Nhiều phụ nữ trẻ không hút thuốc vẫn mắc ung thư phổi
Cô Sarah Li
Trong nhiều thập kỷ, ung thư phổi được xem là bệnh của nam giới lớn tuổi và người hút thuốc. Đến nay, hút thuốc vẫn là yếu tố gây nguy cơ chính, song ngày càng có nhiều phụ nữ trẻ, khỏe mạnh, không hút thuốc mắc bệnh.
Triệu chứng mơ hồ dễ khiến bỏ qua bệnh
Tại Anh, chương trình tầm soát hiện tập trung vào nhóm trên 55 tuổi có tiền sử hút thuốc. Ở nhóm này, 76% ca ung thư phổi được phát hiện ở giai đoạn một hoặc hai - thời điểm có thể điều trị khỏi. Ngược lại, có những phụ nữ trẻ không hút thuốc chỉ được chẩn đoán khi bệnh đã di căn. Cecilia Pompili, bác sĩ phẫu thuật lồng ngực và giảng viên tại Trường Y Hull York, nhận xét: "Trong thời gian dài, chúng ta không nghĩ phụ nữ trẻ cũng mắc ung thư phổi, nên họ thường bị bỏ qua trong các thử nghiệm lâm sàng".
Ung thư biểu mô tuyến là dạng ung thư phổi phổ biến nhất ở những người không hút thuốc. Một số phụ nữ xuất hiện triệu chứng điển hình như ho dai dẳng hoặc ho ra máu, nhưng nhiều trường hợp khác lại chỉ có dấu hiệu mơ hồ, như sụt cân hay đau lưng. Theo Cecilia Pompili, cần nhiều nghiên cứu hơn để lý giải vì sao tỉ lệ ung thư phổi ở phụ nữ gia tăng. Yếu tố hormone có thể đóng vai trò nhất định. Ngoài ra, trên toàn cầu, ô nhiễm không khí trong nhà từ việc dùng bếp củi hoặc nhiên liệu sinh khối đã được xác định là nguy cơ lớn.
Ở Anh, ô nhiễm không khí ngoài trời được cho là nguyên nhân của khoảng 1/10 ca ung thư phổi. Cấu tạo phổi nhỏ hơn và đường thở hẹp hơn có thể khiến phụ nữ dễ tích tụ hạt bụi mịn có đường kính dưới 2,5 micromet. Yếu tố quan trọng khác là vai trò của các đột biến gen, nhất là ở phụ nữ trẻ không hút thuốc. Phổ biến nhất là đột biến thụ thể có yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGFR), chiếm khoảng 10-15% ca ung thư phổi tại Anh. Các nghiên cứu gần đây cho thấy ô nhiễm không khí có thể "đánh thức" những tế bào mang sẵn đột biến này, thúc đẩy sự phát triển thành khối u.
Sống chung với ung thư phổi
Năm 2024, Sarah Li, 42 tuổi, nhà làm phim tự do và vận động viên marathon ở London, được chẩn đoán ung thư phổi do đột biến gen EGFR, không thể phẫu thuật. Là người không hút thuốc và ăn chay, ban đầu Li chỉ coi những cơn ho dai dẳng và đau vai là vấn đề nhỏ, chỉ điều trị đơn giản. Nhưng sau bốn tháng, triệu chứng trở nặng. Kết quả chụp chiếu cho thấy khối u ở phổi trái cùng nhiều nốt sần ở phổi phải. Qua đợt hóa trị, xạ trị và liệu pháp miễn dịch đầu tiên đã giúp khối u của Li thu nhỏ đáng kể. Tuy nhiên, đến tháng 1, các bác sĩ phát hiện thêm một tổn thương nhỏ trên não. Hiện tại, cô đang sử dụng trị liệu nhắm mục tiêu kết hợp hóa trị bổ sung.
Còn gia đình Smith nhận thông báo kết quả sinh thiết cho thấy cô mắc ung thư phổi đột biến gen ALK, và đã có phương pháp điều trị. Smith bắt đầu uống tám viên thuốc ức chế ALK mỗi ngày, kèm theo xét nghiệm máu hàng tháng và chụp chiếu ba tháng một lần. "Mọi việc tiến triển tốt, khối u của tôi đã giảm đáng kể". "Sau hai năm, não tôi có tiến triển tích cực, vì vậy giờ tôi đang ở giai đoạn điều trị thứ hai", Smith cho biết. Tháng 7 vừa qua, bạn trai đã cầu hôn Smith ở Bali, cô hạnh phúc nhưng nỗi lo vẫn chưa hết và không biết trước điều gì sẽ đến. "Giờ tôi thực sự sống cho hôm nay và sau năm năm, cuối cùng tôi có thể nói mình biết ơn vì điều đó", Smith chia sẻ.