Nữ ứng viên sáng giá cho vị trí Tổng thống Mỹ

"Ngôi sao" đang lên

Được đánh giá là một "ngôi sao" đang lên của đảng Cộng hòa, bà Nikki Haley được các đồng minh trong đảng đánh giá cao trong cách giải quyết các vấn đề về giới và sắc tộc, 2 yếu tố gây nên sự chia rẽ trong xã hội Mỹ. 

Giới quan sát cho rằng, sự trỗi dậy của Haley là dấu hiệu cho thấy cựu Thống đốc Nam Carolina đang trở thành "vũ khí" tốt nhất của những nhà tài trợ của đảng Cộng hòa nhằm "giành lại đảng từ tay Donald Trump". 

Bà Haley đang nhận được nguồn hỗ trợ tài chính lớn từ tỷ phú Charles Koch và những nhà tài trợ hàng đầu, những người coi bà là ứng cử viên Đảng Cộng hòa có cơ hội tốt nhất để đánh bại đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden trong cuộc tranh cử Tổng thống năm 2024. 

Sự ủng hộ của nhóm vận động chính trị "Người Mỹ vì Hành động Thịnh vượng" (AFP Action) là dấu hiệu mới nhất cho thấy bà Haley là ứng viên được các nhà tài trợ đảng Cộng hòa đặt nhiều niềm tin để thay thế ông Donald Trump.

"AFP Action hoàn toàn ủng hộ Nikki Haley, người mang tới cho nước Mỹ cơ hội bước sang trang mới trong kỷ nguyên chính trị hiện tại, để bà ấy có thể chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ đảng Cộng hòa và đánh bại Tổng thống Joe Biden trong cuộc bầu cử vào tháng 11 năm sau", Emily Seidel, Cố vấn cấp cao của AFP Action, cho hay.

Chiến dịch tranh cử Tổng thống của bà Haley bắt đầu chậm nhưng gần đây đã mạnh hơn khi bà tiến lên đều đặn trong một số cuộc thăm dò gần đây. Phong cách chính trị gần gũi, trực tiếp của bà đem lại hiệu quả cao. 

Bà có thể thực hiện những công việc bình thường, tiếp cận với cử tri để truyền tải thông điệp của mình. Nhiều người ủng hộ bà Haley tin rằng, một gương mặt mới trong cuộc đua sẽ thu hút cử tri Mỹ, những người luôn nói rằng cuộc tái đấu giữa ông Trump và ông Biden là điều cuối cùng họ muốn thấy trong cuộc bầu cử năm 2024. 

Tuy nhiên, để giành được đề cử của đảng Cộng hòa, bà Haley sẽ phải đối mặt với nhiều nhiệm vụ khó khăn. Bà sẽ phải tìm cách thay đổi diện mạo theo chiều hướng dân túy và dân tộc chủ nghĩa của đảng Cộng hòa, vốn đã trở nên rõ nét kể từ khi ông Trump tuyên bố tranh cử Tổng thống tại Tháp Trump vào mùa hè năm 2015.

Việc bà Nikki Haley hiện được coi là một người theo chủ nghĩa trung dung ôn hòa là bằng chứng cho sự thay đổi ở phe cánh hữu trong Đảng Cộng hòa. Diễn ngôn hợp lý và kiềm chế của bà hoàn toàn trái ngược với những đối thủ đang kịch liệt bác bỏ thực tế về biến đổi khí hậu, ủng hộ các thuyết âm mưu và thường đưa ra những lời lẽ cay nghiệt, kỳ thị người đồng tính.

Nếu giành được đề cử, bà Haley sẽ là người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử là ứng cử viên Tổng thống của Đảng Cộng hòa, đồng thời là ứng cử viên không phải người da trắng đầu tiên của đảng. 

Bà Haley có lợi thế là cựu Thống đốc của một trong những chiến trường sơ bộ mang tính quyết định. Bà cũng có tiềm năng trở thành nữ Tổng thống đầu tiên, giúp đảng Cộng hòa giành lại sự tín nhiệm của cử tri nữ và nhóm cử tri ôn hòa.

Đam mê chính trị

Bà Nikki Haley sinh ra trong một gia đình có bố mẹ là người nhập cư gốc Ấn Độ. Bà Haley học kế toán tại Đại học Clemson nhưng nhanh chóng dành sự quan tâm đến các vấn đề công cộng. 

Từng là Chủ tịch của Hiệp hội Nữ chủ Doanh nghiệp Quốc gia, bà được bầu vào Hạ viện Nam Carolina lần đầu tiên vào năm 2004, tái đắc cử mà không có đối thủ vào năm 2006 và giành chiến thắng với 83% phiếu bầu vào năm 2008. 

Hai năm sau, bà trở thành Thống đốc trẻ tuổi nhất nước Mỹ khi mới 38 tuổi. Bà Haley là nữ Thống đốc đầu tiên của Nam Carolina. Bà giành được nhiệm kỳ Thống đốc thứ hai 4 năm sau đó.

Bà Haley đã nhận được sự chú ý của cả nước vào năm 2015 khi với tư cách là Thống đốc, bà đã ký một luật loại bỏ cờ chiến đấu của Liên minh miền Nam khỏi khuôn viên của thủ phủ bang South Carolina sau vụ sát hại 9 người da đen. Từ những trải nghiệm thời thơ ấu của mình, Haley đã tích cực đấu tranh chống phân biệt chủng tộc và thúc đẩy sự hòa nhập.

Bà cũng thể hiện mình là người kiên quyết bảo vệ các lợi ích của Mỹ ở nước ngoài, từng là Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc dưới thời Tổng thống Trump từ năm 2017 đến năm 2018. 

Trong vai trò Đại sứ, bà phải đối phó hàng ngày, hàng giờ với bao nguồn thông tin và quan điểm lập trường khác nhau, ngay cả trong nội các, về các vấn đề hệ trọng, nhất là đại diện của một cường quốc có ảnh hưởng dây chuyền lên các quốc gia khác. Bà là người thẳng thắn và không ngần ngại phát biểu các suy nghĩ của mình về vấn đề hệ trọng.

Người phụ nữ mà bà Haley ngưỡng mộ nhất là cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher. Tiêu đề cuốn sách của bà Haley về những người phụ nữ mà bà ngưỡng mộ là "If You Want Something Done" (tạm dịch: Nếu bạn muốn hoàn thành việc gì đó). 

Trong đó, Haley mượn một câu nói nổi tiếng của bà Thatcher: "Nếu bạn muốn nói điều gì đó, hãy hỏi một người đàn ông. Nếu bạn muốn việc gì đó được thực hiện, hãy hỏi một người phụ nữ". Haley đã sử dụng cụm từ này để tạo hiệu quả tốt trong cuộc tranh luận đầu tiên của Đảng Cộng hòa ở Milwaukee vào ngày 23/8 vừa qua.

Bà Haley còn cho biết, chiến dịch tranh cử Tổng thống của bà Hillary Clinton năm 2008 chính là nguồn cảm hứng để bà tham gia lĩnh vực chính trị. Là một chính trị gia bảo thủ và một cựu kế toán, Haley ủng hộ kỷ luật tài chính và cải cách cũng như cắt giảm ngân sách cho an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe. 

Mặc dù phản đối việc phá thai và không ủng hộ việc hình sự hóa hành động phá thai, bà Haley cũng chỉ trích một số phe phái của chủ nghĩa nữ quyền cấp tiến vì thái độ thù địch công khai của họ đối với nam giới.