Nhịp tim chậm: Triệu chứng và khi nào là trường hợp khẩn cấp?

Nhịp tim là một chỉ số quan trọng phản ánh sức khoẻ tim mạch. Nhịp tim được đo bằng nhịp mỗi phút và phản ánh hiệu quả tình trạng tim bơm máu đi khắp cơ thể. Theo dõi và duy trì nhịp tim thích hợp là rất quan trọng để hỗ trợ hệ tuần hoàn khỏe mạnh và ngăn ngừa các vấn đề tim mạch tiềm ẩn. Nói một cách đơn giản, nhịp tim phải ở trong mức bình thường và không quá cao hoặc quá thấp.

Nhịp tim bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như tuổi tác và tình trạng thể chất, nhưng nhịp tim thường rơi vào khoảng 60 đến 100 nhịp mỗi phút (BPM).

1. Nhịp tim chậm là gì?

Nhịp tim chậm là tình trạng tim bạn đập ít hơn nhịp tim tiêu chuẩn. Đối với người lớn, nhịp tim chậm là khi tim bạn đập ít hơn 60 lần mỗi phút. Tình trạng này có thể nguy hiểm nếu nó khiến tim bạn không bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Tuy nhiên, nhịp tim chậm cũng có thể xảy ra mà không gây ra bất kỳ tác hại nào, đặc biệt ở những người hoạt động thể chất nhiều.

Tuy nhiên, nếu nhịp tim của bạn giảm xuống 40 hoặc 50 khi bạn đang ngủ thì đó có thể không phải là vấn đề. Mức nhịp tim này thật sự nguy hiểm khi bạn tỉnh vào ban ngày. Khi bạn ngủ, hệ thần kinh phó giao cảm sẽ tiếp quản. Hệ thống phó giao cảm đôi khi được gọi là hệ thống "nghỉ ngơi và tiêu hóa". Nó có xu hướng làm giảm huyết áp và nhịp tim của bạn, và đó là điều bình thường. Một số người thậm chí sẽ giảm xuống dưới 50 nhịp mỗi phút trong thời gian ngắn.

Nhịp tim chậm có thể xảy ra với mọi người ở mọi lứa tuổi và hoàn cảnh nhưng phổ biến hơn ở người lớn trên 65 tuổi. Tình trạng này ít phổ biến hơn ở người trẻ tuổi và trẻ em.

Nhịp tim khi nghỉ ngơi có thể thay đổi trong phạm vi bình thường này. Nó sẽ tăng lên để đáp ứng với nhiều thay đổi, bao gồm tập thể dục, nhiệt độ cơ thể, tác nhân kích thích cảm xúc và vị trí cơ thể, chẳng hạn như trong một thời gian ngắn sau khi đứng dậy nhanh chóng.

2. Triệu chứng của nhịp tim chậm

Nhịp tim chậm không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng, đặc biệt đối với những người hoạt động thể chất nhiều vì tim của họ hoạt động hiệu quả hơn.

Các triệu chứng của nhịp tim chậm bao gồm:

- Hụt hơi

- Đau ngực (đau thắt ngực)

- Mệt mỏi

- Tim đập nhanh

- Vấn đề về trí nhớ

- Lú lẫn

- Khó tập trung

- Chóng mặt, choáng váng và ngất xỉu

- Khó chịu, kích động hoặc thay đổi tính cách khác

3. Nguyên nhân gây ra nhịp tim chậm

Nhịp tim chậm có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm tuổi tác, tình trạng thể chất và các tình trạng ảnh hưởng đến các mô dẫn truyền của tim (các mô báo hiệu cho tim co bóp).

Nguyên nhân phổ biến nhất của nhịp tim chậm là vấn đề với nút xoang ở tim. Nút xoang là máy điều hòa nhịp tim tự nhiên của cơ thể, nó tạo ra hoạt động điện để điều chỉnh nhịp tim của bạn. Nhịp tim chậm xoang là khi nút xoang nhĩ của bạn tạo ra nhịp tim dưới 60 BPM.

Ngoài ra, một số tình trạng bệnh lý khác cũng có thể gây nhịp tim chậm như:

- Bệnh tim

- Khiếm khuyết tim bẩm sinh

- Viêm cơ tim

- Vấn đề về hệ thống dẫn truyền

- Tổn thương tim

- Suy giáp

- Mất cân bằng các ion trong cơ thể bạn, chẳng hạn như kali và canxi

- Ngưng thở khi ngủ

- Tình trạng viêm, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp và bệnh lupus

- Một số loại thuốc như thuốc chẹn beta, thuốc chẹn kênh canxi, lanoxin (digoxin).

4. Nhịp tim chậm nguy hiểm như thế nào?

Các biến chứng của nhịp tim chậm có thể phát sinh nếu nhịp tim chậm không được điều trị. Các biến chứng thường gặp bao gồm:

- Suy tim: Tình trạng tim không bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu oxy và chất dinh dưỡng của cơ thể

- Ngất: Ngất xỉu hoặc chóng mặt do lưu lượng máu lên não giảm

- Ngừng tim: Mất chức năng tim đột ngột

Khi nào nhịp tim chậm là trường hợp khẩn cấp?

Nếu bạn chưa bao giờ được chẩn đoán mắc chứng nhịp tim chậm và phát triển các triệu chứng liệt kê ở trên một cách nhanh chóng hoặc nếu các triệu chứng của bạn trở nên trầm trọng hơn hoặc thay đổi đột ngột, hãy đến phòng cấp cứu càng sớm càng tốt.

Một số triệu chứng của nhịp tim thấp cũng khá giống với cơn đau tim. Vì vậy, dù bất kể nguyên nhân nào, nếu thấy bất kỳ các triệu chứng nào sau đây, bạn hãy gọi cấp cứu ngay:

- Đau ngực

- Hụt hơi

- Chóng mặt, choáng váng và ngất xỉu (ngất)

5. Có thể phòng ngừa nhịp tim chậm không?

Nhịp tim chậm thường không thể phòng ngừa hoàn toàn. Tuy nhiên, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ bằng cách thường xuyên thăm khám sức khoẻ định kỳ, đặc biệt đối với những người:

- Từ 50 tuổi trở lên

- Mắc bệnh tim

- Mắc bệnh thận

- Tiền sử rối loạn điện giải

- Các vấn đề về tuyến giáp

Ngoài ra, giữ tinh thần thoải mái, duy trì lối sống và chế độ ăn uống lành mạnh cũng có thể hỗ trợ giảm một phần nguy cơ mắc tình trạng này.

Nhìn chung, bạn không nên chủ quan khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ liên quan đến tim như hụt hơi, đau ngực, chóng mặt. Nếu gặp tình trạng nhịp tim chậm, bạn nên điều trị và tuân thủ theo lời khuyên của bác sĩ.