NSƯT Võ Minh Lâm: "Đôi lúc tôi muốn bỏ nghề"

Lột xác trên sân khấu kịch

+ Võ Minh Lâm khiến nhiều khán giả bất ngờ với vai Hoàng Vũ, một nhân vật đồng tính trong vở "Tiếng chim vườn ngọc". Diễn vai mà NSƯT Thành Lộc đã "đóng đinh" trong lòng độc giả hơn 25 năm, hẳn anh có nhiều áp lực?

Trước đó, tôi còn không nghĩ mình nhận vai Hoàng Vũ. Khi nhận vở này, ban đầu tôi không để tâm nhiều, đến giờ là đến tập thôi. Buổi tập đầu tiên, khi cầm kịch bản, tôi vào vai anh thợ bạc (vai khác) để đọc. 

Đạo diễn Minh Nguyệt liền nói: "Không phải đâu con, con vào vai của chú Thành Lộc, hôm nọ mình chọn rồi mà!". Tôi còn đọc cho hết câu thoại xong nói: "Không phải cô ơi. Vai kia mới hợp với con. Để con năn nỉ anh Tuyên đổi". 

Nhưng cuối cùng không đổi được vai, tôi bèn nói khó với đạo diễn: "Thôi cô ơi, chắc con bỏ vai, con không tham gia". Cô nói: "Con nghĩ sao vậy? Cô làm vở này là vì con. Bây giờ con bỏ rồi là cô dẹp luôn tuồng". Câu nói ấy khiến tôi không dám bỏ vai và phóng lao thì phải theo lao luôn.

Trong quá trình tập thực sự gặp nhiều áp lực. Bởi tôi có xem một hai phân đoạn của NSƯT Thành Lộc đóng. Đó là một Hoàng Vũ khác. Một vai diễn khác với thời đại của chúng ta hiện nay. Ngoài ra, tôi cảm nhận vai diễn của mình có những khía cạnh khác nữa. 

Chất của tôi không thể nào diễn được những sự xéo xắt hay những nét ma quái như của anh Thành Lộc. Tôi nghĩ đến sự tổn thương của nhân vật. Bên cạnh đó còn có những dè dặt, những khát khao, những ham muốn vô vọng, những bi kịch... mà nhân vật phải sống chung. 

Trong khi đó xung quanh không ai giống mình cả. Làm sao phải tỏ ra bên ngoài mình là một người bình thường, một người khiến bao nhiêu người ngưỡng mộ nhưng bên trong mang nặng bi kịch.

Dĩ nhiên khó tránh khỏi sự nghi ngại rằng mọi người sẽ nhìn nhận mình như thế nào. Tuy vậy, với vai diễn này, như mọi vai diễn, tôi luôn tự nhủ, đã nhận vai thì phải hóa thân chứ không có cách nào khác hơn nữa.

+ Trong sự nghi ngại ấy, liệu anh có ngại khán giả sẽ nhìn nhận giới tính của mình có vấn đề gì không bởi Võ Minh Lâm vào vai Hoàng Vũ quá thật?

Sau suất diễn "Tiếng chim vườn ngọc" đầu tiên, tôi đã nhận được nhiều lời bình luận tích cực dành cho mình. Hầu như những khán giả đã từng xem nhiều vở diễn của tôi, họ sẽ không lăn tăn bởi bất cứ vai diễn nào, tôi cũng lăn xả hết mình.

Có một phân đoạn trong vở "Đời Như Ý" khi Hai Đời chia tay người yêu, lúc tập, tôi ca rất ngọt nhưng khi đứng trên sân khấu diễn thì nỗi đau của nhân vật khiến tôi lặng đi không ca nổi. Người tôi run lên và nước mắt tự nhiên rớt xuống mà tôi không thể kiềm chế bản thân được. 

Nó không phải là điều mà tôi mong muốn nhưng vẫn xảy ra và tôi phải cố gắng để tiếp tục vai diễn của mình. Với vai diễn nào, tôi cũng cố gắng hết sức mình như thế. Chị có thể nhìn thấy chân tôi vẫn còn nhiều vết bầm tím khi vào vai nhân vật mù bị té, bị ngã trầy trượt. 

Nếu vào một vai diễn khiếm thị, mình diễn mà né vật cản thì khán giả sẽ không tin, thậm chí khán giả có thể tinh ý để nhận ra té thật hay giả.

Với vai diễn Hoàng Vũ cũng vậy. Khi mọi người có sự rung cảm với vai diễn đó thì tôi cảm thấy vui hơn việc lo ngại có thể có suy nghĩ gì đó về vấn đề giới tính. Và thật sự, nếu có, tôi thấy cũng bình thường. Mình hãy cứ yêu cuộc sống, yêu bản thân, yêu người. Dù cho người đó là người nào, miễn là có thể mang đến hạnh phúc, cảm xúc cho mình.

Cơ hội, may mắn qua từng vai diễn

+ Nổi tiếng từ sớm, có những vai diễn thành công ở cả sân khấu cải lương và kịch, nhìn lại, anh thấy mình có may mắn không?

Tôi nghĩ bất kể ai trong cuộc sống này, ở công việc, lĩnh vực, vị trí nào cũng cần phải cố gắng. Nếu không cố gắng thì sự may mắn đến với mình cũng sẽ sớm tan biến. Nếu biết nắm bắt bằng thực lực, sự cố gắng, phấn đấu thì sự may mắn đó mới phát triển, cơ hội đó mới đưa lại những kết quả như mong muốn. 

Có những người nói rằng, may mắn chỉ đến với chúng ta 1-2 lần mà thôi và phải cố gắng nắm bắt. Nhưng quả thực, chúng ta khó để có thể biết được rằng khi nào điều may mắn ấy thực sự đến. Vì thế, tôi luôn trân trọng mọi cơ hội và cơ hội đến với tôi, tôi nghĩ rằng qua từng vai diễn.

+ Để thoát ra khỏi bản năng như anh nói, nghệ sĩ cải lương trẻ cần nghiên cứu, học hỏi như thế nào?

Tôi nghĩ, trước hết phải nghiêm túc trong việc thuộc tuồng. Nếu như lên sân khấu, chỉ ỷ lại vào máy móc hay trông chờ vào người ở cánh gà nhắc thì làm sao có được sự nhập tâm, thẩm thấu nhân vật hay chủ động được những tình tiết trong sân khấu. 

Hậu quả là chỉ có được những vai diễn khô cứng. Khi nhập vai, phải hình dung được mình ở đâu, số phận như thế nào trong mỗi vai diễn… Khi đứng trên sân khấu, tôi không còn nghĩ mình là Võ Minh Lâm nữa, tôi sẽ tự đặt tôi vào chính nhân vật đó. 

Tóm lại phải biết bản thân mình ở đâu. Và từng lời thoại, cách nói chuyện, cử chỉ, hành động của mình cũng phải tương ứng với hoàn cảnh, tính cách nhân vật.

Để học được những điều đó, đòi hỏi cần có sự quan sát rất kỹ cuộc sống, cần phải học từ người lớn, người trưởng thành, từ bạn bè, người cao tuổi, học cả từ trẻ em… Tôi không thể nào có suy nghĩ rằng, tôi từng là người trẻ, tôi có kinh nghiệm, không cần học nữa. Điều này không đúng, bởi cuộc sống luôn luôn thay đổi và cần phải học hỏi không ngừng.

+ Theo nghề từ khi còn rất trẻ, nhìn lại, có lúc nào anh muốn... bỏ nghề?

Thú thực đôi lúc tôi muốn bỏ nghề và cho đến thời điểm này, tôi cũng chưa bao giờ thôi suy nghĩ về điều đó. Không phải vì tôi không yêu nghề mà thứ nhất, hiện nay cả khán giả lẫn "đất diễn" dành cho cải lương đều không được như xưa. 

Ngày trước, một vở có thể diễn mỗi ngày 2-3 suất và nghệ sĩ diễn, quay hình, quay video... không ngừng nghỉ. Nhờ thế mà nghệ sĩ có cơ hội lên tay, học nghề rất giỏi. Còn hiện nay, một tháng có khi không có một suất diễn nào. 

Một năm chỉ diễn được mấy vở. 10 năm làm nghề, suất diễn vẫn không nhiều. Bản thân tôi nhiều lần chấp nhận bỏ show mấy chục triệu để hát rất ít tiền hoặc không có tiền. Đôi khi tôi tự hỏi: Mình đang làm cái gì vậy? 

Tại sao mình có show kiếm tiền lại không chọn mà chọn đi hát những vở tuồng dài ít tiền, phải mượn đầu này đắp đầu nọ? Lúc ba tôi còn sống, ba nói: "Hay con ơi, mình ngưng hát một thời gian đi con?". Tôi hỏi: "Sao vậy ba? Ba hoang mang về khả năng của con hay sao?". Ba nói: "Tại ba hết tiền rồi". Nhớ lại thấy thương vô cùng.

+ Nhìn lại, Võ Minh Lâm theo nghề vì điều gì?

Đến bây giờ, tôi vẫn tự hào mình theo nghề là vì nối nghiệp ba mẹ. Điều quan trọng nhất là đi tiếp con đường mà ba mẹ đã đi. Cho đến thời điểm này, tôi cũng đã làm cho ba mẹ tự hào với những hành trình mà tôi đã đi qua, đã cố gắng hết sức mình. 

Ngoài ra, còn là vì đam mê, yêu nghề. Càng đi, tôi càng cảm thấy say nghề. Dĩ nhiên, nếu không có đam mê thì tôi không phải chịu khổ, chịu cực tới như vậy. Đến nay, tôi vẫn rất hạn chế những show bên ngoài để tham gia tập tuồng. Tôi đang tập cùng lúc 3 vở. 

Mấy nay tôi phải dậy từ 3-4 giờ sáng để đi bộ cho có thể lực, vừa đi vừa cầm kịch bản tập tuồng trên máy để học và cũng là rèn thói quen buổi sáng thức dậy học bài. Khi ấy đầu óc tỉnh táo, tập trung tốt, dễ thuộc tuồng hơn.

Khi tôi được làm nghệ sĩ, tôi có cơ hội được sống rất nhiều cuộc đời. Tôi nghĩ, người nghệ sĩ hạnh phúc vì mỗi người chỉ sống một cuộc đời thôi còn nghệ sĩ thì trải qua nhiều vui buồn với những cung bậc cảm xúc khác nhau. 

Những vai diễn có một ma lực gì đó lôi cuốn nghệ sĩ theo và khi nhắc đến mỗi vai diễn, tự nhiên sẽ thấy mắt mình lung linh hơn, hạnh phúc hơn với những giây phút thăng hoa trên sân khấu.

+ Cảm ơn anh đã chia sẻ!