Phát triển kinh tế tư nhân: Từ khát vọng vươn lên đến quyết tâm hành động

Trong khí thế hướng tới Đại hội XIV của Đảng, tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân đang lan tỏa mạnh mẽ, khẳng định vị trí “động lực quan trọng nhất” của khu vực này trong nền kinh tế quốc dân.

Từ sức lan tỏa của rất nhiều nghị quyết chiến lược mang tính đột phá, chuyển đổi mô hình chính quyền hai cấp, hợp nhất các địa phương, các bộ ngành, đầu tư mạnh mẽ cho hạ tầng..., cộng đồng doanh nghiệp tư nhân tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ để trở thành lực lượng tiên phong tạo ra khí thế mới, động lực mới, góp phần cùng cả nước mở ra kỷ nguyên tăng trưởng mới.

Lớn mạnh cùng hành trình đổi mới của đất nước, từ chỗ có những nghi ngại về vai trò, kinh tế tư nhân đã và đang vươn mình phát triển, đóng góp lớn lao trong suốt chặng đường xây dựng và bảo vệ đất nước. Phát triển kinh tế tư nhân trong bối cảnh mới đã trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế khi được Nghị quyết 68-NQ/TW và một loạt những nghị quyết quan trọng trao cơ hội đầu tư bình đẳng vào các lĩnh vực quan trọng như hạ tầng, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, năng lượng xanh....

Khẳng định vai trò động lực quan trọng nhất

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam đã và đang khẳng định vai trò là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Kinh tế tư nhân đã góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng thu ngân sách nhà nước; huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển; tạo việc làm, sinh kế, thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, thể hiện văn hóa, đạo đức kinh doanh; thúc đẩy hội nhập quốc tế...

Điều rất đáng mừng, theo Thủ tướng, là "càng áp lực thì dân tộc ta càng nỗ lực, trưởng thành." Thời gian qua, chúng ta đã đạt kết quả tháng sau cao hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước, năm sau cao hơn năm trước và nhiệm kỳ này dự kiến sẽ cao hơn nhiệm kỳ trước.

Minh chứng rõ ràng là trong quý 3 năm nay tăng trưởng GDP ước đạt khoảng 8,2%, mức cao nhất trong nhiều năm gần đây. Trong kết quả chung đó, có đóng góp của đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân và cũng thể hiện đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân trong đó có khu vực kinh tế tư nhân ngày càng lớn mạnh, trưởng thành.

Dấu ấn và sự tham gia mạnh mẽ của khu vực tư nhân cũng thể hiện rõ nét ở 250 dự án, công trình khánh thành, khởi công đồng loạt vào dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vừa qua. Trong tổng số vốn đầu tư của 250 công trình, dự án có khoảng 63% là vốn đầu tư tư nhân.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Nguyễn Văn Thân bày tỏ, Đảng và Nhà nước đã xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia sau 40 năm đổi mới. Kinh tế tư nhân và kinh tế nhà nước là hai cực tăng trưởng, liên kết chặt chẽ và không thể tách rời, ngay cả trong bối cảnh kinh tế tư nhân đang đóng góp ngày càng lớn cho sự phát triển kinh tế xã hội. Trong đó, vai trò của nguồn lực nhà nước cần phải tiếp tục phát huy, đặc biệt là vai trò của các bộ, ngành, địa phương và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cần tiên phong trong đổi mới sáng tạo và có quyết tâm chuyển đổi nền hành chính từ xin-cho sang phục vụ doanh nghiệp và người dân.

Đồng hành và kiến tạo thể chế mới

Cộng đồng doanh nghiệp cũng ghi nhận nỗ lực, hành động, điều hành của Chính phủ, hạ tầng hành chính và thể chế kinh tế đã được củng cố rất vững chắc, trở thành bệ phóng cho phát triển quốc gia. Đặc biệt trong năm 2025 này, cộng đồng doanh nghiệp đã chứng kiến những thay đổi vô cùng to lớn như là cuộc cách mạng quản trị đất nước để hiệu lực, hiệu quả hơn, đưa đất nước bước vào một kỷ nguyên mới.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Công nghệ CMC Nguyễn Trung Chính nhìn nhận, cùng với các nghị quyết mang tính cách mạng; trong đó có Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, việc chuyển đổi mô hình chính quyền hai cấp, tinh gọn, hợp nhất các địa phương, các bộ ngành, xây dựng nền móng vững chắc để đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Chủ tịch Hội Doanh nhân Trẻ Việt Nam Đặng Hồng Anh Hội doanh nghiệp trẻ chia sẻ, "Tinh thần "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ" đã không còn là khẩu hiệu, mà thực sự trở thành một phương châm hành động hiệu quả, lan tỏa niềm tin và khơi thông các điểm nghẽn cho doanh nghiệp."

Điều đáng mừng hơn là môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch, niềm tin thị trường được củng cố, và tinh thần khởi nghiệp sáng tạo lan tỏa mạnh mẽ. Số lượng doanh nghiệp mới tăng lên đáng kể; mô hình quản trị doanh nghiệp chuyển từ "thụ động chờ chính sách" sang "chủ động kiến tạo chính sách." Các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp đã bắt đầu liên kết chặt chẽ trong đổi mới sáng tạo, đặc biệt là trong chuyển đổi số, công nghệ AI, dữ liệu lớn và công nghiệp sáng tạo.

Tại hội nghị gặp mặt đại diện doanh nghiệp, doanh nhân tiêu biểu toàn quốc hôm 9/10 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ, cần tiếp tục phát huy tinh thần tự tin, tự hào, tự lực, tự chủ để bước những bước dài hơn, "vươn xa ra biển, tiến sâu vào lòng đất, bay cao trên bầu trời"; trong đó lực lượng doanh nhân phải đóng vai trò tiên phong, nòng cốt, gương mẫu đi đầu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, muốn phát triển nhanh và bền vững, Việt Nam phải đột phá trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị), đồng thời phát huy vai trò của kinh tế tư nhân - động lực quan trọng nhất của nền kinh tế theo Nghị quyết 68.

Bộ Chính trị cũng đã ban hành Nghị quyết số 41-NQ/TW về xây dựng và phát huy vai trò đội ngũ doanh nhân Việt Nam thời kỳ mới, với tinh thần yêu nước, ý thức tự cường và khát vọng cống hiến. Thủ tướng nêu rõ, phải mở ra cơ chế để doanh nhân phát huy tối đa khả năng, tiềm năng sáng tạo, cống hiến hết mình vì đất nước.

Đến nay, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đang triển khai kịp thời, có hiệu quả nhiều chính sách về phát triển doanh nghiệp cũng như gấp rút sửa đổi, bổ sung pháp luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh; thể chế là đột phá nhưng đồng thời cũng đang là điểm nghẽn, do đó chúng ta phải nỗ lực biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh, là "đột phá của đột phá." Cùng với đó, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, chuyển đổi trạng thái sang nền hành chính kiến tạo phát triển, chủ động phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Biến thách thức thành cơ hội vàng

Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, với khát vọng vươn lên trở thành một quốc gia phát triển, có thu nhập cao. Trong hành trình lịch sử này, cộng đồng doanh nghiệp và doanh nhân được xác định là lực lượng nòng cốt, động lực chính yếu thúc đẩy sự phồn vinh của đất nước.

Doanh nghiệp mạnh là quốc gia mạnh. Đó là chân lý không cần bàn cãi trong giai đoạn này. Đã đến lúc đội ngũ doanh nhân Việt Nam cần khẳng định vị thế xứng đáng, không chỉ là những “người làm giàu cho mình,” mà là những người kiến tạo tương lai cho đất nước.

Trên thực tế, đội ngũ doanh nghiệp và doanh nhân luôn là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, đóng góp ngân sách lớn và lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo. Thực tiễn suốt gần bốn thập kỷ của công cuộc đổi mới đã chứng minh, khu vực doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân, chính là trụ cột năng động nhất của nền kinh tế. Hiện nay, khu vực tư nhân đóng góp khoảng 50% GDP, trên 30% thu ngân sách nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm, chiếm hơn 82% tổng số lao động trong nền kinh tế và đóng góp gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội.

Từ những nhà xưởng nhỏ bé những năm đầu đổi mới, Việt Nam nay đã có những tập đoàn tư nhân lớn mạnh, có khả năng cạnh tranh khu vực và toàn cầu... Những doanh nghiệp này không chỉ tạo ra của cải vật chất mà còn góp phần nâng tầm thương hiệu quốc gia, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo trong xã hội. Ngay cả trong những giai đoạn khó khăn - như đại dịch COVID-19 hay biến động kinh tế toàn cầu - khu vực doanh nghiệp tư nhân vẫn kiên cường bám trụ, duy trì sản xuất, giữ việc làm cho người lao động, đồng thời đồng hành cùng Nhà nước trong các chương trình an sinh xã hội.

Đó là biểu hiện sinh động của tinh thần yêu nước và trách nhiệm xã hội - giá trị cốt lõi làm nên bản sắc doanh nhân Việt Nam.

Đặc biệt, khi đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới - giai đoạn của chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức, vai trò của khu vực doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp tư nhân, càng trở nên then chốt. Doanh nghiệp Việt Nam đủ sức và đã đảm nhiệm nhiều công trình, dự án quy mô lớn, có kỹ thuật phức tạp, khoa học công nghệ hiện đại, đặc biệt với thời gian ngắn, chi phí giảm.

Trên bước đường phát triển của kinh tế tư nhân, Đảng và Nhà nước không chỉ quan tâm mà còn chủ động kiến tạo môi trường phát triển để doanh nghiệp có thể vươn lên. Trong những năm qua, hàng loạt chính sách đã được ban hành nhằm tháo gỡ “nút thắt” cho sản xuất, kinh doanh: Từ cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ pháp luật, đến thúc đẩy chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển thị trường vốn và hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Nhiều nghị quyết, chỉ thị khác đã liên tục được ban hành nhằm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cắt giảm thủ tục hành chính, và đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho doanh nghiệp tư nhân. Đặc biệt, Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68). Đây không chỉ là sự khẳng định nhất quán về chủ trương lớn của Đảng, mà còn là bước tiến mạnh mẽ trong tư duy phát triển kinh tế, đó là tôn trọng, khuyến khích và đồng hành cùng doanh nghiệp tư nhân.

Nghị quyết 68 đặt ra hàng loạt định hướng đột phá - từ hoàn thiện thể chế, bảo đảm quyền bình đẳng trong tiếp cận nguồn lực, đến xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, an toàn và thuận lợi. Đảng và Nhà nước xác định rõ: Phát triển kinh tế tư nhân là yêu cầu khách quan, là động lực quan trọng để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập sâu rộng. Có thể nói, với Nghị quyết 68, khu vực tư nhân đang đứng trước thời cơ “vàng” để vươn lên mạnh mẽ, khẳng định vị thế là “động cơ tăng trưởng” của nền kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân đã đưa ra nhiều giải pháp chiến lược mang tính dài hạn, như hình thành các tập đoàn kinh tế tư nhân mạnh, có năng lực cạnh tranh khu vực và toàn cầu; hỗ trợ phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; hoàn thiện khung pháp lý về sở hữu, bảo vệ nhà đầu tư và xử lý rủi ro kinh doanh công bằng, minh bạch. Những định hướng đó thể hiện rõ tư duy mới của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân - coi doanh nghiệp tư nhân là “bộ phận hữu cơ” là “nguồn lực nội sinh” của nền kinh tế độc lập, tự chủ.

Sự ra đời và triển khai của các nghị quyết này chính là lời khẳng định rõ ràng nhất: Đảng và Nhà nước đang tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, trở thành trụ cột của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu gay gắt, sự hỗ trợ của Nhà nước chỉ là điều kiện cần, còn yếu tố quyết định vẫn nằm ở bản thân mỗi doanh nghiệp.

Tại bài viết "Phát triển kinh tế tư nhân - Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng," Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: Hướng đến tầm nhìn chung của đất nước, kinh tế tư nhân cũng cần xác định rõ hơn về sứ mạng và tầm nhìn của mình. Kinh tế tư nhân phải là lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên mới, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa nền kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia, có trách nhiệm xã hội, góp phần nâng cao đời sống nhân dân, tham gia xây dựng xã hội văn minh, hiện đại và góp phần xây dựng một Việt Nam năng động và hội nhập quốc tế.

Để bước vào kỷ nguyên mới, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp Việt cần thay đổi mạnh mẽ trong tư duy, cách làm và tầm nhìn chiến lược. Trước hết, doanh nghiệp phải lấy đổi mới sáng tạo làm nền tảng phát triển. Thế giới đang chuyển dịch nhanh sang mô hình kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Do đó, đầu tư vào công nghệ, quản trị hiện đại, sản phẩm có giá trị gia tăng cao là con đường duy nhất để tránh tụt hậu.

Thứ hai, cần xây dựng văn hóa doanh nghiệp bền vững, coi trọng đạo đức kinh doanh, minh bạch và trách nhiệm xã hội. Một doanh nghiệp mạnh không chỉ được đo bằng doanh thu hay lợi nhuận, mà bằng niềm tin xã hội và sự cống hiến cho cộng đồng.

Thứ ba, cần liên kết-hợp tác-hội nhập. Không một doanh nghiệp nào có thể đi xa nếu chỉ đi một mình. Việc hợp tác giữa doanh nghiệp tư nhân với khu vực nhà nước, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và các đối tác quốc tế sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp, hình thành hệ sinh thái sản xuất-thương mại-dịch vụ mang thương hiệu Việt.

Và quan trọng hơn cả, doanh nghiệp cần giữ vững bản lĩnh dân tộc, khát vọng Việt Nam. Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, bản lĩnh ấy chính là “chìa khóa mềm” giúp doanh nhân Việt tự tin hội nhập, nhưng không hòa tan; tiên phong đổi mới, nhưng vẫn giữ gìn giá trị truyền thống và đạo đức kinh doanh.

Ngày 9/10, trong buổi gặp gỡ cộng đồng doanh nghiệp và doanh nhân nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam năm nay, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh ba “tiên phong” mà doanh nghiệp Việt cần hướng tới: Đó là tiên phong, gương mẫu, đi đầu trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đi thẳng vào phát triển các công nghệ lõi, tạo ra phong trào, xu thế đổi mới sáng tạo trong toàn dân, góp phần xây dựng quốc gia số; tiên phong, gương mẫu trong sản xuất, kinh doanh đúng pháp luật, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; tiên phong, gương mẫu trong hiện thực Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, góp phần xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, làm chủ của nhân dân.

Thông điệp ấy không chỉ là lời kêu gọi, mà còn là định hướng hành động cho đội ngũ doanh nhân trong giai đoạn mới: Phải trở thành lực lượng đi đầu trong công cuộc hiện đại hóa đất nước, góp phần thực hiện khát vọng xây dựng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng. Doanh nhân Việt Nam hôm nay không chỉ là “người làm kinh tế”, mà còn là “chiến sỹ” trên mặt trận phát triển, góp phần khẳng định sức mạnh nội sinh của dân tộc trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động.

Bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của tri thức, sáng tạo và hội nhập sâu rộng, đất nước cần một lực lượng doanh nghiệp đủ mạnh, đủ bản lĩnh và đủ tầm vóc để đảm nhận vai trò “đầu tàu tăng trưởng.”

Đảng và Nhà nước đã, đang và sẽ tiếp tục tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để doanh nghiệp tư nhân phát triển, từ thể chế, nguồn lực đến môi trường cạnh tranh. Nhưng để biến cơ hội thành hiện thực, chính cộng đồng doanh nghiệp phải dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm và dám tiên phong. Họ cần phải thể hiện bản lĩnh, trí tuệ và khát vọng vươn lên, biến những thách thức của kỷ nguyên mới thành cơ hội vàng để đưa doanh nghiệp và đất nước cùng nhau cất cánh.