Những điều học được từ Gen Z khi đi làm

Tôi là người thuộc thế hệ 8X, lớn lên với nhiều điều dường như được vạch ra theo "đường ray" an toàn, đó là phải học giỏi để ra trường có việc làm ổn định, lập gia đình, sinh con rồi lo cho con cái, tích góp mua nhà, lo cho tuổi già như một vòng lặp. Bất cứ điều gì nằm ngoài quỹ đạo ấy đều bị xem như mạo hiểm.

Tôi học được cách im lặng, nhẫn nhịn, lấy ổn định làm đích đến. Và có lẽ vì thế, tôi từng cảm thấy Gen Z thật… khó chiều. Các bạn trẻ luôn đặt câu hỏi, tranh luận, phản biện, không thích thì nói thẳng và chấp nhận rời đi. 

Lúc đầu, tôi có phần "sốc văn hoá" nhưng càng quan sát, tiếp xúc, tôi lại hiểu vì sao các bạn ấy chọn sống khác đi. Khác không phải để "chơi trội" mà bởi thế giới của các bạn thực sự đã không còn giống với thế giới tôi từng biết. 

Như tôi ngày trước có thể làm thêm không lương để "lấy kinh nghiệm", còn các bạn Gen Z hỏi thẳng: "Kinh nghiệm gì mà lại không trả công?". Tôi thường chọn im lặng khi cấp trên mắng, Gen Z chọn lên tiếng để bảo vệ quan điểm cá nhân nơi làm việc.

Tôi từng cảm thấy ngạc nhiên, thậm chí tiếc nuối khi thấy một bạn trẻ dù mới ra trường nhưng từ chối nhận công việc văn phòng nhiều người mong muốn để chọn bán hàng online. Nhưng chính bạn ấy lại dạy tôi bài học về sự chủ động, về cách có được niềm vui từ việc được làm điều mình thấy thích, tự tin và đó mới là thành công thực sự.

Tôi lớn lên với quy tắc phải luôn lễ phép với người lớn. Nhưng Gen Z lại hỏi ngược: "Nếu người lớn thiếu tôn trọng cháu, cháu vẫn phải cúi đầu?". Câu hỏi lúc đầu khiến tôi bối rối, thậm chí khó chịu. 

Nhưng rồi tôi chợt nhớ lại, đã có bao lần chính tôi từng cảm thấy ấm ức, tổn thương khi bị những người lớn "dạy dỗ" chỉ vì họ nhiều tuổi hơn tôi. Có thể, tôi đã quen với việc chịu đựng để giữ hòa khí nhưng Gen Z không chọn cách đó nữa. Họ chọn đối thoại và đôi khi im lặng rời đi để giữ lấy sự bình yên trong lòng. 

Tôi đã từng mệt mỏi nhưng vẫn đi làm đều đặn, không dám nghỉ phép vì sợ bị đánh giá là yếu kém. Gen Z không nghĩ vậy, các bạn chọn nghỉ ngơi khi cần, đi trị liệu tâm lý khi cảm thấy tâm trạng xuống dốc và sẵn sàng nói lời chia tay công việc nếu không còn thấy phù hợp với giá trị sống của mình. 

Trước đây, tôi có thể gọi đó là thiếu kiên nhẫn nhưng giờ tôi cho đó là sự hiểu mình, điều mà tôi phải mất rất lâu mới dám học.

Tôi thường định nghĩa thành công bằng những thứ như chức vụ, nhà cửa, xe cộ,… nhưng Gen Z không bó buộc mình trong những thước đo ấy. Với các bạn trẻ, sự tự do được là chính mình, sống đúng, thật với bản thân là điều đáng theo đuổi. 

Tôi biết bản thân không thể sống hoàn toàn như các bạn Gen Z. Bởi tôi có những ràng buộc, trách nhiệm, những trải nghiệm đã định hình nên cách sống của bản thân. Tôi từng là người đi theo khuôn mẫu, sống theo kỳ vọng nhưng nhờ quan sát các bạn trẻ, tôi học được cách hỏi lại chính mình, cách từ chối những thứ không còn phù hợp. 

Quan trọng hơn, tôi biết rằng chưa bao giờ là quá muộn để chọn sống khác đi, thay đổi để hạnh phúc hơn.