Nhiều trường đại học điều chỉnh phương thức tuyển sinh 2026: Thí sinh cần lưu ý gì?

Hiện nay nhiều trường đại học đã bắt đầu công bố phương án tuyển sinh dự kiến năm 2026, trong đó điểm chung dễ nhận thấy là giảm mạnh vai trò của học bạ, đồng thời thay đổi tổ hợp xét tuyển để phù hợp với quy định mới.

Không ít trường còn điều chỉnh chỉ tiêu và mở ngành mới, khiến bức tranh tuyển sinh năm nay có những biến động đáng kể. Những sự biến động đó khiến một bộ phận không nhỏ học sinh lo lắng.

Kỳ vọng càng lớn, áp lực càng cao

Trao đổi với PV Báo Phụ nữ Việt Nam, Thạc sĩ Phạm Thái Sơn, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường Đại học Công Thương TPHCM chia sẻ: "Học sinh càng gần kỳ thi càng dễ sa vào 'luyện đề cuống cuồng' nhưng đó không phải cách hay. Giai đoạn từ bây giờ đến giữa học kỳ II, các em cần củng cố chắc phần kiến thức cốt lõi. Sau đó, học sinh bắt đầu tăng dần cường độ luyện đề để làm quen với cấu trúc bài thi.

Đồng thời, các em phải dành thời gian cho các dạng bài vận dụng và vận dụng cao, vì Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đặt nặng tư duy hơn là ghi nhớ máy móc. Một lịch học hợp lý sẽ giúp học sinh đạt kết quả tốt", Thạc sĩ Phạm Thái Sơn bày tỏ.

Nhận định về áp lực, Thạc sĩ Phạm Thái Sơn cho rằng, áp lực lớn nhất của học sinh không đến từ bài vở mà đến từ kỳ vọng của gia đình. Gia đình nên đồng hành bằng cách lắng nghe thay vì so sánh, động viên các em thay vì áp đặt.

Bên cạnh đó, nhà trường cần tạo môi trường học tập cân bằng như hướng dẫn phương pháp học, cung cấp thông tin tuyển sinh rõ ràng, tổ chức tư vấn tâm lý và nghề nghiệp thường xuyên.

Khi học sinh cảm thấy mình không đơn độc, các em sẽ ổn định tâm lý và phát huy tốt hơn trong giai đoạn quan trọng. Quan trọng hơn, các em phải thường xuyên trao đổi với gia đình và xác định rõ năng lực học tập của bản thân.

Thí sinh cần chủ động nắm bắt thông tin

Trước một số điểm thay đổi trong kỳ tuyển sinh 2026, Thạc sĩ Phạm Thái Sơn cho thí sinh không nên quá lo lắng. "Các tổ hợp xét tuyển thay đổi nhưng bản chất vẫn dựa trên nhóm năng lực căn bản của từng nhóm ngành. Học sinh cần xác định sớm lĩnh vực yêu thích, từ đó bám vào môn học cốt lõi để xây dựng cho mình năng lực dài hạn. Việc ôn tập không nên theo kiểu 'nước rút', mà phải là quá trình tích lũy từ kiến thức nền tảng, kỹ năng tư duy đến khả năng vận dụng. Khi hiểu mình phù hợp với ngành nào, việc lựa chọn tổ hợp sẽ trở nên nhẹ nhàng".

Bên cạnh việc bỏ xét tuyển học bạ như Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 và một số trường, dư luận cũng quan tâm đến xu hướng khước từ xét tuyển bằng tổ hợp C00 (Văn, Sử, Địa) của các trường trong mùa tuyển sinh năm 2026. Thạc sĩ Phạm Thái Sơn cho rằng, các thí sinh có điểm mạnh của tổ hợp này không nên quá căng thẳng. Một số bỏ xét tuyển tổ hợp C00 nhưng vẫn còn nhiều trường khác xét tuyển.

Theo các trường, nguyên nhân của những thay đổi trên, nhất là việc bỏ tổ hợp C00 là để phù hợp với quy chế tuyển sinh hiện hành của Bộ GD-ĐT. Quy chế quy định, tổ hợp xét tuyển phải gồm ít nhất ba môn phù hợp đặc điểm chương trình đào tạo, trong đó môn toán hoặc ngữ văn chiếm tối thiểu 25% trọng số điểm. 

Tổng số môn chung của tổ hợp phải đóng góp ít nhất 50% trọng số tính điểm xét tuyển. Các trường đánh giá đây là phương án tối ưu, vừa đảm bảo quyền lợi thí sinh, vừa phù hợp với đặc thù ngành đào tạo và nhu cầu tuyển sinh. Phương thức tuyển sinh biến động và các quy định mới bắt đầu siết lại khiến việc chủ động nắm bắt thông tin trở thành yếu tố then chốt, giúp thí sinh tăng lợi thế trong mùa tuyển sinh 2026.

Liên quan đến việc sẽ thử nghiệm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính với khoảng 100.000 thí sinh, vào tháng 4-5/2026, Thạc sĩ Phạm Thái Sơn nhận định: "Thi trên máy tính là xu hướng tất yếu của thế giới và Việt Nam đang đi theo hướng đó. Rủi ro luôn có, từ sự cố kỹ thuật đến hạ tầng mạng không đồng đều giữa các địa phương. Tuy nhiên, đây là kỳ thi thử nghiệm ở quy mô có kiểm soát, nên mục tiêu chính là ghi nhận vấn đề, tối ưu quy trình, và hoàn thiện phương án tổ chức cho những năm tiếp theo".

Thạc sĩ Phạm Thái Sơn nói rằng, quan trọng nhất là chuẩn hóa thiết bị, xây dựng kịch bản dự phòng và bảo đảm an ninh dữ liệu. Nếu làm tốt, hình thức này sẽ mở ra một hướng đánh giá linh hoạt, minh bạch hơn cho giáo dục phổ thông. Phải thử nghiệm thì mới đánh giá được, nếu không thử nghiệm chúng ta khó nhận định được hình thức thi này.