Phim "Nhà Gia Tiên": "Đánh thức" bình đẳng giới từ góc khuất gia đình

Bộ phim Nhà Gia Tiên lấy bối cảnh tại một gia đình làm bánh xèo truyền thống, nơi Mỹ Tiên (Phương Mỹ Chi) - một nhà sáng tạo nội dung trẻ - quyết định trở về quê để tìm cảm hứng mới cho công việc. Tuy nhiên, chuyến trở về này không chỉ đơn thuần là hành trình khám phá mà còn mở ra một bí ẩn: Cô có thể nhìn thấy linh hồn của người anh trai quá cố Gia Minh (Huỳnh Lập).

Dù đã mất 10 năm trước, Gia Minh vẫn chưa thể siêu thoát vì còn vương vấn với ngôi nhà gia tiên và lo lắng về những xung đột trong gia đình. Anh tìm cách ngăn cản việc bán đi căn nhà mà ông nội luôn muốn giữ gìn. Từ đây, những góc khuất trong quá khứ dần được hé lộ, kéo theo chuỗi xung đột giữa tư duy cũ và giá trị mới, giữa truyền thống và hiện đại. 

Không chỉ mang màu sắc tâm linh, bộ phim còn phản ánh sâu sắc những định kiến về giới tính trong xã hội Việt Nam qua số phận của những thành viên nhà họ Huỳnh.

Khi bất công giới tính len lỏi vào từng góc nhà

Bên cạnh câu chuyện siêu nhiên, "Nhà Gia Tiên" khắc họa rõ nét tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn còn tồn tại trong nhiều gia đình Việt Nam. Ngay từ những chi tiết đầu tiên, khán giả có thể nhận thấy sự phân biệt rõ rệt giữa nam và nữ trong gia đình họ Huỳnh.

Quyền thừa kế trong "Nhà Gia Tiên" là minh chứng rõ ràng cho tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn còn tồn tại trong nhiều gia đình truyền thống. Dù cùng là con cháu trong nhà, chỉ có con trai mới được trao quyền quản lý nhà thờ tổ tiên, trong khi phụ nữ hoàn toàn bị gạt ra khỏi quyết định này. Khi ba của Gia Minh và Mỹ Tiên - người vốn dĩ được giao quyền thừa hưởng căn nhà gia tiên đột ngột qua đời vì tai nạn giao thông, gánh nặng liền đổ dồn lên vai Gia Minh - cháu trai duy nhất của dòng họ, bỏ qua 2 người con trai còn lại của ông nội: Chú Ba (Lê Nam) và chú út (Huỳnh Đông). 

Chính sự áp đặt này đã đẩy gia đình họ Huỳnh vào vòng xoáy tranh đoạt, nơi tình thân dần bị che mờ bởi tham vọng, toan tính và mâu thuẫn giữa các thế hệ.

Sự phân biệt đối xử không chỉ dừng lại ở quyền thừa kế mà còn len lỏi vào từng sinh hoạt hằng ngày. Trong nếp sống của gia đình họ Huỳnh, con gái bị giới hạn trong không gian bếp núc, không được phép bước lên nhà trên - nơi vốn dành cho đàn ông và những quyết định quan trọng. Ông nội (Đào Anh Tuấn) thường xuyên nhắc nhở cô Tư (Kiều Linh), thím Út (Puka) bằng những lời răn đậm chất gia trưởng: "Con gái không được lên nhà trên", "Xong việc rồi thì xuống dưới bếp". 

Những lời nói tưởng chừng bình thường nhưng lại thể hiện rõ tư tưởng ăn sâu trong gia đình: Phụ nữ chỉ nên đảm nhận vai trò nội trợ, không có tiếng nói trong các vấn đề quan trọng. Dần dần, những quy tắc vô hình ấy không chỉ giới hạn sự tự do của người phụ nữ mà còn khiến họ cam chịu trong chính ngôi nhà của mình, chấp nhận sự bất công như một lẽ hiển nhiên.

 Tư tưởng xem thường con gái cũng được khắc họa rõ nét qua hình ảnh ông nội Mỹ Tiên - người luôn tin rằng phụ nữ không có giá trị nếu không làm tròn bổn phận theo khuôn khổ truyền thống. Ông từng buông lời cay nghiệt: "Con gái học cho lắm vô cũng không làm được tích sự gì." Quan niệm này không chỉ bóp nghẹt quyền tự do của Mỹ Tiên mà còn lan rộng ra cả họ hàng, làng xóm. 

Sau cái chết của cha và anh trai, cô không chỉ mất đi người thân mà còn bị gán danh "đứa con gái xui xẻo, khắc anh, khắc cha". Thậm chí, mẹ cô (Hạnh Thuý) cũng phải nghe lời mỉa mai: "Bà có đứa con trai rồi, còn cần con gái để làm gì?" Những định kiến ấy không chỉ khiến Mỹ Tiên bị xa lánh mà còn phản ánh sự bất công kéo dài qua nhiều thế hệ, nơi giá trị của một người phụ nữ luôn bị phủ nhận dù cô có cố gắng đến đâu.

Phá bỏ xiềng xích - hành trình đòi lại công bằng

Dù lớn lên trong một gia đình mang nặng tư tưởng trọng nam khinh nữ, Gia Minh và Mỹ Tiên chưa bao giờ chấp nhận những định kiến áp đặt lên mình. Ngay từ khi còn sống, Gia Minh đã cố gắng chứng minh cho ông nội thấy rằng "con gái không phải vô dụng." Cậu luôn kèm cặp, dạy dỗ em gái học tập, giúp Mỹ Tiên đạt thành tích xuất sắc ở trường với hy vọng ông nội có thể nhìn nhận khả năng của cô.

Sau khi Gia Minh qua đời, Mỹ Tiên tiếp tục con đường chứng tỏ giá trị của bản thân. Cô nỗ lực phát triển sự nghiệp, không ngừng khẳng định năng lực và độc lập tài chính, đồng thời thay anh hai chăm lo cho mẹ và gìn giữ căn nhà gia tiên. Chính sự kiên trì, mạnh mẽ của cô đã khiến ông nội dần thay đổi suy nghĩ.

Khi những hiểu lầm và bí ẩn về cái chết của Gia Minh được sáng tỏ, ông nội cuối cùng cũng nhận ra những tư tưởng cũ kỹ mà mình từng cố chấp giữ gìn đã gây ra biết bao đau khổ cho gia đình. Từ đó, ông quyết định phá bỏ quy tắc vốn có, trao lại căn nhà gia tiên cho Mỹ Tiên, thừa nhận rằng con gái cũng có thể gánh vác trọng trách, bảo vệ truyền thống gia đình. Đây không chỉ là sự công nhận dành cho Mỹ Tiên mà còn là một bước tiến trong việc thay đổi tư duy đã ăn sâu qua nhiều thế hệ.

Thông điệp về bình đẳng giới và sự chuyển mình tất yếu

Những định kiến giới tính trong "Nhà Gia Tiên" không chỉ tồn tại trong phim mà còn phản ánh phần nào thực trạng xã hội. Dù thời đại đã đổi thay, tư tưởng "trọng nam khinh nữ" vẫn chưa hoàn toàn biến mất. Quyền thừa kế, giáo dục và vai trò trong gia đình vẫn bị chi phối bởi những quan niệm cũ, đặc biệt là trong các gia đình truyền thống.

Bằng cách đan xen yếu tố tâm linh với hiện thực, "Nhà Gia Tiên" không chỉ kể về những con người bị mắc kẹt trong quá khứ mà còn đặt ra câu hỏi về tương lai: Liệu xiềng xích định kiến có thể được phá bỏ? Liệu phụ nữ có thể thực sự có quyền tự quyết trong chính ngôi nhà của mình?

Hình ảnh đối lập giữa Gia Minh và Mỹ Tiên chính là lời minh chứng rõ ràng nhất. Một linh hồn chưa thể siêu thoát vì tâm nguyện còn dang dở, một người sống mắc kẹt giữa những quan điểm cổ hủ và những mâu thuẫn gia đình. Hành trình của họ không chỉ là giải mã bí ẩn gia đình mà còn là quá trình đấu tranh, phá vỡ rào cản vô hình để khẳng định rằng đã đến lúc thay đổi.

Với cách tiếp cận gần gũi nhưng sâu sắc, "Nhà Gia Tiên" không đơn thuần là một bộ phim tâm linh mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ: Bình đẳng giới không chỉ là một khẩu hiệu mà là điều tất yếu phải thực hiện, để mỗi cá nhân dù là nam hay nữ đều có quyền được sống theo ý muốn của mình, không còn bị trói buộc bởi những quan niệm đã lỗi thời.