Mới đây nhất, ngày 10/7, Công an huyện Xuân Lộc (Đồng Nai) cho biết, đã phối hợp với lực lượng Quản lý thị trường Đồng Nai, bất ngờ kiểm tra, bắt quả tang một số công nhân tại cơ sở sơ chế, thu mua trái cây Hùng Thuận, ấp Bảo Định, xã Xuân Định, huyện Xuân Lộc, do ông Nguyễn Thành Tâm (34 tuổi), làm chủ, đang quét bột ướt màu vàng vào cuống trái sầu riêng, rồi nhúng vào thùng chứa nước (nghi có hóa chất). Sau đó, đưa sầu riêng đã nhúng lên kệ quạt khô, dán tem, đóng thùng.
Tại hiện trường, cơ quan chức năng phát hiện hơn 800 thùng sầu riêng đã bôi, nhúng dung dịch màu vàng, với tổng trọng lượng khoảng 14 tấn. Kiểm tra khu vực bên trong cơ sở, lực lượng chức năng phát hiện một số phương tiện, dụng cụ dùng để bôi, nhúng sầu riêng, gồm: Một xô chứa dung dịch nước màu vàng; gần 20 chai hóa chất; khoảng 30kg tem có in nhiều loại chữ nước ngoài; hơn 10 bịch bột màu không nhãn hiệu và bịch kích thích sinh trưởng hiệu Lunar 150WP dùng để phun trên lá sầu riêng.
Hiện Công an huyện Xuân Lộc đang tạm giữ toàn bộ tang vật phương tiện vi phạm. Đồng thời gửi mẫu sản phẩm đến cơ quan chức năng kiểm nghiệm và tiếp tục điều tra, xác minh làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật.
Trước đó, cơ quan chức năng cả nước cũng đã phát hiện và xử lý nhiều vụ ngâm tẩm trái cây bằng hóa chất. Điều này khiến người tiêu dùng lo lắng.
Chị Nguyễn Mai Loan, ở Q. Cầu Giấy (Hà Nội) cho biết, mặc dù biết lợi ích của trái cây với sức khỏe và cũng muốn sử dụng thường xuyên các loại quả, nhưng mỗi khi mua hàng, kể cả ở những siêu thị, chị đều nơm nớp, vì nghĩ rằng, có thể trái cây đó được phun, ngâm chất bảo quản giúp tươi lâu. Điều này khiến chị đôi khi chần chừ khi mua trái cây, đặc biệt là tại các chợ cóc.
"Tôi thường nhờ người ở quê gửi trái cây lên nhưng hoa quả không thể đa dạng, đặc biệt là lại theo mùa, hơn nữa cũng không thể nhờ và gửi thường xuyên được nên nhiều hôm, gia đình đành nhịn trái cây", chị Loan cho biết.
Nhiều người tiêu dùng cũng đã nghi ngờ và lo lắng thấy nhiều loại trái cây như lê, táo, cam, quít… mua về để cả tháng trời vẫn tươi nguyên. Có những quả cà chua rất đẹp mã, để ngoài trời rất lâu vẫn đỏ bóng, trong khi đó nếu mua cà chua của những người nông dân mang ra chợ bán chỉ được 3-4 ngày đã thối hỏng.
Theo các nhà chuyên môn, trái cây bình thường không thể để được lâu như vậy. Chúng thường bị hỏng nhanh vì 2 lý do: Trước hết do quá trình hô hấp, trong trái cây vẫn diễn ra quá trình tự chín, rồi tự thối rữa. Thứ hai là khi đã hái khỏi cành, trái cây sẽ bị các vi sinh vật xâm nhập theo núm, đẩy quá trình thối rữa diễn ra nhanh hơn. Cũng vì vậy trước đây người ta thường bôi vôi váo núm trái cây để ngăn không cho vi sinh vật xâm nhập.
Hiện nay nhiều loại trái cây được bày bán trên thị trường nom rất tươi ngon, quyến rũ, mua về có thể để rất lâu không hỏng, nhất là những loại trái cây nhập từ nước ngoài. Nếu những trái cây này được bảo quản bằng các biện pháp an toàn thông thường, thời gian tươi của chúng không nhiều. Đối với những quả vải, nhãn chỉ được 3-4 ngày, mận tươi khoảng 10 ngày, cam tươi cũng chỉ kéo dài nhất được hơn 1 tháng. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay có những loại trái cây giữ đươc tươi tới 5-6 tháng không hỏng. Rất có thể những trái cây này đã được bảo quản bằng hóa chất, ăn vào sẽ có hại cho sức khỏe.
Thận trọng khi mua trái cây
Theo Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế), các loại trái cây không nguồn gốc bầy bán trên thị trường rất phong phú. Nếu căn cứ vào những lời giới thiệu, nào là táo New Zealand, nho Mỹ, xoài Ân Độ, cam quít Thái Lan, lê Trung Quốc… Tuy nhiên, những loại trái cây cao cấp đắt tiền này có đúng như lời giới thiệu không, được bảo quản bằng hoá chất gì và có đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm không thực rất khó biết, vì ngay nguồn gốc của chúng cũng rất mập mờ.
Có nhiều hóa chất đang được người ta dùng để bảo quản trái cây. Được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là đất đèn và một số hóa chất độc hại khác. Hóa chất được nói đến nhiều là chất chống nấm dùng trong xây dựng rất rẻ tiền. Trái cây sau khi được nhúng dung dịch này, các vi sinh vật bám vào sẽ bị chết ngay nên giữ được vẻ tươi đẹp rất lâu. Có nơi người ta còn dùng cả chất 2,4D là một loại thuốc diệt cỏ để tẩm ướp bảo quản trái cây. Đây là một hoá chất độc, dùng liều lượng cao có tác dụng diệt cỏ, dùng nồng độ thấp có tác dụng kích thích làm cho trái cây tăng kích thước nhanh bất thường. Ngoài ra còn có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa, giúp trái cây tươi lâu.
Việc phân biệt trái cây tự nhiên với những loại được bảo quản bằng hóa chất rất khó, không thể thực hiện được bằng mắt thường. Các biện pháp đề phòng như rửa kỹ bằng nước sạch hoặc ngâm nước muối cũng không có tác dụng, vì có thể hóa chất độc hại đã ngấm sâu vào ruột trái cây.
Để đảm bảo an toàn, theo PGS. TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn Thực phẩm, người tiêu dùng nên thận trọng khi chọn mua trái cây. Nên chọn mua những loại có dáng vẻ tự nhiên và cảnh giác với những loại trông quá bóng bẩy, đẹp mã.
Đối với cam quýt, nên chọn những quả còn cuống và lá. Tốt nhất nên lay thử nhẹ cuống xem có đúng cuống thật hay được dính bằng keo.
Nên chọn mua trái cây ở những cửa hàng có uy tín, có địa chỉ rõ ràng, không nên mua những loại không rõ nguồn gốc. Những trái cây (nhất là hàng nhập ngoại) được bảo quản theo các phương pháp an toàn thường được đóng gói cẩn thận, có ghi tên công ty, hãng gia công chế biến trên bao gói bán lẻ và trên thùng đựng.
Nên ăn những trái cây trong nước và không nên mua những của trái mùa nếu không biết rõ chúng được bảo quản bằng phương pháp gì, có an toàn hay không.