Nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong: 25 năm tìm nụ cười và ánh sáng trong bóng tối

Từ ngày 24 đến 29/10/2025, tại Hội Mỹ thuật TPHCM diễn ra triển lãm 25 năm - Một chặng đường. Triển lãm trưng bày hơn 100 ảnh nghệ thuật - báo chí được tuyển chọn từ "gia tài" trong 25 năm cầm máy chuyên nghiệp của nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong. Đây là hành trình tác giả gọi là "một lần nhìn lại chính mình", nơi lưu giữ những nụ cười, ánh sáng và lòng kiên nhẫn của một người kể chuyện bằng hình ảnh.

"Thắp" lên ánh sáng trong bóng tối

Trần Thế Phong bắt đầu với nhiếp ảnh từ những năm 1990. Đến hiện tại, anh có tổng cộng khoảng 35 năm cầm máy. Trong đó, 25 năm anh làm nghề chuyên nghiệp.  Anh thường theo đuổi những khoảnh khắc thiên về hiện thực, phản ánh đời sống người lao động, trẻ em đường phố, mưu sinh và những khoảnh khắc đời thường nhưng có chiều sâu cảm xúc.

Trong suốt hành trình sự nghiệp, Trần Thế Phong sở hữu hơn 200 giải thưởng ảnh nghệ thuật và báo chí trong và ngoài nước, cùng với đó là 22 cuộc triển lãm và nhiều cuốn sách ảnh đã ra đời. 

Với anh, nhiếp ảnh không chỉ là kỹ thuật hay công cụ thể hiện, mà là một cách sống. "Tôi muốn "bắt lấy" và lan tỏa tinh thần lạc quan, yêu thương, những nụ cười hồn nhiên của con người Việt Nam. Dù là những em bé khiếm thị sống trong bóng tối, họ vẫn tỏa sáng bằng sự lạc quan", Trần Thế Phong bày tỏ. 

Ngày 19/10, tập sách ảnh Vượt qua bóng tối của Trần Thế Phong cũng được vinh danh trong danh sách 50 Tác phẩm văn học nghệ thuật tiêu biểu TPHCM giai đoạn 1975-2025. Những khoảnh khắc đầy xúc cảm trong cuốn sách cũng được trưng bày tại triển lãm 25 năm - Một chặng đường.

Với bộ ảnh này, anh ghi lại những cảnh sinh hoạt đời thường của trẻ em khiếm thị. "Các em sống trong bóng tối nhưng đầy nghị lực, yêu đời và tài năng. Chính các em cho tôi thấy sức mạnh của ánh sáng nội tâm và tinh thần sống hồn nhiên, lạc quan, đầy ý chí", Trần Thế Phong chia sẻ.

Triển lãm cũng có nhiều bức ảnh chưa từng công bố của anh, trong đó có bức ảnh khổ to (1,1m x 1,75m), ghi lại chân dung nghệ nhân làng nghề ở Cao Bằng trên 90 tuổi với nụ cười yêu đời "rất Việt Nam".

Đến những khoảnh khắc phải đánh đổi

Có lẽ, vì từng trải qua tuổi thơ cơ cực, Trần Thế Phong dành rất nhiều sự quan tâm cho những phận đời yếu thế trong xã hội. "Từ năm 3 tuổi, tôi đã sống tự lập, rời xa cha mẹ, sống trên đường phố nên điều đó khiến tôi có sự đồng cảm và muốn kể lại những câu chuyện này bằng hình ảnh", anh tâm sự với PV Báo Phụ nữ Việt Nam. 

Một trong những bộ ảnh khiến anh nhớ nhất là phóng sự về hai cha con nghèo mưu sinh ở quận 7 (cũ), TPHCM trong bộ ảnh Tình cha. Anh mất hơn một năm theo dõi, ghi lại từng khoảnh khắc cha con bên nhau giữa nắng mưa. Sau khi phóng sự ảnh của anh đăng báo, hai cha con ấy đã nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ cộng đồng.

Nhắc về những bộ ảnh từng thực hiện trong thời gian dịch Covid-19, giọng nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong chùng xuống: "Lúc đó, mỗi lần đi chụp phải xin giấy phép rất khó, đi qua hàng chục chốt kiểm soát. Nhưng nghĩ lại, tôi thấy may mắn vì đã dám đi, dám ghi lại những khoảnh khắc thật sự của con người trong giai đoạn đặc biệt đó".

Khi được hỏi sau 25 năm, còn gì mới để chụp nữa không khi Trần Thế Phong gần như đã chụp hầu hết các khoảnh khắc trong đời sống của con người Việt Nam, anh cười: "Cuộc sống mỗi ngày đều có vô vàn điều để kể. Quan trọng là mình còn cảm xúc hay không. Chỉ cần cảm xúc chạm tới, tôi lại cầm máy để đi". 

Sau 25 năm, điều còn lại với Trần Thế Phong không chỉ là kho ảnh đồ sộ, mà là một niềm tin giản dị: "Cứ kiên định, cứ yêu con người thì nhiếp ảnh sẽ tự khắc dẫn ta đến những điều đẹp đẽ nhất".