là không công bằng và quyết định của tòa án rằng màu tóc tự nhiên của cô gái là đen là một sai lầm mà không thể bào chữa.

Sẽ có những điều chỉnh

Tại Nhật Bản, các trường học rất coi trọng vấn đề đồng phục, từ trang phục tới màu tóc để các học sinh không phải lo nghĩ quá nhiều tới vẻ bề ngoài khi lên lớp. Điều này gây ra rất nhiều tranh cãi trong xã hội nước này.

Nhiều người ủng hộ các quy định của trường học, song cũng không ít người phản đối, bởi họ cho rằng, yêu cầu học sinh phải nhuộm tóc đen là vi phạm quyền tự do cá nhân. Thực tế là phần lớn người Nhật Bản sở hữu màu tóc đen nhưng cũng có một số trường hợp đặc biệt có tóc màu sáng hơn so với bình thường.

Hiện nay, một số trường ở thành phố Osaka đã áp dụng hệ thống "đăng ký màu tóc", nhằm giúp các học sinh có màu tóc tự nhiên khác nhau không bị xem là sai quy định. Trong khi đó, ở một số thành phố khác tại Nhật Bản, trong đó có thủ đô Tokyo, nhiều trường thậm chí lại đòi hỏi "chứng nhận màu tóc tự nhiên", mặc dù một số lãnh đạo trong ngành giáo dục Nhật Bản khẳng định rằng, việc nộp chứng nhận chỉ là tự nguyện.

Trở lại với phán quyết của tòa án thành phố Osaka, phía trường Kaifukan cho biết, họ không có ý định kháng cáo. Nhà trường khẳng định, họ đã cử 3 giáo viên kiểm tra kỹ và nhận thấy chân tóc của cô gái có màu đen, bởi vậy họ kết luận tóc của cô là tóc nhuộm chứ không phải nâu tự nhiên.

Tuy nhiên, đại diện trường Kaifukan cũng thừa nhận, đơn vị này sẽ có một số điều chỉnh trong cách ứng xử trong nỗ lực thu hút sự hiểu biết của học sinh và phụ huynh về những quy tắc của trường. Một thành viên trong Ban giám hiệu trường Kaifukan phát biểu: "Chúng tôi không thay đổi nội quy về việc yêu cầu học sinh nhuộm tóc trở lại màu đen. Nhưng vụ việc này là bài học kinh nghiệm về cách hướng dẫn học sinh sao cho phù hợp hơn".

Một quan chức của Văn phòng giáo dục thành phố Osaka cho hay, quan điểm của họ về các quy định và hướng dẫn của trường đã được chấp nhận. Về việc trường Kaifukan không đưa tên của nguyên đơn vào danh sách học sinh, quan chức này cho biết văn phòng sẽ cố gắng để ngăn chặn sự việc tương tự tái diễn.