Phục hồi chức năng cho người bệnh mắc hội chứng “hậu Covid-19”

Đa dạng triệu chứng "Hậu Covid-19"

BS.CKI. Huỳnh Bích Thảo, Trưởng khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng, Bệnh viện Gia An 115 (TPHCM), cho biết, bên cạnh với sự phối hợp của đội ngũ các bác sĩ chuyên ngành hô hấp, tim mạch, tâm thần kinh… phòng điều trị cho các F0 đang mắc Covid-19, thời gian qua, các bác sĩ, kỹ thuật viên khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng của bệnh viện đã tiếp nhận, điều trị cho nhiều ca bệnh gặp các triệu chứng "hậu Covid-19".

Theo bác sĩ, triệu chứng của "hậu Covid-19" rất đa dạng. Như bệnh nhân L.G.N. (38 tuổi, ngụ quận Tân Bình, TPHCM), sau khi đã tự điều trị khỏi Covid-19 tại nhà và hết thời gian cách ly nhưng triệu chứng tê mặt và hụt hơi không giảm.

Hay trường hợp của ông N.V.P. (63 tuổi, ngụ quận Bình Tân, TPHCM), đã từng điều trị Covid-19 tại một bệnh viện ở TPHCM. Trước khi mắc Covid-19, ông P. hoàn toàn khỏe mạnh và có thói quen chơi cầu lông nhưng sau khi điều trị khỏi Covid-19 thì cơ thể thường xuyên mệt mỏi, thậm chí chỉ đi vài mét từ giường vào nhà vệ sinh cũng thở mệt và mất nhiều sức. Người nhà lo lắng đã đưa ông đến khám và nhập viện theo dõi.

Trong các ngày đầu tiên, ông P. biểu hiện rõ rệt tình trạng giảm SpO2 nhanh khi vận động dù chỉ ngồi và nhấc tay lên…

BS Huỳnh Bích Thảo cho biết, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hội chứng "hậu Covid-19" hay Covid-19 kéo dài là tình trạng người bệnh dù đã hồi phục khỏi Covid-19 nhưng các triệu chứng vẫn còn kéo dài trên 4 tuần kể từ lúc khởi phát bệnh. Các triệu chứng này có thể đã có từ đợt bệnh cấp hoặc xuất hiện sau khi hồi phục.

Có tới hơn 200 triệu chứng được báo cáo liên quan đến hội chứng "hậu Covid-19", trong đó phổ biến là mệt mỏi; khó thở; hồi hộp, lo lắng; đau hoặc tức ngực; các vấn đề về trí nhớ và khả năng tập trung; khó ngủ (mất ngủ); tim đập nhanh; chóng mặt; đau khớp; trầm cảm và lo âu… và bất kỳ ai bị mắc Covid-19 đều có thể có tình trạng "Hậu Covid-19" bất kể mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng

Theo BS Thảo, các bài tập vật lý trị liệu - phục hồi chức năng nhằm giúp người bệnh cải thiện chức năng phổi và các chức năng khác bị ảnh hưởng sau mắc Covid-19 cấp tính, ngăn chặn sự suy giảm về thể chất và tinh thần, tăng cường khả năng vận động, nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Tùy tình trạng người bệnh mắc phải mà các bác sĩ sẽ hướng dẫn bài tập phù hợp.

Chẳng hạn, khi người bệnh có các biểu hiện khó thở, hụt hơi, ho không hiệu quả, mệt mỏi, đuối sức, giảm khả năng đi lại, thăng bằng, sức bền, khó khăn khi thực hiện các hoạt động sống hàng ngày… sẽ được hướng dẫn các bài tập hô hấp, bài tập vận động.

Nếu người bệnh có các khó khăn kèm theo như rối loạn giấc ngủ, các rối loạn về nuốt và giao tiếp, suy giảm chức năng nhận thức sẽ được hướng dẫn kết hợp các phương pháp vật lý trị liệu - phục hồi chức năng khác phù hợp để nâng cao hiệu quả điều trị.

Như trường hợp các bệnh nhân N., P. kể trên, sau khi khám tầm soát tổn thương phổi, nguy cơ tim mạch, các bác sĩ đã hướng dẫn người bệnh điều chỉnh kiểu thở, các bài tập giãn nở lồng ngực, trị liệu mô mềm, tập vận động vừa sức với sự theo dõi sát của bác sĩ, kỹ thuật viên vật lý trị liệu và máy đo nồng độ oxy. Người bệnh sau khi ra viện không cần thở oxy, được kiểm tra đảm bảo có thể thực hiện các bài tập như hướng dẫn để thực hiện tại nhà.

Trưởng khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng, Bệnh viện Gia An 115 cho biết, các bài tập sẽ được lựa chọn phù hợp thể trạng của từng bệnh nhân trong từng giai đoạn. Trong đó, có các bài tập hô hấp, các bài tập vận động hướng đến an toàn trong di chuyển, phòng ngừa té ngã, cải thiện sức mạnh, sức bền, thăng bằng…

Các bác sĩ còn có thể phối hợp các thiết bị, máy móc hiện đại về điều trị đau, rối loạn cảm giác, yếu liệt vận động, rối loạn nuốt, rối loạn giấc ngủ… để điều trị phục hồi chức năng cho người bệnh.

"Người bệnh sau khi được khám, đánh giá các rối loạn sau mắc hội chứng "hậu Covid-19" sẽ được tư vấn chương trình can thiệp vật lý trị liệu - phục hồi chức năng phù hợp nhu cầu và thể trạng", bác sĩ Thảo cho hay.

Người mắc Covid-19 không triệu chứng hay điều trị hồi sức tích cực (ICU) đã khỏi đều có thể mắc hội chứng "hậu Covid-19". Do đó, BS Huỳnh Bích Thảo khuyến cáo, nếu gặp các triệu chứng của hội chứng "hậu Covid-19", người bệnh không nên quá lo lắng, hãy đến các cơ sở y tế để được khám và hướng dẫn điều trị phù hợp.